10 dấu hiệu gan tổn thương nhìn thấy được bằng mắt thường

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Bạn có biết rằng da, móng tay, hơi thở có thể tiết lộ những manh mối ẩn giấu về sức khỏe của gan?

Qua kinh nghiệm lâm sàng, Siobhan Deshauer - bác sĩ chuyên khoa nội khoa và thấp khớp tại Toronto (Canada), chủ kênh Youtube Violin MD với hơn 1,23 triệu người theo dõi - đã chỉ ra những dấu hiệu bệnh gan có thể nhìn thấy được, giúp bạn nhận biết và bảo vệ sức khỏe của mình.

1. Móng tay có sọc ngang

Móng tay có sọc ngang

Hãy nhìn vào móng tay của bạn. Chúng liên tục phát triển thông qua một quá trình phức tạp đòi hỏi nhiều năng lượng, kết quả là những thay đổi về sức khỏe của bạn thường biểu hiện ở móng tay và bệnh gan cũng không ngoại lệ.

Bạn có thấy những đường ngang màu trắng chạy ngang qua móng tay không? Đây là những đường Muehrcke. Những đường này thực ra nằm trên mô bên dưới móng tay, không phải trên chính móng tay. Nếu bạn ấn vào móng tay, chúng sẽ tạm thời biến mất. Tất nhiên, vì những đường này nằm bên dưới móng tay nên khi móng tay bạn mọc dài ra, đường này sẽ vẫn ở nguyên một chỗ. Nó sẽ không mọc dài ra.

Xơ gan hoặc viêm gan có thể gây ra tình trạng này. Những người đang điều trị hóa trị liệu ung thư đôi khi cũng bị đường Muehrcke, ngay cả khi không bị giảm nồng độ albumin.

2. Móng tay Terry

Móng tay Terry

Thông thường, móng tay của bạn có màu hồng do các mạch máu nhỏ nằm trong mô bên dưới móng tay. Nhưng với người bệnh gan, có những thay đổi ở mô khiến móng tay rất nhợt nhạt, được gọi là móng Terry.

Nếu bạn nghĩ rằng móng tay của mình trông nhợt nhạt và bạn tự hỏi liệu mình có móng tay Terry không, thì hãy kiểm tra lunula, tức là hình bán nguyệt ở gốc móng tay. Nếu có, đó có lẽ không phải là móng tay Terry.

Theo bác sĩ, đường Muehrcke và móng tay Terry đều liên quan đến mức albumin thấp. Albumin là một loại protein quan trọng do gan sản xuất và thường có chỉ số khá thấp trong trường hợp bệnh gan.

3. Ngón tay dùi trống

Ngón tay dùi trống. Ảnh cắt từ video Youtube Violin MD

Bạn hãy thử ghép các đốt xương đầu tiên của hai ngón tay lại với nhau. Nếu bình thường, bạn có thể thấy khoảng cách giữa các đốt ngón tay gần nhau, nhưng đối với những người có vấn đề sức khỏe, do các đốt xương sưng lên nên hai ngón tay sẽ gần nhau hơn và sẽ không có khoảng cách giữa các móng tay.

Đây là tình trạng đầu các ngón tay hoặc ngón chân bị sưng to và tròn bất thường, giống như hình dùi trống, và móng tay/chân cong xuống. Tình trạng ngón tay dùi trống là do sự tăng sinh bất thường của mô xương, mô liên kết ở đầu ngón tay và ngón chân. Dấu hiệu này thường liên quan đến các bệnh về phổi (như ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính), tim mạch (bệnh tim bẩm sinh), gan (xơ gan), hoặc một số bệnh lý khác gây thiếu oxy mãn tính.

4. Cổ trướng

Cổ trướng

Cổ trướng (Ascites) là một tình trạng y tế mà trong đó có sự tích tụ bất thường của dịch lỏng trong khoang phúc mạc (khoang bụng). Phúc mạc là một lớp màng mỏng bao bọc các cơ quan trong ổ bụng.

Cổ trướng thường không phải là một bệnh độc lập mà là triệu chứng của một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn nghiêm trọng hơn, đặc biệt là liên quan đến gan. Cơ chế chính bao gồm việc tăng áp lực tĩnh mạch cửa (Portal Hypertension). Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, đặc biệt là do xơ gan. Khi gan bị xơ, lưu lượng máu qua gan bị cản trở, làm tăng áp lực trong hệ tĩnh mạch cửa (tĩnh mạch dẫn máu từ ruột và lá lách về gan). Áp lực cao này đẩy dịch từ mạch máu vào khoang phúc mạc.

Tiếp theo là việc giảm albumin máu. Albumin là một loại protein do gan sản xuất, giúp giữ nước trong mạch máu. Khi gan bị tổn thương nặng (như xơ gan), khả năng sản xuất albumin giảm, dẫn đến nồng độ của nó trong máu thấp, làm cho chất lỏng dễ dàng thoát ra khỏi mạch máu và tích tụ trong ổ bụng.

5. Giãn tĩnh mạch dạng đầu sứa trên bụng

Giãn tĩnh mạch dạng đầu sứa trên bụng

Bác sĩ Siobhan giải thích tăng áp lực tĩnh mạch cửa không chỉ gây ra sự tích tụ chất lỏng trong bụng. Nó cũng buộc máu phải tìm một đường mới trở về tim. Vì tĩnh mạch cửa chịu áp lực cao, máu được chuyển hướng qua các tĩnh mạch nhỏ không được thiết kế để xử lý lưu lượng bổ sung này.

Một nơi xảy ra hiện tượng này là quanh rốn, nơi các tĩnh mạch nhỏ ở thành bụng giãn ra và có thể nhìn thấy dưới da. Nó ngoằn ngoèo và nổi rõ ràng trên bề mặt da, tỏa ra từ rốn giống như hình ảnh đầu của Medusa trong thần thoại Hy Lạp (Medusa là một sinh vật có tóc là những con rắn).

6. Ban đỏ lòng bàn tay

Ban đỏ lòng bàn tay

Palmar erythema (còn được gọi là ban đỏ lòng bàn tay) là một tình trạng y tế đặc trưng bởi sự đỏ bừng đối xứng ở lòng bàn tay, đặc biệt là ở phần gốc ngón tay cái và ngón út, cũng như ở các vùng da sát rìa lòng bàn tay. Vùng trung tâm của lòng bàn tay thường ít bị ảnh hưởng hơn hoặc không bị ảnh hưởng.

Nữ bác sĩ cho biết điều này có thể do bệnh gan gây ra, nhưng cũng có thể thấy trong thai kỳ. Gan chịu trách nhiệm phân hủy estrogen và khi gan không hoạt động bình thường, estrogen sẽ tích tụ trong cơ thể. Một trong những tác động của hormone này lên cơ thể là khiến các mạch máu giãn ra hoặc rộng ra.

7. U mạch nhện

U mạch nhện

U mạch nhện (Spider Angioma, Spider Nevus, hoặc Naevus Araneus) là một tổn thương mạch máu nhỏ, thường lành tính, xuất hiện trên da. Nó có hình dạng đặc trưng giống như một con nhện, với một chấm đỏ trung tâm và các nhánh mạch máu nhỏ li ti tỏa ra xung quanh.

U mạch nhện thường gặp nhất ở mặt, cổ, ngực trên và cánh tay. Chúng biến mất khi ấn vào nhưng xuất hiện trở lại ngay khi thả tay ra. Theo Thư viện của Nhà xuất bản học thuật Taylor & Francis, khoảng một phần ba số người bị xơ gan có biểu hiện u mạch hình mạng nhện.

8. Bệnh não gan (không cử động được chi theo ý muốn)

Bệnh nhân gan không thể điều khiển hai tay đẩy tường có chủ đích.

Bác sĩ gợi ý hành động để kiểm tra chức năng gan bằng cách làm động tác giơ hai tay đẩy không khí (như cách bạn giơ tay đẩy tường). Còn những bệnh nhân gan không thực hiện được điều này vì mắc hepatic Encephalopathy (Bệnh não gan).

Đây là một tình trạng phức tạp của hệ thần kinh trung ương xảy ra khi gan bị tổn thương nghiêm trọng và không còn khả năng loại bỏ độc tố khỏi máu một cách hiệu quả. Những độc tố này (đặc biệt là amoniac) tích tụ và đi lên não, gây ra rối loạn chức năng não.

9. Vàng mắt, vàng da

Vàng mắt, vàng da

Đây là dấu hiệu điển hình của bệnh gan, liên quan đến sự đào thải bilirubin khi chức năng gan bị suy giảm. Bilirubin là một sản phẩm phụ màu vàng được sinh ra từ quá trình phân hủy hồng cầu già. Sau đó chất này sẽ được gan chuyển hóa và bài tiết ra ngoài cơ thể. Tuy nhiên, khi gan bị tổn thương thì quá trình này sẽ bị gián đoạn. Kết quả là bilirubin tích tụ trong máu và thấm vào các mô cơ thể, đặc biệt là da và kết mạc mắt, gây ra hiện tượng vàng da và mắt. Mức độ vàng thường phụ thuộc vào mức bilirubin trong máu.

10. Cơ thể dễ bị bầm tím và lâu lành

Cơ thể dễ bị bầm tím và lâu lành

Đây là dấu hiệu bệnh gan có liên quan đến sự suy giảm chức năng tổng hợp các yếu tố đông máu. Khi gan bị tổn thương thì khả năng sản xuất các yếu tố đông máu giảm sút, dẫn đến hiện tượng khó đông máu. Điều này thường làm tăng nguy cơ tụ máu dưới da và gây nên các vết bầm, ngay cả với những va chạm nhỏ.

Đồng thời, tổn thương gan có thể dẫn đến giảm sản xuất tiểu cầu, làm tình trạng dễ bầm tím trở nên nghiêm trọng hơn.