Công nghiệp ô tô Thái Lan dẫn đầu Đông Nam Á như thế nào?

Ngành công nghiệp ô tô Việt Nam có thể học được những điều sau đây từ đất nước đứng đầu khu vực.

Kể từ thời điểm những chiếc xe hơi đầu tiên được nhập khẩu vào Thái Lan bởi hoàng tộc đến nay đã hơn 60 năm. Lúc này, ngành công nghiệp ô tô Thái Lan đã vươn lên vị trí số 1 ASEAN và thứ 9 thế giới với sản lượng 2,5 triệu xe được sản xuất vào năm 2013, và 2 triệu xe mỗi năm. Hiện ngành công nghiệp này đóng góp khoảng 12% GDP của Thái Lan, rất nhiều nhà sản xuất xe hơi lớn trên thế giới đều dựa vào các nhà máy và nhân công ở đất nước này. 

Định hướng toàn ngành rõ ràng

Cho đến hiện nay, tại Thái Lan đã có trung tâm nghiên cứu của những hãng ô tô lớn trên thế giới như Toyota, Honda, Isuzu, Nissan và Denso. Nhìn lại chặng đường của Thái Lan, có thể thấy rõ rằng ngành công nghiệp ô tô của đất nước này phát triển qua 5 giai đoạn chính gồm:

Giai đoạn 1: Chỉ sửa chữa đơn thuần những chiếc xe nhập khẩu nguyên chiếc từ nước ngoài CBU (Complete Build-up Unit).

Giai đoạn 2: Lắp ráp thành phẩm từ những linh phụ kiện nhập khẩu từ nước ngoài CKD (Completely Knocked Down).

Giai đoạn 3: Sản xuất phụ tùng, tập trung vào những thiết bị gốc có giá trị gia tăng thấp.

Giai đoạn 4: Tiếp tục nội địa hóa khâu sản xuất phụ tùng, nhưng đã chuyển sang sản xuất những thiết bị gốc có giá trị gia tăng cao.

Giai đoạn cuối cùng: tập trung vào hoạt động R&D (phát triển và thiết kế sản phẩm)

Rộng mở cho nhà sản xuất

Để thúc đẩy ngành công nghiệp ô tô phát triển, Thái Lan chia khu vực ưu tiên thành 3 vùng: Vùng 1, vùng 2, vùng 3. Với những nhà sản xuất ô tô, điều kiện để được hưởng ưu đãi bao gồm:

- Sản lượng thực tế không thấp hơn 100.000 chiếc/năm trong bất kỳ năm nào suốt 5 năm đầu tiên hoạt động.

- Tất cả sản phẩm phải được dựa trên cùng một nền tảng được chấp nhận bởi Bộ đầu tư Thái Lan.

- Tổng vốn đầu tư trong 5 năm đầu miễn thuế doanh nghiệp không được nhỏ hơn 15 tỷ baht, không bao gồm chi phí đất đai, vốn lưu động.

- Kế hoạch đầu tư cho sản xuất phụ tùng, linh kiện phải được đệ trình và chấp nhận bởi Bộ đầu tư.

Đổi lại nhà sản xuất, lắp ráp ô tô sẽ được các nghĩa vụ nhập khẩu máy móc bất kể vùng nào, miễn thuế doanh nghiệp 5 năm và những quyền lợi khác theo quyết định số 1/2543 ký ngày 01/08/2000. 

Với nhà sản xuất phụ tùng, Thái Lan cũng chia rõ chính sách gồm 2 nhóm: phụ tùng thông thường và công nghệ cao. Những nhà sản xuất phụ tùng thông thường được miễn nghĩa vụ nhập khẩu máy móc, miễn thuế doanh nghiệp với vùng 1 là 3 năm, vùng 2 là 3-7 năm, vùng 3 là 8 năm. Với nhà sản xuất phụ tùng công nghệ cao như ABS, hệ thống điều hòa không khí cho ô tô… được miễn nghĩa vụ nhập khẩu với máy móc, và 8 năm thuế doanh nghiệp tại tất các vùng.

Chính sách hỗ trợ

Chính sách ổn định là một trong những yếu tố khiến các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào công nghiệp ô tô Thái Lan. Ngoài ra, nơi này còn tạo điều kiện gia nhập thị trường như ưu đãi thuế, miễn thuế không chỉ với ngành sản xuất, mà còn đối với hoạt động nghiên cứu phát triển.

Mặc dù nguồn nhân lực trong ngành công nghiệp ô tô Thái Lan cũng có kỹ năng cao nhất so với các nước khác trong khu vực, nhưng chính phủ Thái Lan vẫn cho phép nhà đầu tư nước ngoài mang những chuyên gia, kỹ sư và nhân viên vào nước này với chính sách visa linh hoạt.

Cơ sở hạ tầng tốt 

Thái Lan không những xây dựng tốt chính sách và hạ tầng cho đầu vào, mà còn cung cấp cơ sở hạ tầng xuất sắc phục vụ cho vận tải. Mạng lưới giao thông tại đây xuyên suốt từ đông- tây, nam- bắc, dễ dàng kết nối tới các nước khác trong khu vực, sân bay quốc tế Bangkok và cảng biển nước sâu Laem Chabang, cùng hệ thống tàu hỏa kết nối thuận tiện khắp đất nước. Điều này khiến cho các khâu xuất nhập khẩu trở nên dễ dàng hơn rất nhiều và góp phần không nhỏ để Thái Lan trở thành trung tâm sản xuất ô tô lớn nhất khu vực.