Chưa năm nào vàng lại khiến thị trường tài chính thế giới “choáng váng” như 2025. Chỉ trong vài tháng, kim loại quý này liên tục xô đổ mọi kỷ lục lịch sử.

Theo các hãng tin quốc tế, vàng thế giới đã tăng hơn 60% từ đầu năm 2025, , mức tăng mạnh nhất trong gần 50 năm qua, lập kỷ lục mới ở mức 4.343 USD/ounce trong phiên giao dịch ngày sáng 17/10 (giờ Việt Nam). Đây là mức cao nhất kể từ khi giao dịch vàng được tự do hóa, vượt xa mọi dự báo trước đó của các ngân hàng đầu tư lớn.

Nguyên nhân của cơn sốt này đến từ sự giao thoa của nhiều yếu tố: bất ổn chính trị, nỗi lo lạm phát và kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ sớm hạ lãi suất. Trong bối cảnh đồng USD suy yếu và lợi suất trái phiếu giảm, vàng trở lại vị thế “vua của tài sản trú ẩn”.

Báo cáo mới nhất của World Gold Council cho biết các ngân hàng trung ương trên toàn cầu đã mua ròng hơn 870 tấn vàng trong chín tháng đầu năm 2025 – con số cao nhất kể từ năm 1971, khi Mỹ chấm dứt quy đổi USD ra vàng. Trung Quốc, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ là những quốc gia mua nhiều nhất, trong khi các quỹ ETF vàng lớn cũng đẩy mạnh gom hàng.

Tại Việt Nam, sức nóng của giá vàng thế giới nhanh chóng lan tỏa. Ghi nhận sáng 17/10, giá vàng miếng SJC tại các doanh nghiệp lớn như DOJI, PNJ, Bảo Tín Minh Châu được niêm yết quanh mức 155 – 158 triệu đồng/lượng, trong khi nhiều cửa hàng tự do thậm chí đẩy giá bán ra lên tới 180 triệu đồng/lượng.
So với giá quy đổi quốc tế, vàng trong nước đang cao hơn khoảng gần 20 triệu đồng mỗi lượng, mức chênh lệch lớn nhất trong vòng hơn 10 năm qua.

Không khí tại các tiệm vàng ở Hà Nội những ngày này khác hẳn bình thường. Nhiều người dân xếp hàng mua vàng từ sáng sớm. Có người mang tiền tiết kiệm tích cóp nhiều năm, có người chỉ mua vài chỉ “cho chắc ăn”. Ai cũng nói một điều: “Thấy giá cứ tăng, không mua thì sợ lỡ mất”.

Chị Hạnh (Đống Đa, Hà Nội) chia sẻ: “Tôi chưa bao giờ thấy vàng tăng nhanh thế này. Mới tháng trước mua 130 triệu, giờ đã lời mấy chục triệu.”

Các doanh nghiệp vàng lớn như DOJI, PNJ, Bảo Tín Minh Châu… đều ghi nhận lượng khách tăng đột biến.

Các tiệm vàng đua nhau báo “hết hàng” trong sáng 17/10 do lượng khách đổ vào quá đông, và doanh nghiệp nhập hàng mới cũng gặp khó khăn trong việc kiểm định nhanh.

Mặc dù đi mua vàng ngày càng khó, xếp hàng suốt nhiều giờ bên ngoài cửa hàng nhưng nhiều người vẫn không bỏ cuộc, chờ đợi để được mua. Việc mua vàng quá khó khăn nên giá vàng trên “chợ đen” được đà nâng lên, chênh lệch với giá cửa hàng từ 15-30 triệu đồng/lượng.

Không những thế, nhiều người mang vàng đi bán mới dừng chân ở cửa tiệm vàng đã được “cò vàng” hỏi mua sang tay với giá chênh lệch hàng chục triệu đồng. Mặc dù được giá hơn nhưng nhiều người vẫn lựa chọn bán cho cửa hàng vàng vì sợ lừa đảo.

Lãi suất và đồng USD yếu

Thị trường tin rằng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ sớm hạ lãi suất để kích thích kinh tế. Lãi suất giảm khiến chi phí cơ hội của việc giữ vàng – vốn không sinh lãi – trở nên thấp hơn. Đồng USD yếu đi càng đẩy giá vàng tăng cao.

Bất ổn chính trị toàn cầu

Từ căng thẳng Mỹ – Trung, chiến sự Trung Đông đến tranh chấp nguyên liệu chiến lược… nhà đầu tư khắp nơi tìm đến vàng như “lá chắn niềm tin”. Cứ mỗi tin xấu xuất hiện, giá vàng lại nhảy vọt như phản xạ.

Ngân hàng trung ương mua ròng kỷ lục

Theo HSBC, lượng vàng mua vào của các ngân hàng trung ương toàn cầu đang ở mức cao nhất kể từ năm 1971. Trung Quốc, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ và Nga dẫn đầu làn sóng tích trữ, nhằm giảm phụ thuộc vào đồng USD.

Dòng tiền đầu cơ và hiệu ứng FOMO

Các quỹ ETF vàng ghi nhận dòng vốn rót vào mạnh nhất trong 5 năm. Khi giá tăng, nhà đầu tư cá nhân ào ạt nhập cuộc, tạo ra vòng xoáy tâm lý “sợ bỏ lỡ” (FOMO) khiến giá càng tăng mạnh hơn.

Theo dự báo của HSBC và Bloomberg Intelligence, nếu Fed chính thức giảm lãi suất vào cuối quý IV, vàng có thể còn tiến tới vùng 4.500 – 4.800 USD/ounce.

Một số tổ chức đầu tư lớn như JPMorgan thậm chí đưa ra kịch bản táo bạo hơn: giá vàng có thể chạm 5.000 USD/ounce trong năm 2026 nếu bất ổn kinh tế kéo dài và USD tiếp tục suy yếu.

Ông Everett Millman, chiến lược gia kim loại quý tại Gainesville Coins (Mỹ), nhấn mạnh: “Những người mua vàng lúc này cần hiểu rằng họ đang bước vào vùng giá rất nhạy cảm. Chỉ một động thái nhỏ từ Fed cũng có thể khiến giá vàng điều chỉnh 10–15%.”

Tại Việt Nam, nếu vàng quốc tế ổn định trên 4.000 USD/ounce, giá vàng SJC có thể duy trì vùng 150 – 170 triệu đồng/lượng. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cảnh báo khả năng điều chỉnh mạnh nếu giá thế giới hạ nhiệt hoặc Ngân hàng Nhà nước có biện pháp can thiệp thị trường.

Sau khi liên tục lập đỉnh mới, giá vàng thế giới trong hai ngày 17–18/10 đã xuất hiện dấu hiệu đảo chiều rõ rệt. Ngày 17/10, giá vàng giao ngay có lúc vượt 4.300 USD/ounce – mức cao kỷ lục lịch sử – trước khi hạ nhiệt về quanh 4.225 USD/ounce vào cuối phiên. Sang sáng 18/10, vàng thế giới tiếp tục lùi về khoảng 4.250 USD/ounce, đánh dấu phiên điều chỉnh đầu tiên sau chuỗi tăng kéo dài.

Cùng diễn biến, thị trường vàng trong nước cũng “quay đầu” giảm mạnh. Sau khi leo lên vùng 151,5–153 triệu đồng/lượng ngày 17/10, sáng 18/10 giá vàng miếng SJC hạ về 149,5–151 triệu đồng/lượng, vàng nhẫn còn khoảng 148–150,2 triệu đồng/lượng, giảm tới 2 triệu đồng mỗi lượng. Đà hạ này cho thấy tâm lý thận trọng đã trở lại, khi nhà đầu tư bắt đầu chốt lời sau giai đoạn tăng nóng và theo dõi sát diễn biến từ thị trường quốc tế.

Trong khi giá vàng liên tục phá đỉnh, các chuyên gia trong nước liên tục khuyến nghị thận trọng. Đầu tư vàng trong giai đoạn hiện nay không phải là “canh bạc chắc thắng”. Biên độ biến động có thể lên tới hàng triệu đồng mỗi ngày, khiến nhiều người “đu đỉnh” ngay sau khi mua.

Ở thời điểm này, việc mua vàng cần rất thận trọng. Không nên đổ hết vốn vào vàng: vàng chỉ nên chiếm từ 10-20% danh mục đầu tư, không phải tất cả. Khi giá đẩy lên vùng “quá nóng” (vùng kháng cự dựa trên biến động kỹ thuật hoặc vùng niêm yết doanh nghiệp lớn), nên chốt lời từng phần để bảo toàn vốn. Giữ vốn linh hoạt để mua lại khi thị trường điều chỉnh,  mua ở vùng giảm luôn dễ thắng hơn mua ở đỉnh. Theo sát chặt chẽ các chỉ báo Mỹ: lạm phát CPI, bảng lương phi nông nghiệp, quyết định lãi suất Fed vì vàng quốc tế rất nhạy với các thông cáo này. Tránh mua qua kênh không rõ nguồn gốc, vàng rao bán tự do giá cao, rủi ro bị ép bán, vàng giả, vàng non rất lớn.

Không “all-in” vàng

Vàng nên chiếm khoảng 10–20% danh mục đầu tư. Đừng đặt hết trứng vào một giỏ. Thị trường càng nóng, rủi ro càng cao.

Ưu tiên chốt lời từng phần

Khi vàng chạm vùng 4.200–4.400 USD/ounce (tương đương 145–155 triệu đồng/lượng), nên cân nhắc chốt lời một phần. Đừng chờ “đỉnh tuyệt đối” – vì không ai biết đâu là đỉnh.

Chuẩn bị tiền mặt đón cơ hội

Nếu vàng điều chỉnh, người có sẵn vốn sẽ là người thắng. Mua lúc giảm luôn an toàn hơn lao vào khi đỉnh sóng.

Theo dõi sát tín hiệu từ Fed và kinh tế Mỹ

Các số liệu về lạm phát, bảng lương phi nông nghiệp hay thông điệp từ Chủ tịch Fed đều có thể làm giá vàng xoay chiều trong một đêm.