Xét tuyển học bạ: Bỏ hay giữ?

Bộ GD&ĐT chính thức lấy ý kiến các trường đại học (ĐH) đối với phương thức xét tuyển học bạ. Thời gian qua, phương thức này có nhiều ý kiến trái chiều và các trường ĐH tốp đầu từ chối sử dụng.

Nhiều trường đã nói không

GS.TSKH Nguyễn Đình Đức, Trường ĐH Công nghệ (ĐH Quốc gia Hà Nội) thẳng thắn nhìn nhận, nhiều năm nay, kết quả đánh giá theo học bạ luôn cao hơn kết quả thi tốt nghiệp THPT. Tình trạng cả nể, dễ dãi trong đánh giá theo học bạ vẫn còn, tỉ lệ giỏi và xuất sắc thường khá cao. Khi đối sánh với kết quả thi tốt nghiệp THPT có sự chênh lệch rất lớn. Có trường hợp đánh giá theo học bạ toàn 9,6; 9,7 nhưng điểm thi THPT lại rất thấp. Nguy hiểm ở chỗ, khi về 1 thang điểm, những trường hợp này lại có điểm quy đổi rất cao. Vì vậy việc kiểm soát để nâng cao chất lượng đầu vào, vai trò quản lí nhà nước của Bộ GD&ĐT là cần thiết và GS Đức ủng hộ bỏ phương thức xét tuyển học bạ từ năm 2026.

TS. Văn Hữu Quang Nhật, Trưởng phòng Khoa học công nghệ và Hợp tác quốc tế, Trường ĐH Thái Bình Dương đồng tình với phương án bỏ xét tuyển học bạ trong tuyển sinh ĐH từ năm sau. Theo ông, có nhiều phương án phù hợp để xét tuyển ĐH như kết quả kì thi đánh giá năng lực chung, các trường tự tổ chức thi xét tuyển. Do đó bớt đi một phương án cũng không phải là vấn đề khó khăn.

TS Nhật phân tích, mặt trái của phương pháp xét tuyển bằng học bạ khiến cho ba mẹ và học sinh tăng bệnh thành tích trong suốt thời gian phổ thông. Đây cũng chính là lí do khiến việc học thêm, chạy điểm, chạy trường trở nên phổ biến, gây tốn kém cho xã hội. “Học bạ chỉ thể hiên tài lực của phụ huynh và mối quan hệ của phụ huynh với thầy cô giảng dạy các môn học ở trường phổ, học bạ không đánh giá đúng năng lực của học sinh”, ông Nhật nói.

Năm 2025, nhiều trường ĐH bỏ hẳn xét học bạ THPT, hoặc giảm chỉ tiêu xét tuyển bằng phương thức này. Trường ĐH Sư phạm Hà Nội bỏ hai phương thức là xét học bạ THPT và xét tuyển kết hợp điểm thi năng khiếu với điểm học bạ, điểm thi tốt nghiệp hoặc điểm đánh giá năng lực. Điểm học bạ chỉ còn là điều kiện dự tuyển riêng với các ngành sư phạm vào trường. Trước năm 2022, ĐH Bách khoa Hà Nội dùng điểm học bạ là điều kiện khi xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT và đánh giá tư duy. Tuy nhiên, 3 năm trở lại đây, trường đã bỏ yêu cầu này. ĐH Bách khoa Hà Nội không xét tuyển kết quả học bạ.

Thí sinh thi tốt nghiệp THPT năm 2025. Ảnh: Như Ý

ĐH Kinh tế Quốc dân cũng bỏ phương thức xét tuyển bằng học bạ. Lý do nhà trường đưa ra là qua nhiều năm, trường nhận thấy hầu hết học sinh giỏi ở các trường chuyên đều có đủ điều kiện xét tuyển bằng chứng chỉ quốc tế hoặc điểm thi riêng. Vì vậy, bỏ xét học bạ sẽ làm giảm tỉ lệ ảo.

Ngay từ khi bỏ kì thi 3 chung (năm 2015), Trường ĐH Y Hà Nội đã “nói không” với xét tuyển bằng học bạ bởi lo ngại thiếu công bằng cho các thí sinh (vì quy chuẩn kiểm tra và tính điểm ở mỗi trường THPT là khác nhau). Một số trường ĐH cũng bỏ việc xét học bạ THPT độc lập, thay vào đó, sử dụng kết hợp với các điều kiện, tiêu chí khác để tuyển sinh.

Phương thức gây tranh cãi

Tại hội nghị giáo dục ĐH năm 2025 vừa được Bộ GD&ĐT tổ chức, Vụ Giáo dục ĐH đã gửi phiếu khảo sát về phương thức tuyển sinh ĐH, cao đẳng 2026. Việc lấy ý kiến được thực hiện ở hơn 500 trường ĐH, cao đẳng trên cả nước. Tại phiếu khảo sát, Bộ GD&ĐT xin ý kiến các trường về việc nên bỏ hay giữ phương thức xét tuyển bằng học bạ.

GS.TS Nguyễn Tiến Thảo, Vụ trưởng Giáo dục ĐH (Bộ GD&ĐT) cho hay, năm 2025 với 17 phương thức xét tuyển, trong đó, phương thức xét kết quả học bạ chiếm trên 42% thí sinh trúng tuyển (cao nhất), phương thức xét kết quả thi tốt nghiệp là trên 39%, 15 phương thức còn lại chiếm 18,5%. Bộ GD&ĐT nhận thấy phương thức xét tuyển bằng học bạ không còn phù hợp.

Qua tìm hiểu của phóng viên, năm nay là năm đầu tiên, tỉ lệ thí sinh trúng tuyển bằng phương thức học bạ vượt phương thức kết quả thi tốt nghiệp THPT. Năm 2024, xét kết quả thi tốt nghiệp THPT chiếm tỉ lệ trên 52%; xét học bạ chiếm gần 28%. Năm 2023, xét tuyển từ kết quả thi tốt nghiệp THPT chiếm trên 49%. Tiếp theo là phương thức xét học bạ trên 30%.

Như vậy, 3 năm trở lại đây, tỉ lệ thí sinh trúng tuyển bằng phương thức học bạ tăng lên. Điều đáng nói, năm nay, khi thực hiện quy đổi về 1 thang điểm trong một cơ sở giáo dục ĐH, sự chênh lệch điểm giữa 2 phương thức xét kết quả thi tốt nghiệp và học bạ rất rõ. Ví dụ, điểm chuẩn của Trường ĐH Mỏ địa chất đối với phương thức xét học bạ cao hơn phương thức xét kết quả thi tốt nghiệp từ 1-3 điểm tùy theo ngành. Trường ĐH Tây Bắc, với những ngành ngoài sư phạm, có 6 ngành chênh lệch tới 6 điểm, như ngành Chăn nuôi, ngành Thú y, Lâm nghiệp, Bảo vệ thực vật…, điểm chuẩn xét kết quả tốt nghiệp THPT là 15/30 điểm nhưng điểm chuẩn theo phương thức xét học bạ là 21/30 điểm.

Như vậy, dù tỉ lệ dùng phương thức xét học bạ cao, song, đây lại là phương thức gây nhiều tranh cãi.

Bộ Giáo dục lấy ý kiến bỏ xét tuyển học bạ

Kết quả tuyển sinh đợt 1 năm nay có trên 625.000 thí sinh đã hoàn thành xác nhận nhập học, tăng trên 13% so với năm 2024. Số thí sinh trúng tuyển bằng...

Bấm xem >>