'Không nên giữ khư khư tổ hợp C00 để xét tuyển'

Không nên "giữ khư khư" tổ hợp truyền thống như C00 mà cần chuyển sang đánh giá năng lực tổng hợp hoặc thêm tiêu chí để phù hợp với một số ngành xã hội, theo nhiều chuyên gia.

Những ngày qua, hàng loạt trường đại học bỏ xét tuyển tổ hợp C00 vào các ngành khoa học xã hội như Luật, Báo chí, Xã hội học, Tâm lý học... khiến nhiều phụ huynh, thí sinh bất ngờ.

Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, bỏ xét tổ hợp C00 với 17 ngành. Trường Luật (Đại học Quốc gia Hà Nội), Mở Hà Nội, Kiểm sát Hà Nội, Báo chí và Tuyên truyền thông báo tương tự.

C00 là tổ hợp truyền thống, vốn được dùng từ những năm 1980 đến nay, để xét tuyển các ngành xã hội. Điểm chuẩn khối này cũng thường cao nhất, như năm 2021, có trường lên đến 30,34 (tính cả điểm ưu tiên). Hơn 140 trường có ngành xét tuyển bằng khối C00.

Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, giảng viên đại học, xu hướng giảm xét tuyển bằng tổ hợp này là phù hợp và cần thiết trong bối cảnh hiện nay.

Thí sinh thi tốt nghiệp THPT năm 2024 tại TP HCM. Ảnh: Quỳnh Trần

TS Vũ Tuấn Anh, Trưởng khoa Truyền thông và Văn hóa đối ngoại, Học viện Ngoại giao, nhìn nhận tổ hợp C00 không còn phù hợp với yêu cầu của nhiều ngành, nghề.

Ông nói theo đánh giá cá nhân, các môn thuộc khối này thiên về ghi nhớ, cảm thụ. Trong khi đó, kinh tế - xã hội phát triển theo hướng số hóa, liên ngành, các kỹ năng như tư duy phản biện, phân tích số liệu, công nghệ số ngày càng trở nên quan trọng.

Trưởng phòng đào tạo một đại học khác ở Hà Nội đồng tình. Theo ông, yêu cầu của các ngành nghề thay đổi, nên chuẩn đầu ra của chương trình đào tạo cũng phải tương thích. Ngoài kiến thức, sinh viên cần có tư duy phản biện, logic, đổi mới sáng tạo, kỹ năng số, khả năng thích nghi.

Quan sát sinh viên ngành Luật ở trường với đầu vào xét bằng hai tổ hợp C00 và D01 (Toán, Văn, Anh), ông thấy những em theo D01 từ phổ thông thường nhanh chóng đạt được các kỹ năng trên hơn, nhờ có nền tảng Toán và ngôn ngữ như tiếng Anh, Trung.

Một tiến sĩ Báo chí học, giảng dạy môn Marketing, cho rằng một sinh viên ngành Truyền thông hay Xã hội học hiện cần biết cả Excel, SPSS (phần mềm phân tích thống kê và dữ liệu), viết báo cáo nghiên cứu, lập kế hoạch truyền thông... Đây là những yêu cầu mà nếu thí sinh chỉ học tốt ba môn Văn, Sử, Địa chưa đáp ứng tốt như nhóm được học Toán.

Vì vậy, các chuyên gia này đánh giá việc xét tuyển bằng C00 vào các ngành không đòi hỏi nền tảng kiến thức xã hội nhân văn sâu, như Quản trị, Truyền thông, Quan hệ quốc tế, có thể dẫn đến lệch chuẩn đầu vào.

Một lý do nữa nằm ở cách dạy, học và thi tốt nghiệp THPT hiện nay.

Theo ông Tuấn Anh, đề thi các môn Văn, Sử, Địa chủ yếu kiểm tra kiến thức học thuộc, kỹ năng viết và nhận định, chứ chưa thể hiện được khả năng tư duy phân tích logic, năng lực định lượng hay giải quyết vấn đề.

Còn tiến sĩ Báo chí học ở trên chỉ ra thực trạng các trung tâm thường dạy "tủ" cho học sinh, yêu cầu học thuộc cách làm các dạng bài. Điều này làm mất đi giá trị thực sự của kết quả thi, gây khó khăn trong phân loại và lựa chọn thí sinh.

Cùng đó, các trường đang đẩy mạnh quốc tế hóa, đào tạo bằng ngoại ngữ, nhiều hoạt động giao lưu, trao đổi với đại học ở nước ngoài, thu hút sinh viên quốc tế tới Việt Nam học tập... Với những yêu cầu đó, sinh viên giỏi ngoại ngữ có lợi thế lớn hơn.

Tại trường Khoa học Xã hội và Nhân văn, Phó hiệu trưởng Đặng Thị Thu Hương cũng cho biết việc thay C00 bằng các tổ hợp có môn tiếng Anh giúp trường tiến tới quốc tế hóa các chương trình đào tạo.

Vì vậy, các chuyên gia đề xuất đổi mới tổ hợp xét tuyển một số ngành xã hội. Khảo sát ngày 6/6 của VnExpress cho kết quả tương tự, với 63% người tham gia đồng tình.

Tiến sĩ Báo chí học cho rằng trước mắt có thể dịch chuyển từ tổ hợp C00 sang các tổ hợp có hai môn xã hội cùng một môn tự nhiên hoặc ngoại ngữ, ví dụ Toán, Văn, Sử; Văn, Sử, Anh; hài hòa nhất là Toán, Văn, Anh.

Ông Tuấn Anh có ý tưởng tương tự. Nếu xét tuyển bằng tổ hợp ba môn, các trường có thể cân nhắc giữ hai môn xã hội, thay môn còn lại bằng ngoại ngữ, sẽ thích hợp trong môi trường học tập quốc tế hóa hiện nay.

"Hoặc thay vì giữ khư khư các tổ hợp truyền thống, Việt Nam nên chuyển dần sang hình thức đánh giá năng lực tổng hợp", ông nói thêm. Ông lấy ví dụ kỳ thi đánh giá năng lực, tư duy của Đại học Quốc gia và Bách khoa Hà Nội, tương tự SAT của Mỹ hay A-levels của Anh.

PGS.TS Phạm Mạnh Hà, trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội, gợi ý các trường xây dựng tiêu chí xét tuyển dựa trên mục tiêu đào tạo của từng chương trình. Ví dụ, ngành Tâm lý học có thể yêu cầu thể hiện khả năng phân tích dữ liệu (thông qua bài kiểm tra thống kê) và kỹ năng thấu cảm (qua bài luận hoặc phỏng vấn).

"Cách tiếp cận này không chỉ giúp lựa chọn đúng học sinh có năng lực phù hợp mà còn khuyến khích sự đa dạng trong tư duy và kỹ năng, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thị trường lao động", ông nói.

Để làm được, theo ông Hà, các trường cần phối hợp thiết kế các bài kiểm tra năng lực chuyên biệt, kết hợp với điểm kỳ thi tốt nghiệp. Song song đó cần nâng cao nhận thức của học sinh về tầm quan trọng của việc lựa chọn ngành học, dựa trên sở trường và mục tiêu nghề nghiệp, thay vì chạy theo khối thi truyền thống.

"Đổi mới này sẽ tạo nên hệ thống xét tuyển linh hoạt, công bằng và hiệu quả hơn, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đại học", ông khẳng định.

Tuy nhiên, các chuyên gia nhấn mạnh việc đổi mới cần có lộ trình, không gây sốc cho thí sinh. Ngoài ra, các trường cân nhắc giữ khối C00 hoặc hình thức tương đương để xét tuyển các ngành thực sự cần nền tảng Văn, Sử, Địa như ngành Sư phạm Lịch sử, Địa lý, Sử học,...

Bộ Giáo dục 'tuýt còi' các đại học bỏ tổ hợp C00 vào phút chót

Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu các trường điều chỉnh tổ hợp xét tuyển, đảm bảo quyền lợi cho thí sinh, sau khi đột ngột bỏ xét tuyển khối C00 (Văn,...

Bấm xem >>