Đã đến lúc phải nhập khẩu vàng?

Đã có tổng cộng 79.000 lượng vàng (tương đương 3 tấn vàng) được NHNN bán cho các tổ chức tín dụng (TCTD) và doanh nghiệp trong 4 phiên đấu thầu vừa qua. Liệu NHNN đã phải nhập khẩu vàng để bù vào kho dự trữ ngoại hối?

Sau phiên đấu thầu vàng đầu tiên còn “bỡ ngỡ”, các TCTD và DN đã mua gần hết số vàng được chào bán trong phiên thứ hai (4/4) với 25.700 lượng, chỉ còn thừa 300 lượng. Ngay sau đó một ngày, NHNN lại bán thành công 25.700 lượng vàng khác trong số 26.000 lượng đưa ra và đến hôm qua (9/4), tiếp tục có thêm 25.600 lượng vàng được tiêu thụ. NHNN cho biết, hôm nay (10/4) và thứ Sáu tới (12/4), cơ quan này sẽ tiếp tục tổ chức đấu thầu vàng.

Trước phiên đấu thầu gần đây nhất, giá vàng trên thị trường tăng giảm thất thường. Đến trưa, giá niêm yết vàng bán ra được SJC hạ về 43,37 triệu đồng/lượng, ngang với giá thời điểm mở cửa.

Tuy nhiên, giá vàng trong nước vẫn cao hơn giá vàng thế giới gần 3,5 triệu đồng/lượng. Xem ra, mục tiêu kéo giá vàng trong nước về sát với giá quốc tế vẫn còn cần có thêm thời gian, mà nói như ông Nguyễn Quang Huy -Vụ trưởng Vụ Quản lý ngoại hối (NHNN) là “thị trường cần có thời gian và độ trễ nhất định để hấp thụ lượng vàng NHNN đưa ra”.

Hiện giá vàng trong nước vẫn cao hơn giá thế giới khoảng 3,5 triệu đồng/lượng

Vấn đề là trong thời gian này, chắc chắn NHNN vẫn phải đều đặn cung vàng ra thị trường để cân bằng cung - cầu, bởi hiện nhu cầu mua vàng của cả người dân và các TCTD vẫn còn rất lớn.

TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia ngân hàng cho rằng, trước mắt, đấu thầu để đáp ứng nhu cầu rất cụ thể của một số ngân hàng đang phải cân đối trạng thái trước thời điểm 30/6. Bên cạnh đó là nhu cầu chuyển đổi sang vàng chuẩn của người dân và cũng không thể tránh khỏi việc mua vàng để đầu tư, đầu cơ. Để đáp ứng nhu cầu cân bằng trạng thái của các TCTD, chắc chắn việc đấu thầu sẽ còn phải tiến hành liên tục và nhiều hơn nữa.

Tuy nhiên, mỗi lần NHNN bán ra 1 tấn vàng, có nghĩa, dự trữ ngoại hối của Nhà nước cũng giảm đi 1 tấn. Bởi vậy, nhiều ý kiến băn khoăn, liệu NHNN đã phải tính toán đến việc nhập khẩu vàng cân bằng lại dự trữ quốc gia? Và việc nhập vàng của NHNN sẽ tác động thế nào đến tỷ giá? Liên quan đến vấn đề này, TS. Cấn Văn Lực nhận định, từ trước đến giờ, Nhà nước vẫn có chuyện mua vàng, nhập vàng dự trữ.

“Việc đó đương nhiên có ảnh hưởng đến tỷ giá nhưng không đáng kể lắm, vì nó không quá lớn”, TS. Lực nói. “Bên cạnh đó, hiện khả năng cân đối ngoại tệ của NHNN vẫn đủ mạnh”.

Trong khi đó, ông Nguyễn Thanh Trúc, Chủ tịch Công ty Vàng Agribank (AJC) lại cho rằng, mặc dù dự trữ vàng ở Việt Nam không được như Mỹ, lên đến 10 nghìn tấn, nhưng chắc chắn việc bán ra 3 - 5 tấn không ảnh hưởng gì đến dự trữ ngoại hối. Tuy nhiên, ông Trúc cũng cho rằng, lượng cung còn thiếu rất nhiều do ngân hàng vẫn đang mua vào mấy chục tấn vàng để cân bằng trạng thái trước ngày 30/6 theo quy định của NHNN, nên việc đấu thầu là điều tốt để tăng nguồn cung cho thị trường.

“Vàng để trong kho tại Việt Nam và vàng để ở nước ngoài cũng không khác nhau nhiều, khi cần, mua mang về là xong. NHNN có khi chỉ mua để ấn định giá chứ chưa cần nhập. Ngoại tệ xuất từ từ chứ không phải ngay một lúc nên chắc chắn không ảnh hưởng đến tỷ giá”, ông Trúc nhấn mạnh thêm.

Đồng quan điểm này, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia ngân hàng cũng cho rằng, NHNN hết sức cẩn trọng vì phải bảo toàn lượng dự trữ quốc gia nên mới bán ra khoảng 2 tấn vàng, ước đoán là khá nhỏ so với tổng lượng vàng nắm giữ. Cho đến hiện tại, số vàng bán ra vẫn là vàng nằm trong tay NHNN chứ không phải vàng nhập khẩu. “Không có điều gì rủi ro. Nhưng NHNN cũng không thể nào bán lỗ và gây thiệt hại cho dự trữ quốc gia được. NHNN không phải lúc nào cũng bán ra mà sẽ có lúc mua vào. Chắc chắn NHNN đã dự trù vấn đề này”, TS. Hiếu nói.

Nhìn về tương lai thị trường vàng, TS. Lực cho rằng, sau ngày 1/6, khi các ngân hàng đã tất toán toàn bộ số vàng huy động, nhu cầu sẽ giảm mạnh, thị trường sẽ yên ắng hơn. Đặc biệt, việc NHNN quy định trạng thái vàng cũng sẽ hạn chế tối đa tình trạng tích trữ, đầu cơ vàng, bởi nếu vượt trạng thái, các TCTD, DN sẽ buộc phải bán lại cho NHNN. “Những đợt đấu thầu về cơ bản là tốt, tuy nhiên, NHNN cần có theo dõi, điều chỉnh kịp thời để bình ổn được thị trường. Khi đã thỏa mãn được nhu cầu cơ bản, giá vàng trong nước sẽ hợp lý hơn”, TS. Lực lưu ý.

Một lãnh đạo cao cấp Vụ Quản lý Ngoại hối NHNN cho biết, giai đoạn đầu chủ yếu thực hiện đấu thầu để bán. NHNN bước chân vào mua, bán vàng để thực hiện vai trò của mình là bình ổn thị trường vàng. Tuy nhiên, NHNN đã nắm trong tay đủ mọi công cụ, mua bán quốc tế, mở, chốt tài khoản ở nước ngoài, quy trình xuất nhập khẩu… Hiện NHNN chưa tiến hành xuất nhập khẩu vàng nhưng sắp tới sẽ tiến hành.