Indonesia triệu hồi đại sứ ở Úc sau vụ nghe lén

Indonesia đã triệu hồi đại sứ ở Canberra để làm rõ thông tin về việc tình báo Úc nghe lén điện thoại của vợ chồng Tổng thống Yudhoyono.

Ngày 18/11, Indonesia đã triệu hồi đại sứ ở Úc về nước trong bối cảnh Thủ tướng Úc Tony Abbott đang tìm cách giảm thiểu căng thẳng sau khi có thông tin tình báo Úc đã tìm cách nghe lén điện thoại của vợ chồng Tổng thống Indonesia Susilo Bambang Yudhoyono.

Theo đó, đại sứ Indonesia tại Canberra đã được triệu hồi về nước để tham vấn và yêu cầu làm rõ cam kết của chính phủ Úc về việc không lặp lại hành động do thám đối với Indonesia.

Trong khi đó, Thủ tướng Úc Abbott đã khẳng định: “Không ai được lợi trong việc làm hay nói bất cứ điều gì có thể phương hại đến quan hệ hai nước, và tôi sẽ không làm điều đó.”

Tổng thống Indonesia Susilo Bambang Yudhoyono

Tuy nhiên, Ngoại trưởng Indonesia Marty Natalegawa lại tuyên bố với các phóng viên ở Jakarta: “Đó chẳng khác gì một hành động không thân thiện đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quan hệ song phương.”

Ông Natalegawa nói: “Đó không phải là hành động khôn ngoan. Nó vi phạm tất cả những công cụ pháp lý và đạo đức mà tôi có thể nghĩ tới.”

Trước đó, tờ ABC của Úc dẫn các tài liệu do Edward Snowden công bố cho biết tình báo Úc đã theo dõi điện thoại của Tổng thống Indonesia Yudhoyono trong suốt 15 ngày vào tháng 8/2009, và đã có ít nhất một lần tìm cách nghe lén nội dung đàm thoại của ông Yudhoyono nhưng không thành vì cuộc gọi kéo dài chưa đầy 1 phút.

Cũng theo hãng tin ABC, ngoài nghe lén điện thoại của vơ chồng Tổng thống Yudhoyono, tình báo Úc còn giám sát liên lạc của cựu Phó Tổng thống Jusuf Kalla cùng các bộ trưởng an ninh và thông tin của nước này.

Những cáo buộc này có thể làm phức tạp hóa nỗ lực của ông Abbott nhằm ký hiệp định thương mại tự do với Indonesia và tăng cường hợp tác với nước này trong vấn đề kiểm soát dòng người tị nạn từ Indonesia nhập cư vào Úc.

Ông Zareh Ghazarian, một chuyên gia phân tích chính trị tại Đại học Monash ở Úc nhận định: “Thật ngây thơ khi cho rằng các quốc gia không do thám lẫn nhau, tuy nhiên sẽ không đẹp mặt chút nào nếu hành vi đó bị phát giác. Nó sẽ khiến cả hai chính phủ nổi giận và có thể khiến Indonesia có lập trường cứng rắn hơn trong các cuộc đàm phán song phương.”

Ngày hôm qua, ông Teuku Faizasyah, người phát ngôn của Tổng thống Yudhoyono cũng đã tuyên bố rằng Úc “cần khẩn thiết làm rõ thông tin này để tránh gây thêm thiệt hại” và khẳng định “đã có thiệt hại  xảy ra”.

Ông này cũng cho biết Indonesia sẽ xem xét lại việc hợp tác trao đổi thông tin với chính phủ Úc, trong đó có việc bố trí các nhân viên ngoại giao Úc trong đại sứ quán ở Jakarta.

Hôm 31/10, tờ Sydney Morning Herald của Úc cũng công bố thông tin cho biết các đại sứ quán Úc cũng tìm cách nghe lén điện thoại và thu thập dữ liệu tại nhiều nước châu Á như một phần trong mạng lưới gián điệp toàn cầu do Mỹ đứng đầu.

Phát biểu tại Canberra hồi tuần trước, Phó Tổng thống Indonesia Boediono tuyên bố: “Dư luận Indonesia rất quan tâm đến vấn đề này. Tôi cho rằng hai nước cần phải đi đến một số thỏa thuận nhằm đảm bảo các bên không sử dụng thông tin tình báo để chống lại nước kia.”