Theo hãng tin Yonhap, Hyunmoo-5 được giới thiệu lần đầu tại lễ duyệt binh kỷ niệm Ngày Lực lượng Vũ trang Hàn Quốc năm 2024 ở Seoul. Tên lửa được gắn trên xe phóng có 18 bánh, thể hiện quy mô và khả năng cơ động lớn.

Tên lửa này nặng khoảng 36 tấn, dài 16 mét, mang đầu đạn nặng từ 8–9 tấn, thuộc hàng nặng nhất thế giới đối với vũ khí phi hạt nhân. Dù có kích thước tương đương tên lửa liên lục địa (ICBM), Hyunmoo-5 chỉ được thiết kế cho nhiệm vụ tấn công bằng đầu đạn thông thường, với tầm bắn từ 600 km cho tới khoảng 3.000 km, đủ bao trùm toàn bộ bán đảo Triều Tiên và khu vực lân cận.

Điểm đặc biệt khiến Hyunmoo-5 được gọi là “quái vật” nằm ở khả năng xuyên phá cực mạnh. Với vận tốc cực đại ước tính đạt Mach 10 (gấp 10 lần tốc độ âm thanh), tên lửa có thể xuyên thủng các hầm chỉ huy hoặc cơ sở hạt nhân nằm sâu hơn 100 mét dưới lòng đất – mục tiêu mà hầu hết vũ khí thông thường không thể phá hủy.

Một quan chức quốc phòng Hàn Quốc nói với báo Anh Guardian rằng “các thông số kỹ thuật cụ thể không thể công bố vì lý do an ninh”, nhưng nhiều nhà phân tích tin rằng Hyunmoo-5 là bước nhảy vọt trong công nghệ đạn đạo. Tên lửa được trang bị nhiên liệu rắn hai tầng, giúp rút ngắn thời gian chuẩn bị phóng.

Trong cấu trúc chiến lược phòng thủ của Hàn Quốc, Hyunmoo-5 là thành phần chủ chốt của học thuyết “ba trụ cột”, gồm:

* Chuỗi tiêu diệt sớm (Kill Chain) – khả năng tấn công phủ đầu vào thời điểm đối phương chuẩn bị phóng tên lửa

* Phòng thủ tên lửa chủ động (KAMD) – đánh chặn các cuộc tấn công đang tới

* Trừng phạt và trả đũa (KMPR) – tấn công hủy diệt vào cơ sở đầu não của đối phương.

Với sức công phá và tốc độ vượt trội, Hyunmoo-5 được cho là “mũi giáo” trong trụ cột thứ ba, đủ sức phá hủy các trung tâm chỉ huy và hạ tầng vũ khí hủy diệt hàng loạt của Triều Tiên chỉ trong vài phút sau khi nhận lệnh.

Ý tưởng phát triển Hyunmoo-5 xuất phát từ chuỗi sự kiện bi thảm năm 2010: vụ Triều Tiên đánh chìm tàu chiến Cheonan và pháo kích đảo Yeonpyeong khiến 50 người Hàn Quốc thiệt mạng. Khi đó, giới lãnh đạo quân sự Seoul nhận thấy nước này gần như không có khả năng đáp trả tương xứng ngoài việc dựa vào “ô hạt nhân” của Mỹ.

“Chúng tôi không có vũ khí hạt nhân, vì vậy cách duy nhất để bảo vệ đất nước là phát triển vũ khí thông thường mạnh nhất có thể”, tiến sĩ Yang Uk, chuyên gia quốc phòng thuộc Viện Chính sách Asan ở Seoul, nhận định.

Tuy nhiên, trong nhiều năm, Washington áp đặt giới hạn về tầm bắn và tải trọng đầu đạn cho tên lửa Hàn Quốc. Chỉ đến năm 2017, sau vụ thử bom nhiệt hạch của Triều Tiên, ông Donald Trump mới dỡ bỏ hoàn toàn các hạn chế này, mở đường cho Seoul phát triển Hyunmoo-5.

Theo Bộ trưởng Quốc phòng Ahn Gyu-back, Hàn Quốc cần “sở hữu số lượng đáng kể tên lửa Hyunmoo-5 để đạt được thế cân bằng răn đe trước mối đe dọa từ miền Bắc”. Ông cũng nói rằng nước này đang nghiên cứu một thế hệ tên lửa tiếp theo có sức mạnh lớn hơn nữa.

Việc phát triển Hyunmoo-5 phản ánh rõ đường lối của các Tổng thống Hàn Quốc gần đây, trong đó Seoul theo đuổi chính sách phòng thủ tự cường, dù vẫn duy trì liên minh với Mỹ. Tổng thống Hàn Quốc đương nhiệm Lee Jae Myung từng nhiều lần chỉ trích “tư duy lệ thuộc”, đồng thời cam kết đầu tư mạnh vào công nghiệp quốc phòng.

Tại Triển lãm hàng không – quốc phòng ADEX ở Seoul mới đây, ông Lee tuyên bố Hàn Quốc sẽ chi tiêu “lớn hơn mức dự kiến” để trở thành cường quốc công nghiệp quốc phòng đứng thứ tư thế giới.

Sự xuất hiện của Hyunmoo-5 diễn ra trong bối cảnh Triều Tiên vừa công bố tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-20, được cho là có thể vươn tới lãnh thổ Mỹ. Giới quan sát nhận định, điều này có thể đẩy bán đảo Triều Tiên bước vào vòng xoáy vũ trang mới, nơi các loại tên lửa thông thường mang sức công phá chiến lược, thay thế phần nào vai trò răn đe bằng vũ khí hạt nhân.

Theo tiến sĩ Yang Uk, “Triều Tiên có lý do để e ngại”, bởi Hyunmoo-5 đủ khả năng phá hủy các hầm ngầm bảo vệ ban lãnh đạo Triều Tiên – vốn được xem là căn cứ kiên cố nhất trong mọi kịch bản xung đột.

Giới chuyên gia phương Tây cho rằng Hyunmoo-5 đặt ra bài toán mới về kiểm soát leo thang: dù không mang đầu đạn hạt nhân, kích thước và sức hủy diệt của nó dễ khiến đối phương hiểu lầm là vũ khí chiến lược. Một số quan chức Mỹ cho rằng điều này buộc Washington phải xem xét lại học thuyết răn đe và phối hợp với Hàn Quốc.

Triều Tiên hiện chưa lên tiếng bình luận thông tin Hàn Quốc sẽ biên chế tên lửa đạn đạo Hyunmoo-5 vào cuối năm nay. Hôm 23/10, Triều Tiên tuyên bố thử nghiệm thành công hai tên lửa siêu vượt âm nhằm tăng cường khả năng răn đe Mỹ và Hàn Quốc.

Ông Pak Jong-chon, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương đảng Lao động Triều Tiên (WPK), nói hệ thống vũ khí tiên tiến mới được thử nghiệm là bằng chứng rõ ràng cho thấy năng lực kỹ thuật tự vệ đang được nâng cấp liên tục của Triều Tiên, đồng thời bày tỏ quyết tâm của nước này trong việc tiếp tục củng cố khả năng răn đe chiến tranh và tăng cường năng lực tự vệ.

Triều Tiên chưa công bố tên vũ khí trong vụ phóng thử mới nhất. Vũ khí siêu vượt âm là loại vũ khí có tốc độ tối thiểu gấp 5 lần âm thanh và sở hữu khả năng cơ động khi bay, để chủ động né tránh hệ thống phòng thủ so với tên lửa đạn đạo truyền thống.