Đón năm mới ở vùng chiến sự Donetsk

Những ngày đầu năm mới, người dân ở vùng miền Đông Ukraine đã được hưởng những giờ phút yên tĩnh hiếm hoi. Riêng ở Donetsk, người dân vừa được thoát khỏi cảnh đạn pháo thì lại phải đối mặt với nạn cướp bóc hoành hành.

Có lẽ, món quà năm mới duy nhất mà người dân ở Donetsk nhận được là những giờ phút tĩnh lặng hiếm hoi, có thể thoải mái dùng bữa mà không nơm nớp lo sợ đạn pháo bất thình lình bắn đến.

Mong bữa cơm đoàn tụ

Chúng tôi cùng với những người dân bản địa ở Donetsk đã đón một năm mới không thể quên được trong suốt nhiều năm sống ở đây. Tôi nhận được nhiều cuộc điện thoại của người thân từ quê nhà Việt Nam và của bạn bè ở các vùng miền trên khắp Ukraine hỏi thăm sức khỏe và tình hình đón năm mới ở vùng chiến sự.

Quả thực, không như sự lo ngại của người thân, chúng tôi có một đêm giao thừa khá yên bình, không tiếng đạn pháo. Dù Donetsk là vùng trọng điểm của cuộc xung đột hiện nay ở Ukraine, nhưng trước thềm năm mới, một thỏa thuận ngừng bắn đã đạt được và dù còn có những vụ bắn tỉa vi phạm thỏa thuận, nhưng vào thời khắc thiêng liêng chuyển giao của năm cũ, năm mới, người lính Ukraine dù ở mặt trận nào cũng yêu hoa hồng hơn súng đạn. Nhưng, sự ảm đạm vẫn bao phủ cả thành phố và nghèo đói hiện diện trên những khuôn mặt của người dân, khiến năm mới đã không còn rộn ràng như trước. Chỉ cách đây một năm, người Donetsk đón năm mới 2014 trong không khí rộn ràng, đèn hoa rực rỡ trên các tuyến phố, thì nay, chiến tranh đã tàn phá khiến diện mạo của thành phố trở nên biến dạng. Kinh tế khó khăn, khiến người Donetsk thắt chặt chi tiêu đến từng đồng xu, bữa tiệc đón năm mới trở nên đơn sơ vô cùng và những món ăn chủ yếu từ hàng cứu trợ. Ở ngay trung tâm thành phố, một cây thông Noel được dựng lên- dường như, đó là biểu tượng tinh thần duy nhất cho người Donetsk trong những ngày lễ này. Nhiều người vẫn kéo về đây, để tìm cho mình sự lạc quan, để cầu nguyện chúa trời sẽ mang may mắn đến cho họ vào năm mới này.

Chúng tôi vốn không có truyền thống đón năm mới theo lịch dương như người sở tại, nhưng trong thời khắc chuyển giao thiêng liêng đó, vẫn quây quần bên nhau, cùng cầu mong một năm mới an lành sẽ đến với Donetsk.

Một năm đầy biến động đã trôi qua, chúng tôi vẫn mong mỏi bữa cơm đoàn tụ cũng với những người thân yêu. Điều đó chỉ đến khi Donetsk không còn súng đạn, có sự bình yên, ắt sẽ có cách làm ăn kiếm sống.

Tương lai mang khuôn mặt đói nghèo

Tuy nhiên, đấy vẫn chỉ là ước mơ. Những dự báo của các chuyên gia kinh tế ở Ukraine đã không có một cái nhìn lạc quan nào dành cho đất nước này khi hầu hết họ cho rằng, việc thu hút đầu tư nước ngoài trực tiếp và tín dụng quốc tế trong năm 2015 sẽ tiếp tục khó khăn như năm 2014, vì đây là những việc rất khó thực hiện trong điều kiện kinh tế suy thoái. Không những thế, xung đột tại miền Đông Ukraine tiếp diễn, có thể kéo theo việc “chảy máu” dòng vốn đầu tư.

Chuyên gia Andrei Zablovsky cũng nhận định, nguy cơ phá sản của Ukraine sẽ tiếp tục tăng trong năm 2015, do trách nhiệm thanh toán đến gần 20 tỷ USD nợ nước ngoài, trong khi các nguồn hỗ trợ tài chính bị hạn chế. Để tránh phá sản, trước hết cần nhận được sự ủng hộ của các tổ chức tài chính quốc tế, không để xảy ra leo thang xung đột với Nga, “khai quật” tiềm năng đầu tư trong nước tại các địa phương, thông qua đấu tranh thực tế chống tham nhũng.

Những dự báo không mấy sáng sủa về tương lai khiến nhiều người dân vốn đã bi quan càng trở nên cùng cực.

Ở Donetsk những ngày này, “làm gì để sống trong ngày mai, ngày kia?” là câu hỏi nhức nhối nhất của mỗi gia đình. Thật không thể tưởng tượng được, nếu không có hàng cứu trợ, hàng ngàn gia đình ở Donetsk sẽ ra sao trong mùa đông giá lạnh này.

Chưa hết, khi súng đạn tạm ngưng, thì nạn cướp bóc lại hoành hành. Các băng cướp ở Donetsk đánh lộn lẫn nhau, dùng vũ khí uy hiếp và không theo một luật lệ nào.

Ngày 4.1, trên đài truyền hình địa phương, ông Eduard Basurin - Tư lệnh các lực lượng dân quân của CH Donetsk tự xưng cho biết, trước Tết, số vụ vi phạm thỏa thuận ngừng bắn dao động từ 10-25 vụ mỗi ngày. Tuy nhiên, sau thời điểm ngày 31.12.2014, cường độ của các vụ vi phạm thỏa thuận đã giảm hẳn. Ông Eduard Basurin cũng cáo buộc rằng, có thời điểm, phe chính phủ đã vi phạm thỏa thuận ngừng bắn 10 lần trong ngày, may mắn những vụ bắn phá này không gây thương vong. Những thông báo này chỉ khiến người dân tạm yên lòng rằng, họ sẽ được an toàn trong những ngày đầu năm mới, nhưng không mang lại cho họ sự chắc chắn về tương lai.