Tìm ra cách tiềm năng chữa khỏi HIV vĩnh viễn

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Các chuyên gia tiến gần hơn một bước tới việc chữa khỏi HIV vĩnh viễn, nhờ phương pháp điều trị mới do các nhà khoa học Australia phát triển.

Phương pháp này sử dụng hạt nano mang công nghệ mRNA, kích hoạt các tế bào nhiễm HIV phát ra tín hiệu, giúp hệ miễn dịch và thuốc kháng virus nhận diện, tiêu diệt các ổ virus tiềm ẩn. Trước đây, HIV chưa thể chữa khỏi hoàn toàn do virus có khả năng xâm nhập vào DNA tế bào, ẩn náu ở trạng thái không thể bị phát hiện.

Tiến sĩ Paula Cevaal, nhà khoa học tại Viện Doherty, đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết chưa từng có công nghệ nào phát hiện virus HIV hiệu quả như phương pháp này. Bà kỳ vọng liệu pháp cũng hiệu quả trong nghiên cứu động vật và nghiên cứu lâm sàng.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Communications, sau nhiều lần thử nghiệm vì kết quả gây bất ngờ đối với nhóm chuyên gia. Dù vậy, các thử nghiệm hiện mới chỉ dừng ở giai đoạn tiền lâm sàng, trong phòng thí nghiệm và trên các mẫu tế bào do người nhiễm HIV hiến tặng. Các nhà khoa học nhấn mạnh cần thử nghiệm thêm để xác định, liệu việc kích hoạt tín hiệu phát hiện virus có đủ để kích thích phản ứng miễn dịch thực sự trong cơ thể hay không.

Ảnh hiển vi điện tử quét cho thấy HIV-1 (màu xanh) đang nảy chồi từ tế bào lympho được nuôi cấy. Ảnh: CDC

Công nghệ được sử dụng chủ yếu dựa trên nền tảng mRNA, tương tự trong vaccine Covid-19 của Pfizer. Hạt nano được thiết kế để đưa thông tin mRNA vào tế bào nhiễm bệnh, khiến tế bào sản sinh ra các chất chỉ điểm, từ đó đánh thức hệ miễn dịch.

Tiến sĩ Jonathan Stoye, chuyên gia về virus retro, Viện Francis Crick, đánh giá phương pháp mới là bước tiến lớn giúp "đánh thức" HIV tiềm ẩn, nhưng nhấn mạnh cần nghiên cứu thêm để biết cách tốt nhất tiêu diệt hoàn toàn virus. Ngoài ra, vẫn còn nhiều câu hỏi về việc phải loại bỏ bao nhiêu virus ẩn để tránh tái nhiễm.

Ngược lại, giáo sư Tomáš Hanke, ĐH Oxford, lại tỏ ra hoài nghi, cho rằng khả năng tiếp cận hết các tế bào chứa HIV trong cơ thể bằng cách này chỉ là "một giấc mơ".

Nếu thành công, đây có thể là bước ngoặt với hơn 1,2 triệu người Mỹ đang sống chung với HIV, buộc phải dùng thuốc hàng ngày. Dù số ca nhiễm mới tại Mỹ đã giảm khoảng 12% trong vòng 5 năm qua, mỗi năm vẫn có gần 32.000 người nhiễm mới.

Còn tại Việt Nam, kể từ ca nhiễm đầu tiên được phát hiện năm 1990 tại TP HCM, ước tính hiện nay có khoảng 267.000 người đang sống chung với HIV. Đến nay, 100% số tỉnh, thành phố có người nhiễm. 9 tháng đầu năm 2024, cả nước ghi nhận 11.421 trường hợp phát hiện mới, 1.263 ca tử vong.

Trên toàn cầu, gần 40 triệu người nhiễm HIV phải uống thuốc suốt đời để kìm hãm virus HIV, tránh phát bệnh hoặc lây truyền. Với nhiều người, HIV vẫn là virus chết người. Theo số liệu của UNAids, năm 2023, trung bình mỗi phút có một người chết vì HIV.