Siêu nấm “giết người” đang lan rộng khắp thế giới

Loài nấm Candida auris tấn công những người có hệ miễn dịch kém và đang âm thầm lây lan trên toàn cầu, giết hơn nửa số bệnh nhân bị nhiễm chỉ trong vòng 90 ngày mắc bệnh. Loài nấm này gây ra điều mà Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) gọi là “mối đe dọa khẩn cấp”.

Tháng 5/ 2018, một người đàn ông lớn tuổi được đưa tới chi nhánh Bệnh viện Mount Sinai ở Brooklyn để làm phẫu thuật bụng. Các bác sĩ xét nghiệm máu bệnh nhân này và phát hiện bị nhiễm trùng chết người do đó ông này nhanh chóng được đưa vào khu cách ly. Sau khi bệnh nhân này qua đời, Bệnh viện Mount Sinai đã phải tiến hành tẩy rửa, khử trùng đặc biệt các trang thiết bị y tế và thậm chí phải thay những miếng gạch lót sàn lẫn trần nhà để loại bỏ loại nấm này.

Theo bác sĩ Scott Lorin, giám đốc bệnh viện cho biết: “Mọi thứ như tường, giường, cửa, màn cửa, điện thoại, chậu rửa, đệm giường, trần nhà… đều dương tính với Candida auris”.

Ca nhiễm nấm Candida auris đầu tiên

Năm 2009, các bác sĩ lần đầu tiên phát hiện thấy nấm Candida auris trong dịch tai của một bệnh nhân ở Nhật Bản. Kể từ đó, loại nấm này đã lan rộng không chỉ sang Mỹ mà còn nhiều quốc gia khác, bao gồm Colombia, Ấn Độ, Hàn Quốc.

CDC đã báo cáo có bảy trường hợp nhiễm nấm Candida auris đầu tiên ở Hoa Kỳ vào tháng 8 năm 2016. Đến tháng 5 năm 2017, tổng cộng có 77 trường hợp mắc ở New York, New Jersey, Illinois, Indiana, Maryland, Massachusetts và Oklahoma. Sau khi quan sát quá trình lây lan bệnh khi tiếp xúc với 77 bệnh nhân này, CDC xác định rằng đây là loại nấm có khả năng lây lan nhanh chóng. Tính đến tháng 2 năm 2019, đã có 587 trường hợp xác nhận nhiễm nấm Candida auris chỉ riêng ở Mỹ.

Siêu nấm “giết người” đang lan rộng khắp thế giới - 1

Những người có hệ miễn dịch yếu có nguy cơ nhiễm nấm cao

Thông thường, Candida auris ảnh hưởng đến những người có hệ thống miễn dịch suy yếu, những người đang phải nằm viện điều trị hoặc đang trong giai đoạn bệnh nặng, theo CDC. Trên thực tế, dịch nấm Candida auris đã được báo cáo tại các bệnh viện, cơ sở y tế khám chữa bệnh trên toàn thế giới. Ở Anh, một đơn vị chăm sóc y tế đặc biệt đã phải đóng cửa sau khi họ phát hiện 72 người lây nhiễm nấm Candida auris. Tại Tây Ban Nha, một bệnh viện cũng phát hiện 372 bệnh nhân bị nhiễm loại nấm này và gần 41% trong số bệnh nhân bị nhiễm Candida auris tử vong trong vòng 30 ngày sau khi được chẩn đoán.

Không thể tiêu diệt Candida auris bằng các thuốc hiện có

Các chuyên gia y tế của CDC đang phải đối đầu với bài toán khó vì hiện nay chưa có loài thuốc đặc trị cho loại nấm Candida auris. Thậm chí loại nấm này có thể tồn tại trên các bề mặt, nơi tiếp xúc, đồ đạc… trong nhiều tuần liền.

Những người mắc phải nấm Candida auris thường tử vong vì không có phác đồ điều trị hiệu quả. Hầu hết các bệnh nhiễm nấm và vi khuẩn có thể được điều trị bằng cách thay đổi loại thuốc đang dùng. Nhưng với các nấm và vi khuẩn kháng thuốc, gen của chúng tiến hóa nhanh đến mức việc sử dụng thuốc kháng sinh nhằm tiêu diệt chúng không có hiệu quả.

Không có triệu chứng cụ thể

Điều làm cho căn bệnh này trở nên khó điều trị hơn đó là nhiều người nhiễm loại nấm kháng thuốc này không có bất cứ triệu chứng rõ ràng nào và do đó, vô tình làm lay lan chúng khắp nơi họ tiếp xúc. Theo CDC, cứ 10 người được sàng lọc thì phát hiện 1 người mang siêu vi khuẩn Candida auris mang mầm bệnh kháng thuốc mà không biết. Cụ thể hơn, nếu một người đang mang trong mình căn bệnh nào đồng thời mắc cả Candida auris thì việc phát hiện ra họ mắc Candida auris vô cùng khó khăn.

Các bác sĩ và các nhà nghiên cứu hiện vẫn chưa tìm ra nguyên nhân gây ra các bệnh kháng thuốc nhưng họ tin rằng loại nấm này không đến từ một nơi duy nhất. Các chuyên gia cho rằng việc lạm dụng thuốc kháng sinh và các phương pháp điều trị chống nấm khác đã khiến Candida auris xuất hiện ở nhiều địa điểm khác nhau cùng một lúc.

Và cho đến khi các nhà nghiên cứu có thể xác định nguyên nhân gây ra các bệnh kháng thuốc này và tìm ra phương pháp điều trị thích hợp, CDC kêu gọi mọi người nên nâng cao ý thức sử dụng xà phòng và nước rửa tay diệt khẩu sau khi chạm hay tiếp xúc với bất kỳ bệnh nhân nào.