Phim Việt: Sóng gió khi chống tham nhũng

Ðó là một vùng đất nguy hiểm, vùng đất "ít người nhiều ma". Những "con ma" quyền thế và tiền bạc đang biến hóa lắm chiêu làm đời sống người dân điêu đứng.

Như lời Xẩm Ky (diễn viên Hồng Chương) nói: "Ðất Bình Lãng này ma ngày một nhiều lên nhưng ma và người khó thể hòa hợp". Và khi ma và người đã không hòa hợp thì cuộc chiến tất yếu diễn ra. Cuộc chiến ấy đã đòi những người "bắt ma" hi sinh nhiều thứ, kể cả sinh mệnh nghề nghiệp, sinh mệnh chính trị và thậm chí là mạng sống của mình, của người thân.

NSND Hoàng Dũng trong vai phản diện - ông chủ tịch tỉnh Đinh Xuân Ẩn - Ảnh đoàn phim cung cấp

Câu chuyện bắt đầu với việc Thức (Sỹ Tiến) và các đồng nghiệp ở đài truyền hình tỉnh Bình Lãng đã ghi được rất nhiều băng hình tư liệu về việc thực thi một dự án đường bộ có vấn đề, khi mà dự án đã được nghiệm thu nhưng chất lượng không đảm bảo.

Quảng cáo giới thiệu cho phóng sự này được phát sóng trên đài truyền hình tỉnh Bình Lãng. Nhưng con đường để phóng sự lên sóng đầy sóng gió. Bởi những gì phóng sự công bố sẽ đụng chạm đến doanh nghiệp tư nhân Lương Nhân (Tùng Dương) - đơn vị thi công tuyến đường vốn có chủ tịch tỉnh Ðinh Xuân Ẩn (NSND Hoàng Dũng) đỡ đầu. Không chỉ lợi dụng ô dù để bòn rút ngân sách nhà nước, doanh nghiệp này còn thuê cả những tên đầu gấu để bảo kê và sẵn sàng "tẩn một trận thừa sống thiếu chết" với những ai cản đường làm ăn phi pháp của họ.

Ðàn trời (*) đã có một mở đầu đầy gay cấn như thế. Tấn công trực diện vào những vấn đề trọng yếu: tham nhũng rút ruột công trình giao thông, tệ nạn quan chức biến chất tha hóa và cuộc đấu tranh của những người làm báo hình để chống lại điều đó.

Khi phim đi được 2/3 chặng đường là lúc Thức cùng những đồng nghiệp có tâm hiếm hoi của anh phải đối mặt với hàng loạt thử thách: bản thân Thức bị bắt để điều tra, trưởng phòng Vương bị tạm đình chỉ công tác và sắp tới sẽ là cái chết tức tưởi của vợ chưa cưới của Thức do kẻ ác phóng hỏa đốt nhà. Thác nước thiêng - cây đàn của trời réo vang những tiếng kêu đau đớn, còn tiếng sáo của Xẩm Ky thì thê thiết hơn bất cứ lúc nào.

Biên kịch Phạm Ngọc Tiến và đạo diễn Bùi Huy Thuần đã chọn thác nước thiêng và tiếng sáo của lão mù như một tín hiệu báo trước số phận của người và đất Bình Lãng. Như một biểu tượng của công lý nhân dân, tiếng sáo lúc êm đềm, lúc thê lương... dự báo và dẫn dắt khán giả đến từng biến cố của câu chuyện những người làm báo chống tham nhũng.

Hành trình chống lại cái xấu của Thức không đơn độc khi anh có Vương cùng những đồng nghiệp - cũng là phóng viên - ủng hộ, bảo vệ. Nhưng hành trình ấy không hề đơn giản, bởi thế lực xấu mạnh hơn và lấn át hẳn khi có cả một bộ máy quyền lực trong tay. Bằng sự lọc lõi của một kẻ biết sử dụng đồng tiền lẫn mượn tiếng quyền lực, Lương Nhân đã đẩy Thức vào thế "lên bờ xuống ruộng", đối diện với lao tù và sự thật về việc thi công dối trá rút ruột công trình tưởng chừng không bao giờ được công bố.

Sự cảnh báo của Ðàn trời không chỉ ở cuộc chiến thiện - ác mà còn ở những nhân vật "lơ lửng" như Tuệ - giám đốc đài truyền hình tỉnh. Vì chút ích kỷ cá nhân - muốn giữ "ghế" mà Tuệ co vòi trước tiêu cực, để mặc đồng nghiệp rơi vào cảnh lao lý. Tuệ không xấu nhưng sự chùn tay, sợ hãi trước cái ác cũng đồng nghĩa việc tiếp tay với cái ác để hủy diệt người tốt. Tương tự là Nhẫn (diễn viên Kiều Thanh) - cô bồ của Tuệ, ban đầu vô tình bị cuốn vào vòng vây của cái xấu và về sau trở thành người xấu lúc nào chẳng biết.

Làm người tốt không bao giờ là việc đơn giản và dễ dàng. Nhưng không phải vì thế mà chúng ta thôi cố gắng để trở thành người tốt. Tương tự, hành trình chống tham nhũng của Thức đầy nguy hiểm nhưng anh đã tiếp tục con đường của mình. Sự lựa chọn của Thức đã làm khán giả xúc động và chia sẻ, đồng thời trân trọng anh - một nhà báo dấn thân.

(*) Phim dài 36 tập, dựa theo tiểu thuyết cùng tên của Cao Duy Sơn, đang phát sóng trên kênh VTV1 vào 20g thứ hai, ba, tư hằng tuần.