Nỗi niềm đầu năm học

Chuẩn bị khai giảng năm học mới, hầu hết các trường từ mầm non đến THPT đều sơn phết, sửa sang hoặc cơi nới, xây thêm phòng học để đón tiếp lượng học sinh ngày càng tăng.

Trường lớn sửa lớn, trường nhỏ sửa nhỏ. Trong khi ở nhiều vùng sâu vùng xa - kể cả một số huyện ngoại thành TP.HCM - trường lớp tạm bợ, dột nát, trống trước trống sau nhưng không có kinh phí sửa chữa thì nhiều trường ở nội thành mặc dù còn rất khang trang, vẫn bị đập ra sửa tới sửa lui.

Lại còn có nhiều cách chỉnh trang trường lớp không thể hiểu nổi. Như sáng 27/8 vừa qua, nhiều người dân, trong đó có nhiều phụ huynh học sinh, đau lòng chứng kiến cảnh chặt bỏ hai cây xanh lớn trong sân Trường Mầm non 5 ở 416 Nguyễn Thị Minh Khai, phường 5, quận 3, TP.HCM. Đáng tiếc nhất là cây ngọc lan cả vài chục năm tuổi, phủ bóng mát và tỏa hương thơm ngào ngạt khắp sân trường, lan cả ngoài hè phố đã bị chặt bỏ, bứng gốc! Ai đi qua cũng đứng lại chặc lưỡi, tiếc đứt ruột, vì trường chỉ sửa sang, sơn phết lại và lát gạch sân trường chứ đâu có xây mới, nới rộng. Mà dù có xây mới, nới rộng thì cũng không ai lại chặt cây xanh trong sân trường. Những ngôi trường ở nội thành mà có được vài cây xanh là cực kỳ quý hiếm. Ngoài việc tạo môi trường sinh thái trong lành, những cây cao bóng mát trong sân trường cũng sẽ vun đắp tâm hồn trẻ đầy ắp kỷ niệm đẹp một mai mang theo vào đời…

Ở TP.HCM có nhiều ngôi trường với kiểu kiến trúc Pháp hoành tráng nhưng hài hòa, tọa lạc giữa những con đường trung tâm tuyệt đẹp, do người Pháp xây dựng cả trăm năm rồi nhưng vẫn vững chãi, uy nghi, như các trường Lê Quý Đôn, Nguyễn Thị Minh Khai, Marie Curie, Lê Hồng Phong… Vậy mà từ sau thời kỳ đổi mới, nhiều trường đã đục tường, mở cửa cho nhiều dịch vụ thuê, mua bán ì xèo; cả chuyện hóa giá, mua bán một số nhà công vụ của trường. Điển hình là vụ Trường Lê Quý Đôn, suýt chút nữa thì ô phố 112 đường Nguyễn Thị Minh Khai thuộc khuôn viên trường biến thành tòa nhà ngân hàng. Mãi khi báo chí vào cuộc khui ra và chính quyền thành phố đổi cho ngân hàng căn khác mới giữ được hình hài ngôi trường bốn mặt phố tuyệt đẹp này. Còn các trường Marie Curie, Lê Hồng Phong thì suốt một thời gian dài đục tường cho thuê bán quán nhậu, quán cà phê… mãi gần đây mới chấn chỉnh thu hồi bớt. Kể cả việc âm thầm bán hóa giá cho cán bộ, lãnh đạo trường mà có lẽ bị nhiều phản ứng quá nên đã phải tìm cách thu hồi, bồi thường hay đổi cho họ căn khác. Riêng Trường Nguyễn Thị Minh Khai hiện đang cho đập phá mấy tòa nhà phụ đã xuống cấp, xây dựng thêm một số tòa nhà mới rất hoành tráng ở cả ba mặt phố, không biết có hài hòa với kiến trúc hiện hữu không?

Đầu năm học là thời điểm các trường đưa ra nhiều lý do thu đủ thứ phí: Phí đóng góp nâng cấp sân, sơn phết lớp học, mua thiết bị học tập, thay bóng đèn, mua quạt mới v.v… Năm nào cũng sơn phết, cũng thay mới! Có cả ngàn lẻ một cách thu tiền phụ huynh mà ai có con đi học cũng phải bấm bụng móc hầu bao đi nộp không dám thiếu một đồng! Chuyện lạm thu của nhiều trường, nhất là tại các thành phố lớn, năm nào cũng được Bộ và các sở GD&ĐT ra văn bản nhắc nhở, cấm lạm thu, thế nhưng chỉ “lên dây cót” được mấy ngày đầu năm học, rồi đâu lại vào đó! Năm nay, Bộ GD&ĐT cũng vừa họp triển khai việc kiểm tra vấn đề lạm thu nhưng phải nhờ phụ huynh và công luận giám sát chặt, bởi “bệnh” này đã trở thành cái nếp mà phí thu năm sau còn cao hơn năm trước.