Khi thầy cô 'bắt tay' với ChatGPT

Từ những giờ tranh luận sôi nổi ở tiết Ngữ văn, đến những tiết Toán “học mà chơi, chơi mà học”, ngày càng nhiều thầy cô tại TPHCM đã tận dụng trí tuệ nhân tạo (AI) khiến việc học trở nên dễ hiểu, sinh động và gần gũi hơn với học sinh.

ChatGPT chấm điểm học sinh

Một tiết học đặc biệt của học sinh lớp 10A5, Trường THPT Lương Thế Vinh (phường Cầu Ông Lãnh, TPHCM), được mở đầu bằng một video ngắn kể về câu chuyện ban giám khảo cuộc thi nhiếp ảnh trao giải cho một tác phẩm do AI tạo ra. Tác giả bức ảnh sau đó từ chối nhận giải, với lý do muốn thử xem thế giới đã sẵn sàng chấp nhận tác phẩm của trí tuệ nhân tạo hay chưa.

Từ câu chuyện này, thầy Nguyễn Thiên Đông – giáo viên Ngữ văn đặt ra câu hỏi: “Các em có đồng tình với hành động của tác giả này không?”. Câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng đã khơi dậy hàng loạt ý kiến. Phần lớn học sinh không đồng tình, cho rằng nghệ thuật chỉ thật sự có giá trị khi được sáng tạo bởi con người, bằng cảm xúc và lao động cá nhân.

Học sinh Trường THPT Lương Thế Vinh (phường Cầu Ông Lãnh, TPHCM) hào hứng trong tiết học có Chat GPT chấm điểm

Không dừng lại ở tranh luận miệng, thầy Đông chia lớp thành bốn nhóm, hai nhóm đồng tình và hai nhóm phản đối để cùng thảo luận chủ đề: “AI có thể thay thế con người hay không?”. Mỗi nhóm phải trình bày bằng slide, infographic, biểu đồ hoặc các phương tiện phi ngôn ngữ khác, đồng thời ghi âm bài nói để nhập vào ứng dụng VoiceGPT - công cụ AI có khả năng “chấm điểm” bài thuyết trình dựa trên các tiêu chí mà giáo viên thiết lập.

Điều thú vị là kết quả đánh giá của VoiceGPT trùng khớp với kết quả bình chọn của học sinh trong lớp. Ứng dụng còn đưa ra những nhận xét chi tiết như: luận điểm rõ ràng, có dẫn chứng cụ thể, ngôn ngữ học thuật, chỉ còn vài lỗi phát âm nhỏ...

Sau khi công bố kết quả, thầy Đông dành thời gian phân tích những yếu tố mà AI chưa thể nhận định chính xác như ánh mắt, cử chỉ, phong thái của người nói. “Quan trọng nhất không phải là kết quả AI đưa ra mà là cách chúng ta học được điều gì từ quá trình ấy. AI có thể chấm điểm ta, nhưng chính chúng ta mới là người tự đánh giá bản thân”, thầy Đông lưu ý.

“Trò chơi hóa” môn Toán bằng AI

Không chỉ ở bậc THPT, tại nhiều trường học ở TPHCM, các giáo viên bắt đầu tiếp cận AI và tìm cách để AI trở thành một trợ lý hiệu quả. Tại Trường Tiểu học Phú Thọ (phường Phú Thọ, TPHCM), thầy Nguyễn Hữu Trí - giáo viên chủ nhiệm lớp 4/4 là giáo viên tiên phong đưa ChatGPT và Gemini vào giảng dạy Toán học. Từ khi ứng dụng AI, tỷ lệ học sinh đạt loại giỏi môn Toán trong lớp của thầy Trí tăng hơn sau các giờ học. Bí quyết của thầy giáo này là “trò chơi hóa” môn Toán, biến những con số, phép tính khô khan thành trò chơi tương tác hấp dẫn.

Trong mỗi tiết học, ChatGPT hoặc Gemini được dùng để tự động tạo trò chơi Toán học với mức độ khó tăng dần theo năng lực từng học sinh. Mỗi khi hoàn thành bài tập, các em được thưởng huy hiệu sao vàng – phần thưởng tuy nhỏ nhưng mang lại động lực lớn. Không chỉ dừng lại ở trò chơi, học sinh còn có thể hội thoại trực tiếp với AI như với một người bạn học.

Học sinh thực hành với máy tính bảng trong giờ học Kỹ năng công dân số.

Ở một số tiết học, thầy còn để học sinh tạo video hoặc truyện tranh minh họa cho bài toán, từ đó rèn kỹ năng thuyết trình và sáng tạo. Không chỉ học sinh được lợi, AI còn giúp giáo viên "nhẹ" việc hơn. Nếu trước đây thầy cô phải quan sát, ghi nhớ từng em thì nay nhờ khả năng phân tích dữ liệu làm bài theo thời gian thực, AI có thể tự động tạo báo cáo chi tiết về lỗi sai của từng học sinh, giúp giáo viên cá nhân hóa việc dạy học nhanh chóng, hiệu quả và chính xác hơn.

Trong khi nhiều trường mới bắt đầu thử nghiệm, Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong đã đưa trí tuệ nhân tạo vào giảng dạy từ 7 năm trước. Ban đầu, chương trình chỉ có hai cấp độ phổ thông và nâng cao nhưng nay đã mở rộng thành ba cấp độ, từ kiến thức nền tảng đến chuyên sâu, dành cho học sinh định hướng theo ngành AI ở bậc đại học.

Theo cô Phạm Thị Bé Hiền, Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, thách thức lớn nhất là thiếu đội ngũ giáo viên được đào tạo chuyên sâu về AI. Vì vậy, trường đã mời các chuyên gia, kỹ sư AI đến giảng dạy và tổ chức các khóa bồi dưỡng cho giáo viên Tin học. Một số thầy cô hiện đã hướng dẫn học sinh làm đề tài nghiên cứu khoa học ứng dụng AI trong đời sống.

Thầy cô e ngại vì học trò dùng AI giải Toán, làm Văn

Chỉ trong một tuần, thầy Chung 4 lần phát hiện học sinh chép lời giải bài tập từ ChatGPT, dùng đạo hàm của lớp 12 để giải bài đa thức lớp 7.

Bấm xem >>