Hai chị em nghèo côi cút hiếu học

Mẹ bỏ đi, cha mất, hai chị em Lê Thị Thủy Tiên (14 tuổi) và Lê Thành Đồng (11 tuổi) côi cút, lăn lộn tự kiếm sống. Dù khó khăn nhưng hai em rất ham học.

Cô Nguyễn Thị Kim Anh, Tổng phụ trách Đội Trường Tiểu học Phước Minh A (xã Phước Minh, huyện Dương Minh Châu, Tây Ninh), dẫn tôi đi qua mấy con đường đất bụi mịt mù, vô sâu trong ấp 4 (xã Phước Minh) để vào nhà em Thành Đồng. Không có ai ở nhà, cửa vẫn mở toang. Gian nhà trống huơ, trên sợi dây giăng sát tường treo hai bộ quần áo học sinh đã cũ, phía dưới là một chiếc tủ nhỏ để mấy cuốn tập học sinh. Tất cả tài sản trong căn nhà chỉ có thế.

Bắt kiến và làm mướn

Gần trưa, một cậu bé đen nhẻm, đi chân đất, vác cây sào tre có treo tổ kiến bước vào sân. Cậu bé lúng búng chào cô và nói: “Con đi kiếm tổ kiến. Mấy người câu cá kêu mua 13.000 đồng/lon trứng kiến…”.

Bị kiến cắn nổi mẩn đỏ ở tay chân nhưng Đồng lí nhí nói: “Không sao đâu cô ơi, chị em con đi lặt đậu mướn, đi chặt mía cho người ta quen rồi, công việc còn cực hơn nhiều”. Việc chị em Đồng đi làm mướn kiếm sống được các thầy cô giáo cũ ở Trường Tiểu học Phước Minh A nhắc mãi. Thỉnh thoảng Đồng nghỉ học mấy ngày, thầy chủ nhiệm vô nhà tìm, Đồng nói: “Thầy đừng lo, con đi làm mướn mấy hôm rồi đi học, con hứa không nghỉ học đâu”.

Trưa, em Lê Thị Thủy Tiên, học sinh lớp 9/1 Trường THCS Phước Minh, đi học về. Hai chị em giống nhau ở vẻ ngoài: người nhỏ nhắn, da đen nhẻm. Thủy Tiên đã phải làm người lớn trong nhà từ lâu. Trước đây, khi còn sống ba của hai em đi làm phụ hồ, có khi mấy ngày mới về, Thủy Tiên đã sớm gánh vác việc nội trợ, vun vén trong nhà. Khi ba mất, Thủy Tiên cũng vững vàng trong vai trò làm trụ cột gia đình, làm chỗ dựa tinh thần cho em.

Hai chị em Thủy Tiên - Thành Đồng. Ảnh: Hồng Minh

Hai chị em xin đi hái đậu mướn, chặt mía cho người ta. Cũng có nhiều người khước từ vì chị em Đồng nhỏ quá. Hai chị em đành nhờ bà nội già yếu (đang ở chung với cô út) “bảo lãnh”, rồi ba bà cháu lụm cụm đi làm mướn. Ngày nào khá, hai chị em kiếm được chừng năm, sáu chục ngàn đồng.

Năm nay, Trường THCS Phước Minh học hai buổi/ngày, hai chị em rất ít thời gian đi làm thêm, nhất là Thủy Tiên đang học lớp 9, lịch học kín mít. Vì vậy, chỉ có Đồng đi bắt kiến kiếm tiền. Các cô chú của hai em đều có gia cảnh nghèo khó, đi làm thuê kiếm sống và đều nặng gánh gia đình, thỉnh thoảng cũng san sẻ cho hai cháu nhưng cũng chẳng được bao nhiêu.

Gắng gỏi vươn lên

Cô Kim Anh chú ý tới Đồng khi em học lớp 3, cách đây ba năm bởi cậu bé rất ít nói, lầm lì, hay bỏ học. Cô cố gắng tiếp cận, trò chuyện nhưng Đồng chỉ lảng tránh và càng thu mình lại. Sau đó, cô lập thùng thư “Chia sẻ ước mơ tuổi thơ” để các em học sinh có thể bày tỏ tâm tư, nguyện vọng của mình. Thật bất ngờ, cô nhận được lá thư của Đồng chỉ vỏn vẹn mấy dòng: “Cô tổng phụ trách ơi, con có một ước mơ không biết chia sẻ cùng ai. Con mơ ước chị em con có tiền mua gạo và được đi học”. Từ đó nhà trường mới biết về hoàn cảnh của hai chị em.

Ngày ấy, khi cô Kim Anh cùng thầy hiệu trưởng tìm đến nhà Đồng, cô đã bật khóc. “Đó là một cái chòi xác xơ, chừng 10 m2, gió lùa bốn phía. Hỏi ba mẹ em đâu, Đồng mãi mới nói được rằng mẹ em bỏ đi lâu rồi, ba em bị bệnh mới chết. Chỉ có em và chị gái ở đây thôi” - cô Kim Anh nhớ lại.

Trường Tiểu học Phước Minh A đã hỗ trợ 250.000 đồng/tháng để mua thức ăn và vận động một nhà hảo tâm mỗi tháng giúp thêm chị em Đồng chục ký gạo nữa. Ước mơ “có gạo” của Đồng thành hiện thực.

Ba năm trước, Hội đồng Đội huyện Dương Minh Châu (thuộc Huyện đoàn) phát động phong trào đội viên góp tiền xây “Nhà nhân ái” tặng bạn nghèo. Ngay lập tức, cô Kim Anh lên huyện đề nghị giúp chị em Tiên - Đồng. Hội đồng Đội đồng ý, trao 17 triệu đồng, Trường Tiểu học Phước Minh A vận động được 5 triệu đồng nữa, xây được căn nhà gạch thô cho hai chị em.

Thủy Tiên nhớ lại giai đoạn khó khăn nhất: “Lúc ba mất, chị em con ôm nhau khóc hoài. Lúc đó con mới học lớp 6. Con định nghỉ học, kiếm việc làm nuôi em. Nhưng rồi mấy thầy cô bên Trường Tiểu học Phước Minh A vô động viên hoài, cho chị em con tiền mua gạo, rồi giúp xây cho nhà ở nữa. Tụi con phải ráng học để không phụ lòng các thầy cô”.

Hai chị em Thủy Tiên không có bàn học, sàn nhà là nơi học bài, là chỗ ăn ngủ của hai em. Mỗi khi viết bài, cả hai đều phải bò ra sàn nhưng sách vở của hai em đều thẳng thớm, sạch đẹp, đỏ chói những điểm cao. Thủy Tiên cho biết: “Con ráng học hết cấp ba rồi kiếm việc làm lo cho em con đi học tới nơi tới chốn…”.

Năm nay, Thành Đồng lên lớp 6, học ở Trường THCS Phước Minh. Suất hỗ trợ 250.000 đồng của trường tiểu học đã được nhường lại cho một học sinh lớp 4, em này mồ côi cả cha lẫn mẹ, cũng rất khó khăn. Hiện tại, cuộc sống của hai em rất chật vật. Thủy Tiên bộc bạch: “Nhiều hôm chị em con nhịn đói…”.

Trưa hôm đó, bà nội của Thủy Tiên lọ mọ mang qua vài con cá khô và một túm rau dại. Thủy Tiên vét gạo đi nấu cơm để kịp giờ học buổi chiều. Đó là một trong những bữa cơm đủ đầy nhất của hai em.