Tờ giấy nháp 2 triệu USD của Bob Dylan

Mức giá 2 triệu USD cho bản thảo lời bài hát Like A Rolling Stone khiến huyền thoại âm nhạc Mỹ Bob Dylan mới đây nắm kỷ lục là người có bản thảo ca khúc đắt giá nhất trong lịch sử âm nhạc thế giới.

Một ngày giữa tháng 6 năm 1965, chàng ca sĩ trẻ 24 tuổi Bob Dylan ngồi lặng im trong căn phòng khách sạn Roger Smith ở Washington, D.C., trước mặt anh là bốn trang giấy chi chít những ca từ mà anh vừa viết ra. Đó là thời điểm Bob Dylan mới trở về từ chuyến lưu diễn đầy mệt mỏi, cộng với tâm trạng mông lung bất mãn về sự nghiệp đang có cũng như bối cảnh chính trị-xã hội, Bob cho ra đời ca khúc mới Like A Rolling Stone.

Bước ngoặt ngoạn mục

Bằng chất giọng khàn, thái độ mỉa mai, giễu cợt, Like A Rolling Stone do Bob Dylan hát nói về một cô gái trẻ thượng lưu trở nên cô độc sau khi thất thế và bị xã hội giàu có ruồng bỏ nhưng đằng sau mất mát ấy là sự tự do và giải thoát cho chính cô gái.

Được cất lên từ cảm hứng giận dữ xã hội, bằng chất giọng khàn của Bob Dylan cùng thái độ mỉa mai, Like A Rolling Stone một thời đã làm điên đảo âm nhạc quốc tế.

Bob Dylan phải mất 20 trang giấy chỉnh sửa liên tục để Like A Rolling Stone có thể ra đời nhưng đó mới chỉ là bước đầu. Bob không chỉ tạm gác lại nhạc truyền thống vốn là thể loại nhạc ông được coi là vua mà ông còn thử nghiệm với rock cùng với độ dài sáu phút 13 giây để Like A Rolling Stone được coi như ca khúc “kỳ lạ” vào thời điểm đó.

Chỉ sau một đêm được chơi ở một câu lạc bộ, nó nhanh chóng thống trị khắp các đài phát thanh, được khán giả yêu cầu tới tấp trong khi các đài trước đó thường chỉ bật những ca khúc có độ dài không quá ba phút, rồi khởi đầu ngay ở tốp 2 bảng xếp hạng Billboard. Không giống những ca khúc thời bấy giờ thường nói về tình yêu, Like A Rolling Stone xuất phát từ sự giận dữ của tác giả về điều đã bị đánh mất.

Mặc dù Bob Dylan vẫn để người nghe đoán già đoán non về nội dung thật sự của bài hát hướng tới ai hay chính bản thân ông nhưng Like A Rolling Stone và tinh thần chế nhạo của nó được coi như một cuộc cách mạng. Bài hát kết hợp những yếu tố âm nhạc khác nhau từ giọng ca trẻ trung với câu hỏi trực tiếp xoáy vào người nghe “How does it feel? (Cảm giác như thế nào nhỉ?)”. Các nhân vật tiếng tăm của làng nhạc thời đó như Bruce Springsteen, Paul McCartney, Frank Zappa,… đều ca ngợi Like A Rolling Stone như một ca khúc thức tỉnh và giải phóng tâm hồn họ.

Nhân dịp sinh nhật lần thứ 70 của Bob Dylan, tạp chí âm nhạc Rolling Stone đã mở một cuộc khảo sát để bình chọn ra ca khúc xuất sắc nhất của Bob và kết quả Like A Rolling Stone đứng đầu, vượt qua những đứa con tinh thần nổi tiếng khác như A Hard Rain’s A-Gonna Fall và Tangled Up In Blue.

Xứng giá 2 triệu USD

Bob Dylan vốn không được đánh giá cao ở khía cạnh ca sĩ. Sự ảnh hưởng lớn và rõ rệt nhất của ông đến từ chính những ca từ giàu ý nghĩa và hình ảnh trong sáng tác. Trong thời đại của Bob với bối cảnh thế giới có nhiều sự biến đổi về chính trị-xã hội, Bob mang những trăn trở, suy nghĩ ấy của ông vào bài hát bằng tâm hồn lãng du với con mắt nghệ sĩ. Cuối tháng 6 vừa qua, một người hâm mộ giấu tên ở California đã bán đấu giá bản thảo gồm bốn trang giấy của Bob Dylan khi sáng tác Like A Rolling Stone với giá hơn 2 triệu USD, lập kỷ lục thế giới là bản thảo đắt giá nhất.

Trên bốn tờ giấy nháp viết bằng bút chì được người này mua trực tiếp từ Bob là nội dung trước đó của Like A Rolling Stone trước khi phiên bản hoàn thiện ra mắt. Bên cạnh những câu chữ được gạch xóa, ghi chú là các hình vẽ một chiếc mũ, con chim,… hiện diện trong trí óc của Bob khi ông đang thai nghén ca khúc làm nên bước ngoặt sự nghiệp của mình cũng như lịch sử âm nhạc thời hậu chiến. Từng vần điệu của bài hát được Bob Dylan cân nhắc kỹ lưỡng mà sau này một số ca từ trích dẫn trong Like A Rolling Stone được sử dụng rộng rãi.

Ngoài ra bản nháp còn tiết lộ những câu chữ mà Bob từng ngập ngừng muốn đưa vào ca khúc. Richard Austin - người đứng đầu nhà đấu giá Sotheby ở New York cho biết: “Ca khúc được bán đấu giá kỷ lục cho chúng ta nhận thấy được tầm quan trọng trong sáng tác của Bob. Là một người hâm mộ Dylan, tôi nghĩ đây là một trong những điều tuyệt vời nhất mà tôi từng trải qua”. Khi thông tin về buổi đấu giá của bản phác thảo Like A Rolling Stone được tiết lộ, không ít người hâm mộ trẻ tuổi bày tỏ sự ngưỡng mộ với tài năng của Bob Dylan và ví von ông với các nghệ sĩ như Picasso, Mozart ở chỗ các tác phẩm của họ ra đời trong lặng lẽ và rất nổi tiếng về sau.