Tan cửa nhà vì 'án oan' HIV

Anh Lê Mạnh Linh (SN 1979), trú phường Tây Sơn, TP Tam Điệp (Ninh Bình) điều trị bệnh phổi. Bất ngờ sau đó nhận “bản án” HIV, khiến gia đình anh “tan cửa nát nhà”. Anh Linh nhiều lần khiếu nại nhưng đến nay sự việc vẫn chưa được giải quyết thoả đáng. Bản thân anh chưa nhận được một lời xin lỗi từ Sở Y tế tỉnh Ninh Bình.

Anh Lê Mạnh Linh ( trái) mất vợ vì “bản án” oan HIV

Mất vợ vì “án” oan HIV

Trao đổi với PV Tiền Phong, anh Lê Mạnh Linh cho biết, cách đây mấy năm anh đi nộp tiền bảo hiểm y tế (BHYT) tự nguyện thì được trả lời “bị nhiễm HIV” được cấp thẻ BHYT miễn phí. Khi anh đến Trạm Y tế phường Tây Sơn, mới biết mình có trong danh sách những người nhiễm HIV/AIDS của địa phương nhiều năm qua.

Bà Phạm Thị Hạnh, Trạm trưởng Trạm Y tế phường Tây Sơn, TP Tam Điệp xác nhận: Ngày 20/5/2014, bà nhận được thông báo danh sách những người nhiễm HIV còn sống qua đường email của Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh Ninh Bình, trong danh sách có người tên Lê Mạnh Linh (SN 1979, phường Tây Sơn, Tam Điệp, Ninh Bình) xét nghiệm HIV(+) ngày 22/4/2011. Đơn vị khẳng định thông tin anh Linh nhiễm HIV là Trung tâm Y tế dự phòng Ninh Bình (nay là Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Ninh Bình).

Theo đó, năm 2011, anh Linh điều trị tại Bệnh viện Lao và Phổi Ninh Bình (nay là Bệnh viện Phổi). Bệnh viện này lấy mẫu máu của anh, gửi sang Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS xét nghiệm. Khi có kết quả xét nghiệm, anh Linh đã ra viện, tuy nhiên phía Bệnh viện Phổi đã không thông tin cho anh biết kết quả xét nghiệm HIV dương tính, cũng như giới thiệu anh đến Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS để kiểm tra lại, vì thế anh Linh không nhận được bất kỳ thông tin nào cho rằng anh bị nhiễm HIV.

Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS Ninh Bình sau đó đã đưa tên anh Lê Mạnh Linh vào danh sách những người nhiễm HIV gửi về địa phương. Trong khi đó, các kết quả xét nghiệm HIV của anh Linh ở Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương; Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Ninh Bình mới đây đều tiếp tục cho kết quả âm tính với HIV.

Bị “án oan” nhiễm HIV khiến cuộc sống của anh Linh đảo lộn. Anh Linh cho biết khi nghe thông tin chồng bị HIV, vợ anh xin ly dị, mọi người cũng kỳ thị, xa lánh. Bản thân anh bị mất việc làm… “ Không chỉ hàng xóm láng giềng, mà họ hàng có đám cưới cũng không mời tôi đến dự, bao nhiêu bạn bè đều tìm cách tránh xa tôi, họ xem tôi như người không hề tồn tại trên thế gian này...”, anh Linh chua xót.

Nhầm lẫn hay tắc trách?

Trao đổi với phóng viên, anh Linh nói: “Nhiều tháng qua, tôi gửi đơn đến Giám đốc Sở Y tế Ninh Bình nhưng đến nay họ vẫn chưa có câu trả lời thỏa đáng. Trong văn bản trả lời lần trước hay trong cuộc gặp đối thoại gần đây, họ vòng vo, tìm cách thoái thác trách nhiệm, vô can khi gây ra “án oan HIV ” cho tôi”. Anh Linh cho biết thêm, tại Thông báo 210 của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (Sở Y tế Ninh Bình) trả lời khiếu nại của anh nêu rõ: “Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Ninh Bình không phát ngôn, trả lời kết quả xét nghiệm HIV (dương tính) cho ông Lê Mạnh Linh”.

Ngoài ra, Thông báo 210 còn quy kết, dù cán bộ y tế tư vấn về chế độ chính sách BHYT cho người nhiễm HIV, dù biết mình không nhiễm HIV nhưng anh Linh đã đồng ý và ký nhận vào danh sách rà soát để được cấp thẻ BHYT miễn phí.

Thông báo 210 còn khẳng định: Trạm Y tế phường Tây Sơn thiếu trách nhiệm trong việc rà soát, bệnh nhân năm 2014; viết giấy xác nhận cho anh Linh là không đúng trách nhiệm, trình tự thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính.

Liên quan đến sự việc, ngày 30/7/2019 Sở Y tế Ninh Bình có Quyết định 1835a giải quyết khiếu nại của anh Lê Mạnh Linh. Trong Quyết định Sở Y tế Ninh Bình nêu rõ: “Tháng 4/2011, trong quá trình điều trị bệnh lao phổi, ông Lê Mạnh Linh được Bệnh viện Phổi Ninh Bình gửi một mẫu máu sang Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS để làm xét nghiệm HIV nhưng không có sổ giao mẫu.

Như vậy, Bệnh viện Phổi gửi mẫu xét nghiệm không đúng quy định, có thể dẫn tới nhầm mẫu máu gửi xét nghiệm; nhận kết quả nhưng không thực hiện trình tự thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính cho ông Lê Mạnh Linh là sai quy định tại Thông tư số 01/2010/TT-BYT ngày 6/1/2010 của Bộ Y tế”.

Ngoài ra, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS nhận được một mẫu máu của anh Lê Mạnh Linh từ bệnh viện Phổi chuyển sang nhưng trả hai kết quả xét nghiệm khác nhau vào cùng một danh sách do bệnh viện lập ngày 20/4/2011.

“Như vậy Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS nhận và trả kết quả xét nghiệm không đúng theo Quyết định 868/2005/QĐ-BYT ngày 29/3/2005 của Bộ Y tế về việc ban hành 7 biểu mẫu dành cho phòng xét nghiệm HIV và có sự nhầm lẫn kết quả xét nghiệm. Tuy nhiên, không xác định được nguyên nhân dẫn đến sự nhầm lẫn kết quả là trong quá trình lấy máu hay trong quá trình xét nghiệm. Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS và Trung tâm Y tế thành phố Tam Điệp chỉ đạo việc thực hiện rà soát đã không phát hiện, để sót đối tượng từ năm 2011 đến năm 2017 là thiếu trách nhiệm. Trạm Y tế phường Tây Sơn không thực hiện rà soát người nhiễm HIV để phản hồi hiệu chỉnh khi có sai sót là thiếu trách nhiệm, việc viết giấy xác nhận cho anh Linh là sai quy định, trình tự thông báo kết quả nhiễm HIV dương tính”, Sở Y tế Ninh Bình nhận định.

Sở Y tế Ninh Bình cho rằng, nội dung khiếu nại của anh Lê Mạnh Linh có đúng, có sai. “Đúng một phần là trên phần mềm quản lý danh sách người nhiễm HIV/AIDS có tên Lê Mạnh Linh xét nghiệm HIV (+) ngày 22/4/2011”, quyết định 1835a nêu.

Đề nghị xin lỗi, bồi thường thiệt hại

Theo Sở Y tế Ninh Bình, việc nhầm lẫn kết quả xét nghiệm mẫu máu của anh Lê Mạnh Linh và đưa vào phần mềm quản lý danh sách người nhiễm HIV/AIDS là trách nhiệm của các đơn vị, vì vậy yêu cầu các đơn vị có liên quan thực hiện các nội dung sau: Trung tâm Kiểm soát bệnh tật, Bệnh viện Phổi, Trung tâm Y tế thành phố Tam Điệp, Trạm Y tế phường Tây Sơn tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc nhầm lẫn kết quả xét nghiệm của anh Lê Mạnh Linh.

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật phối hợp với Trung tâm Y tế thành phố Tam Điệp, Trạm Y tế phường Tây Sơn thông báo với chính quyền địa phương tính đến thời điểm hiện nay anh Lê Mạnh Linh không phải là người nhiễm HIV.

Anh Lê Mạnh Linh cho rằng, ngoài việc làm rõ trách nhiệm tổ chức, cá nhân đã “kết án” HIV, cơ quan chức năng cần xin lỗi công khai, bồi thường tinh thần, vật chất liên quan đối với anh.