Người đi bộ: “Phương tiện” nguy hiểm

Ở nước ta, trong các vụ tai nạn giao thông, lỗi thường được "đổ lên đầu" các phương tiện lớn. Ô tô và xe máy va chạm: Lỗi của ô tô. Người đi bộ đâm vào xe máy: Lỗi của... xe máy.

Theo thống kê của Ủy ban ATGT Quốc gia, năm 2012, có đến 32% số vụ tai nạn giao thông dẫn đến thương vong liên quan đến người đi bộ. Trong số đó, nhiều nạn nhân là người đi bộ, và cũng không ít trường hợp, nạn nhân lại là người đi “xe to”. Thống kê cho thấy người đi bộ gây ra sự cố trên đường chỉ sau xe máy và xe tải.

Năm 2004, tại TP HCM, một cô gái, trong lúc băng qua đường trên cầu Ông Lãnh đã va chạm với một chiếc xe máy đang lưu thông. Người điều khiển xe ngã xuống đường, chấn thương sọ não và chết trên đường đi cấp cứu.

Gần đây hơn, vào năm 2009, một nữ sinh viên cao đẳng tại Hưng Yên đã ngang nhiên… trèo qua hàng rào phân cách để sang đường. Một chiếc xe máy trờ tới, người điều khiển xe không kịp xử lý đã lao xe vào lề đường, tử vong.

Cả hai người người đi bộ này đều đã phải nhận những bản án cho riêng mình. Nhưng đây chỉ là hai trường hợp cá biệt. Trên thực tế, không ít vụ tai nạn được gây ra bởi loại “phương tiện” an toàn (theo lý thuyết) này, nhưng con số bị xử lý chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Leo qua dải phân cách bất chấp nguy hiểm (Ảnh: Lao động)

Nhanh một giây có thể chậm cả đời (Ảnh minh họa: Kiến thức)

Chẳng hề khó khăn để thấy cảnh sang đường tùy tiện. Bất kể ở đâu, từ quốc lộ, tỉnh lộ, đến đường nội thành, nội thị đông đúc… đâu đâu cũng thấy cảnh đi bộ tùy tiện. Không là “rẽ dòng xe cộ” hoặc “leo qua dải phân cách” để sang đường, thì cũng là đi dưới lòng đường, đi không đúng vạch sơn, vượt đèn đỏ…

Những người đi bộ tùy tiện có lý riêng của họ. Bà A không biết là có cả luật dành cho người đi bộ. Ông B ngạc nhiên với cái gọi là “Tuần lễ an toàn cho người đi bộ”. Chị C, anh D biết luật, nhưng không bị phạt bao giờ nên cứ nghĩ là luật chỉ để cho… đầy đủ. Thế nên vẫn tồn tại muôn ngàn kiểu tùy tiện của đi bộ.

Tuy vậy, không phải tất cả những người đi bộ sai luật đều là do cố tình hoặc coi thường pháp luật. Họ đi dưới lòng đường vì vỉa hè bị hàng nước, hàng ăn, hàng quần áo, hàng gửi xe, hàng xe ôm… chiếm mất. Có những chỗ không có cả… vỉa hè để đi. Chưa kể, những lúc tắc đường, xe máy, xe đạp cũng phi cả lên vỉa hè, dù đôi chỗ gồ ghề, vướng víu. Hay trường hợp, cả đoạn đường dài mà chẳng có lấy một chỗ cho người đi bộ. Khi ấy, ai thông cảm với họ?

Liều mạng qua đường bất kể dòng phương tiện đang lao ầm ầm (Ảnh: Văn Đức)

Ủy ban ATGT Quốc gia kêu gọi hưởng ứng tuần lễ “An toàn cho người đi bộ” trên cả nước. Người đi bộ sai luật sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định. Cảnh sát giao thông bối rối: Nếu phát hiện một người đi bộ vi phạm quy định, họ cũng rất khó xử phạt.

Cũng phải! Đi bộ, thường là đi gần, chẳng hạn như đi từ nhà ra chợ, từ nhà ra bên xe buýt, từ nhà mình sang nhà hàng xóm, thậm chí là từ nhà ra công viên để tập thể dục... Đi gần, và lại đến những nơi như thế, mấy ai mang theo giấy tờ và tiền để mà… nộp phạt, ghi biên bản?

Chưa kể, có người, bị CSGT tuýt còi, họ không hợp tác mà lẳng lặng bỏ đi hoặc tháo chạy. Lúc đó, CSGT cũng không thể đuổi theo giữ họ lại. Họ không phải là tội phạm.

Trong 2 ngày đầu tiên hưởng ứng “Tuần lễ An toàn cho người đi bộ lần thứ II”, tại Hà Nội, đã có 36 người đi bộ bị xử phạt vì vi phạm luật giao thông. Và, những trường hợp này đều rất tự giác xuất trình giấy tờ tùy thân và nộp tiền phạt.

Nói về tình trạng người dân đi bộ tùy tiện, gây ra những vụ tai nạn đáng tiếc, PGS.TS Trịnh Hòa Bình, Giám đốc Trung tâm Điều tra Dư luận xã hội (Viện Xã hội học) ví von: “Người đi bộ lên ngôi vương khi tham gia giao thông”. Theo ông, tuyên truyền, giáo dục ý thức cho người dân là đúng. Song, công tác này tuy đã được thực hiện nhiều năm nay, song hiệu quả chỉ như muối bỏ biển. TS Trịnh Hòa Bình cho rằng, phải có bước đột phá từ khâu quản lý, tình trạng đi bộ tùy tiện mới có thể cải thiện rõ rệt được.