Lịch vạn niên
Lễ cấp sắc 2 ngày đêm của một gia đình “có điều kiện”
Thông thường 18 tuổi mới tiến hành, nhưng em Triệu Xuân Hai (Mộc Châu, Sơn La) mới học lớp 3 đã được bố tổ chức linh đình để cấp sắc theo phong tục của người Dao do gia đình “có điều kiện”.
Gần 1 giờ sáng, thầy mo đang chọn tên "âm" cho Triệu Xuân Hai. Lễ đặt tên "âm" vô cùng quan trọng trong lễ cấp sắc. 3 ngọn nến được đặt trên vai và đỉnh đầu của em.
Gia đình đã tổ chức trong 2 ngày, 2 đêm với 3 con lợn (tổng cộng 500kg).
Người Dao quan niệm, đàn ông nếu chưa trải qua lễ cấp sắc thì dù già vẫn coi là trẻ con vì chưa có thầy cấp sắc, chưa được cấp đạo sắc, chưa có tên âm. Người đã qua cấp sắc dù ít tuổi vẫn được coi là người trưởng thành, được tham gia vào các công việc hệ trọng của làng, được giúp việc cho thầy cúng, được cúng bái. Lễ này thường được tổ chức vào tháng 11, 12 hoặc tháng Giêng hàng năm bởi đây là khoảng thời gian nhàn rỗi của bà con dân tộc.
Nhân vật chính trong lễ trưởng thành là em Triệu Xuân Hai (8 tuổi). Lễ cấp sắc không phân biệt tuổi tác, miễn là gia đình có điều kiện về kinh tế.
Hai bộ ảnh với 6 tấm tượng trưng cho hình ảnh các thầy mo đi làm lễ được treo giữa nhà theo đúng nghi thức. Đồ làm lễ cũng khá đơn giản, chỉ có xôi nếp gói lá dong, rượu và những đồ thầy mo đem đến.
Mặc dù đêm hôm trước đã được ngủ sớm, nhưng do quá mệt và phải thức khuya nên Triệu Xuân Hai thường xuyên ngáp ngủ.
Một nghi lễ quan trọng là cậu bé phải uống rượu và mời thầy cúng làm lễ.
Cỗ được bày cả trong nhà và ngoài sân. Khách chủ yếu là hàng xóm, bạn bè và họ hàng từ xa về dự.
Tiếng chuông vang lên kèm theo những lời thần chú gieo quẻ được các thầy mo đọc lên cả đêm. Múa xòe tập thể là phần nghi thức không thể thiếu trong ngày này. Riêng người được cấp sắc và thầy mo sẽ múa cả đêm.
Sau khi thụ lễ cấp đạo sắc, tên âm của Triệu Xuân Hai được ghi luôn trong 10 điều cấm, 10 điều nguyện để khi chết về được với tổ tiên. Sau khi được cấp sắc, Triệu Xuân Hai sẽ được làm lễ cho người khác. Ngoài ra em còn có thể làm thầy mo, có quyền hơn trong họ hàng.
Người đi đám tang lấy dao đâm đùi mình để tỏ lòng thương tiếc với người chết.
