Bé trai bị đánh chết: Có khởi tố tội giết người?

Cháu bé bị đánh bằng điếu cày đã chết nhưng chưa đủ cơ sở chuyển sang tội danh “giết người” để khởi tố đối với ông bố.

Hiện nay, cơ quan điều tra (Công an tỉnh Bắc Ninh) vẫn chưa chuyển tội danh khởi tố đối với ông bố đánh chết con từ "cố ý gây thương tích" sang tội "giết người". Đại tá Nguyễn Công Nghiệp (Phó GĐ Công an tỉnh Bắc Ninh) cho biết, hiện chưa đủ cơ sở để khởi tố Đỗ Văn Lợi (46 tuổi, ở phường Tiền An, TP. Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh) về tội giết người.

Trước đó, cơ quan điều tra đã khởi tố Lợi về tội "cố ý gây thương tích". Hiện cơ quan này vẫn chưa có kết quả khám nghiệm thương tích đối với nạn nhân. Vì vậy dù cháu bé đã chết nhưng Đại tá Nghiệp cho biết quyết định khởi tố bị can vẫn đang được giữ nguyên.

Trước đó, ngày 15/3, cơ quan công an nhận được tin báo, cháu Đỗ Doãn Lộc (8 tuổi, ở phường Tiền An) bị chính bố đẻ Đỗ Văn Lợi dùng điếu cày inox đánh đập dã man phải đi cấp cứu. Sau gần 3 ngày cấp cứu tại bệnh viện Việt - Đức (Hà Nội), cháu Lộc đã tử vong chiều 18/3.

Trong thời gian cháu Lộc nằm viện, Công an Bắc Ninh đã bắt giữ Lợi khi ông bố này đang lẩn trốn tại khu Đọ Xá, phường Ninh Xá, TP. Bắc Ninh và ra quyết định khởi tố về tội "cố ý gây thương tích".

Chỉ vì mất 20.000 đồng, Đỗ Văn Lợi cùng người tình đã đánh đập cháu Lộc rất dã man (ảnh: giadinh.net.vn).

Trả lời chúng tôi về trường hợp trên, luật sư Trịnh Anh Dũng (Trưởng Văn phòng Luật sử Trịnh, Hà Nội) cho biết, trong thực tiễn điều tra, truy tố, xét xử, có một nguyên tắc là "hậu quả đến đâu xử lý đến đấy". Trước đây, với hành vi gây thương tích làm chết người, nhiều cơ quan điều tra khởi tố về tội "giết người".

Những năm gần đây, để tránh làm oan sai, trước mắt, nhiều cơ quan điều tra chỉ khởi tố về tội "cố ý gây thương tích" với tình tiết tăng nặng dẫn đến chết người.

Việc khởi tố chỉ là quyết định bước đầu để điều tra. Quá trình điều tra mới quan trọng. Sau này có thể cơ quan điều tra sẽ có kết luận khác. Nếu chứng minh được ý chí chủ quan của bị can là làm cho nạn nhân chết, cơ quan điều tra sẽ thay đổi tội danh để khởi tố về tội giết người. Nếu không chứng minh được ý chí giết người của bị can, thì dù nạn nhân chết, cơ quan điều tra vẫn chỉ có thể giữ nguyên quyết định khởi tố về tội "cố ý gây thương tích".

Luật sư Dũng cho biết thêm, một nguyên tắc cơ bản trong tố tụng hình sự là "suy diễn có lợi cho bị can, bị cáo". Với một hành vi có thể bị xử lý về tội A hoặc tội B, trong khi yếu tố cấu thành tội phạm B không rõ mà lại bất lợi cho bị can, thì cơ quan tố tụng chỉ xử lý theo tội A.

"Đó là nguyên tắc nhân đạo của pháp luật", luật sư Dũng nói.

Luật sư Dũng cho biết, ý chí được thể hiện qua hành vi chứ không phải dựa vào lời thừa nhận của bị can, bị cáo. Lời thừa nhận chỉ được chấp nhận nếu phù hợp với hành vi. Việc kết luận đó có phải giết người hay không phải dựa vào thương tích, hung khí, vị trí gây thương tích, hành động, giám định, thu thập lời khai nhân chứng, thực nghiệm hiện trường...

Với hành vi cầm dao chém thẳng vào người, cầm súng bắn vào đầu, dù bị can nói rằng "tôi không cố ý giết người", cơ quan điều tra vẫn có quyền kết luận đó là giết người. Dù nạn nhân chết hay không chết, bị can không thể đổ lỗi "tôi không biết súng có thể làm chết người".

Ngược lại, không thể coi việc "cầm đũa đánh vào đầu làm chết" là hành vi giết người. Nhưng cầm đũa đóng vào tai lại là chuyện khác. Nếu cha nóng giận đánh con, cầm gậy vụt bừa bãi thì chỉ là hành vi cố ý gây thương tích.

Vì thế, theo ông Dũng, Công an tỉnh Bắc Ninh mới chỉ khởi tố về tội "cố ý gây thương tích" là phù hợp. Hiện nay, cơ quan điều tra chưa thể chứng minh ý chí chủ quan của ông bố được. Để có kết luận cuối cùng, cơ quan điều tra phải xem xét triệt để, đầy đủ các tình tiết, động cơ, nguyên nhân gây án, giám định thương tích, thẩm định mức độ, xin ý kiến cơ quan chuyên môn...

"Với những tình tiết như chúng ta đã biết, khó mà khởi tố ông bố về tội giết người." - Luật sư Trịnh Anh Dũng nêu quan điểm.

Cũng liên quan đến vụ án, nguyên nhân cái chết của cháu Lộc được cho là xuất phát từ việc Bùi Thị Hà (30 tuổi, ở phường Võ Cường, TP Bắc Ninh) mất 20.000 đồng. Hà không phải là mẹ cháu Lộc nhưng được Lợi đưa về sống cùng một mái nhà. Hà nghi ngờ cháu Lộc lấy trộm rồi mới dẫn đến cuộc đánh đập dã man của ông bố.

Công an TP Bắc Ninh cũng cho biết, hiện cơ quan điều tra đang truy xét người vợ "hờ" của Lợi có hành vi đồng phạm với Lợi hay không.