Vắc-xin tiêm chủng mở rộng có thiếu an toàn?

“Vắc-xin được sử dụng trong chương trình tiêm chủng mở rộng đáp ứng yêu cầu tiêu chuẩn về an toàn chất lượng của Tổ chức Y tế Thế giới”, GS.TS. Nguyễn Trần Hiển khẳng định.

Thời gian qua, nhiều người lo lắng về độ an toàn của vắc-xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng thay vào đó phụ huynh đưa trẻ đi tiêm vắc-xin dịch vụ. Tuy nhiên, vắc-xin dịch vụ đang khan hiếm nhưng rất nhiều bà mẹ vẫn cố đợi tiêm bằng được cho con loại vắc-xin này.

Lo ngại về bùng phát dịch bệnh, nếu trẻ chưa được tiêm vắc-xin, Chủ nhiệm chương trình Tiêm chủng mở rộng Quốc gia, GS.TS. Nguyễn Trần Hiển đã lên tiếng về chất lượng vắc-xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng.

Chủ nhiệm chương trình Tiêm chủng mở rộng Quốc gia, GS.TS. Nguyễn Trần Hiển

Thưa ông, những ngày vừa qua, Hà Nội, TP.HCM đang khan hiếm vắc-xin dịch vụ nhưng rất nhiều phụ huynh vẫn không cho con đi tiêm vắc-xin trong chương trình tiêm chủng  mở rộng (TCMR). Ông đánh giá thế nào về hiện tượng này?

Trong thời gian vừa qua, dịch bệnh có nguy cơ bùng phát ở những trẻ chưa có miễn dịch, nhiều phụ huynh đã lo lắng và chủ động đưa con em mình đi tiêm vắc-xin. Chúng tôi hoan nghênh điều này và rất vui khi mọi người dân đã hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của tiêm vắc-xin. Tuy nhiên, mọi người không nên quá lo lắng về độ an toàn của vắc-xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng.

Kết quả đánh giá nguyên nhân các phản ứng sau tiêm vắc-xin trong chương trình TCMR trong thời gian qua đều cho thấy, không liên quan đến chất lượng vắc-xin. Tai biến chủ yếu do trùng hợp ngẫu nhiên với các bệnh lý khác sẵn có của trẻ tại thời điểm sau tiêm chủng. Vắc-xin được sử dụng trong chương trình TCMR đáp ứng được các yêu cầu và tiêu chuẩn về an toàn và chất lượng của Tổ chức Y tế Thế giới.

Các mẫu vắc-xin cũng được kiểm tra và khẳng định về tính an toàn tại Viện Kiểm định Quốc gia Vắc-xin và Sinh phẩm y tế.

Theo tâm lý của người dân, vắc-xin dịch vụ "tốt" hơn vắc-xin tiêm chủng mở rộng. Thực hư điều này ra sao, thưa ông?

Chất lượng và độ an toàn của vắc-xin sử dụng trong chương trình TCMR không khác gì so với các vắc-xin sử dụng trong tiêm chủng dịch vụ. Bằng chứng thực tiễn về những thành quả của Chương trình TCMR ở Việt Nam trong 30 năm qua (10/12 vắc-xin trong nước sản xuất) đã chứng minh tính an toàn và hiệu qủa của các vắc-xin này. Các bà mẹ hãy tin tưởng là ngành y tế đã, đang và sẽ cố gắng với hết tinh thần trách nhiệm của mình để đảm bảo tiêm vắc-xin là an toàn và hiệu qủa nhằm tiếp tục duy trì những thành quả to lớn của TCMR ở Việt Nam.

Nếu người dân thiếu niềm tin vào chương trình tiêm chủng mở rộng, ngành y tế có thể khẳng định điều gì để người dân yên tâm đưa trẻ đi tiêm vắc-xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng, thưa ông?

Chúng tôi khẳng định, các vắc-xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng vẫn được cung cấp đầy đủ.

Các bà mẹ cũng nên tin tưởng về tính an toàn và chất lượng các các vắc-xin dùng trong chương trình TCMR và chủ động đưa con em minh đi tiêm vắc-xin đúng lịch, đủ số mũi tiêm với tỷ lệ tiêm chủng cao.

Ngành Y tế đã đang và sẽ cố gắng với hết tinh thần trách nhiệm của mình để đảm bảo  tiêm vắc-xin là an toàn và hiệu qủa nhằm tiếp tục duy trì những thành quả to lớn của TCMR ở Việt nam đã đạt được.

Ngoài ra, không có vắc-xin nào là an toàn 100%, kể cả vắc-xin dịch vụ hay mở rộng.

Do đó để giảm thiểu các nguy cơ phản ứng sau tiêm, khi đưa con đi tiêm chủng, các bà mẹ cần mang theo sổ tiêm chủng của trẻ và thông báo cho cán bộ y tế về tình trạng sức khỏe của con mình như tiền sử quá trình sinh đẻ, bệnh tật, tiêm chủng của trẻ, đặc biệt lưu ý các  phản ứng mạnh với lần tiêm  trước như sốt cao, quấy khóc kéo dài, nôn trớ, phát ban, sưng nề vùng tiêm... để có chỉ định tiêm vắc xin phù hợp.

Trẻ cần được theo dõi 30 phút tại điểm tiêm chủng và tiếp tục theo dõi tại nhà ít nhất 48 giờ sau tiêm chủng.  Cần đưa ngay trẻ tới bệnh viện hoặc cơ sở y tế nếu trẻ có các dấu hiệu bất thường sau tiêm chủng như sốt cao, co giật, khóc thét, quấy khóc kéo dài, li bì, bỏ bú, khó thở, tím tái.... để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.