Siêu bão bất ngờ cứu giúp hàng triệu người Mỹ

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Hai cơn bão Imelda và Humberto cùng lúc tung hoành trên Đại Tây Dương vào cuối tháng 9, tiến lại gần nhau và kích hoạt một hiện tượng hiếm gặp đầy thú vị.

Siêu bão bất ngờ cứu giúp hàng triệu người Mỹ - 1

Hai cơn bão cùng hình thành ở Đại Tây Dương vào cuối tháng 9/2025. Ảnh: NOAA

Hiện tượng hiếm trong mùa bão

Theo Viện Khí tượng Cuba, tâm hai cơn bão Imelda và Humberto hiện cách nhau chỉ khoảng 758 km, đủ gần để khởi phát hiệu ứng Fujiwhara, một cơ chế hiếm khi xảy ra tại Đại Tây Dương.

Hiện tượng Fujiwhara được mô tả từ năm 1921 bởi nhà khí tượng Nhật Bản Sakuhei Fujiwhara: Khi hai xoáy thuận nằm trong phạm vi 1.200–1.400 km hoặc gần hơn, chúng có thể quay quanh nhau, đổi hướng hoặc thay đổi cường độ. Trong trường hợp cực đoan, cả hai có thể hợp nhất thành siêu bão cực lớn hoặc bão mạnh sẽ triệt tiêu bão yếu hơn.

Các ví dụ về hiệu ứng Fujiwhara gần đây thường xảy ra ở Thái Bình Dương. Năm 2017, bão Hilary và Irwin đã “xoay vòng” trước khi cùng suy yếu. Theo trang Ciber Cuba, siêu bão Hinnamnor năm 2022 thậm chí hấp thụ một áp thấp nhiệt đới yếu hơn. Trong Đại Tây Dương, sự kiện 2 bão Matthew và Nicole năm 2016 được ghi nhận là hiếm hoi cũng xảy ra hiện tượng tương tự.

Siêu bão Humberto (phải) và cơn bão Imelda xuất hiện trong hiện tượng hiếm. Ảnh: NOAA

Thoát hiểm trong gang tấc

Theo Daily Mail, kịch bản ban đầu dự báo bão Imelda sẽ trực tiếp đổ bộ các bang Florida, Georgia hoặc các bang Carolina ở cấp bão lớn, gây nguy cơ ngập lụt diện rộng cho hàng triệu người dân. Nhưng diễn biến bất ngờ đã xảy ra: Siêu bão Humberto, có quy mô và sức mạnh lớn hơn, đã kéo bão Imelda lệch hướng ngay trước khi chạm đất Mỹ.

“Đây sẽ là một trong những lần hiếm hoi trong lịch sử khi một cơn bão ngăn một cơn bão khác đổ bộ nước Mỹ", chuyên gia khí tượng người Mỹ Bryan Bennett chia sẻ với báo chí. Livescience dẫn lời Alex DaSilva, chuyên gia của trang AccuWeather, cho rằng ảnh hưởng từ siêu bão Humberto đã giúp “kéo bão Imelda ra xa bờ và tránh cho Mỹ một thảm họa mưa lũ diện rộng”.

Khi hiện tượng Fujiwhara diễn ra, Humberto đã ở cấp 5 (theo thang bão Saffir Simpson của Mỹ) với sức gió 260 km/h, trong khi Imelda vừa tăng cấp từ áp thấp nhiệt đới lên thành bão (hiện đạt cấp 1 theo thang đo Mỹ), theo Livescience. Truyền thông Mỹ cho hay, cả Humberto và Imelda đều xoáy ngược chiều kim đồng hồ, đúng đặc trưng bão ở Bắc bán cầu. Khi tiến lại gần nhau trong hiện tượng Fujiwhara, chúng bắt đầu xoay quanh nhau ngược chiều kim đồng hồ. Chính vòng xoáy rộng và mạnh hơn của Humberto đã “lôi kéo” Imelda chệch khỏi bờ đông nước Mỹ, giúp khu vực này thoát cú đổ bộ trực diện.

Cấp bão hiện tại và mối đe dọa

Đến tối 30/9 (giờ Mỹ), cục diện đã thay đổi. Imelda mạnh lên thành bão cấp 1 với gió duy trì 140 km/h, có khả năng tăng cường thêm khi áp sát Bermuda (vùng lãnh thổ hải ngoại của Anh). Theo The Weather Network, Trung tâm Dự báo Bão Quốc gia Mỹ (NHC) đã ban hành cảnh báo bão cho khu vực Bermuda, dự báo mưa 100 mm và nguy cơ ngập lụt ven biển trong 36 giờ tới.

Trong khi đó, siêu bão Humberto sau khi đạt đỉnh cấp 5, hiện đã suy yếu xuống cấp 1 với gió khoảng 130 km/h và dự kiến sẽ tiếp tục suy yếu trong 24–48 giờ tới.

Dù không còn đe dọa trực tiếp đất liền Mỹ, cả hai cơn bão vẫn tạo ra sóng lớn và dòng chảy xa bờ nguy hiểm kéo dài dọc bờ Đông, từ bang Florida tới bang Virginia.

Các nhà khí tượng cảnh báo mọi người trong khu vực không được chủ quan. “Mùa bão vẫn chưa kết thúc, và nhiều cơn bão có thể xuất hiện trong tháng 10", chuyên gia Chad Merrill nhấn mạnh. Thực tế, năm nay Đại Tây Dương đã chứng kiến hai cơn bão đạt cấp 5 liên tiếp là Erin và Humberto - lần đầu tiên sau hơn 90 năm.

Điều này cho thấy sự bất thường của mùa bão 2025, và hiện tượng Fujiwhara lần này chỉ là một minh chứng cho sự khó lường của tự nhiên: Thảm họa có thể biến thành cơ hội sống sót, nhưng hiểm nguy vẫn rình rập từng ngày.