Putin-Erdogan lần đầu gặp mặt sau vụ bắn rơi Su-24 Nga

Sau nhiều tháng căng thẳng về việc Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi máy bay của Nga, cuối cùng mối quan hệ hai nước cũng có dấu hiệu sắp được bình thường hóa.

Vladimir Putin và Recep Tayyip Erdogan tại Hội nghị thượng đỉnh G20 năm 2013

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan sẽ có buổi gặp mặt lần đầu tiên từ sau vụ không quân Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ máy bay Su-24 của Nga hồi tháng 11 năm ngoái. Vụ việc đã ảnh hưởng không nhỏ đến mối quan hệ giữa hai quốc gia và giữa các nhà lãnh đạo.

Chuyến đi trong ngày 9.8 của ông Erdogan đến St Petersburg, Nga cũng là chuyến thăm nước ngoài đầu tiên sau cuộc đảo chính thất bại ở Thổ Nhĩ Kỳ ngày 14.7. Chiến dịch đàn áp quân đảo chính của Tổng thống Erdogan khiến mối quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và các đồng minh phương Tây trở nên căng thăng. Do đó, Putin có thể nhìn thấy một cơ hội để nối lại quan hệ Nga-Thổ sau khi Erdogan cáo buộc phương Tây nói chung và Mỹ nói riêng hỗ trợ khủng bố ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Tổng thống Nga là một trong những nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên gọi điện cho Erdogan và thể hiện sự ủng hộ chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ sau cuộc đảo chính. Ông dường như không “khuyên bảo” tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cần bình tĩnh trong cuộc đàn áp trả đũa những người đảo chính.

Máy bay Su-24 của Nga bị Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ tháng 11.2015 (Ảnh: Reuters)

Đây sẽ là một sự cải thiện đáng kể trong mối quan hệ hai nước, trước đó trở nên tồi tệ sau sự cố máy bay Su-24 của Nga bị bắn hạ. Một trong hai phi công đã thiệt mạng. Vào thời điểm đó, Erdogan nói Thổ Nhĩ Kỳ đã cảnh báo Moscow nhiều lần về xâm nhập không phận. Moscow đã bác bỏ việc Su-24 bay vào không phận của Thổ Nhĩ Kỳ và Putin gọi vụ việc là “đâm sau lưng, được thực hiện bởi những kẻ đồng lõa với khủng bố".

Vài ngay sau sự cố rơi máy bay, Erdogan nhiều lần cố gắng liên hệ với ông Putin nhưng chỉ được nhận câu trả lời rằng Putin sẽ không nói chuyện với ông cho đến khi ông xin lỗi, điều mà ông Erdogan thẳng thừng từ chối. Sau đó, Nga áp đặt lệnh trừng phạt kinh tế đối với Thổ Nhĩ Kỳ và cắt đứt tất cả các chuyến bay thương mại giữa hai nước, giảm số lượng khách du lịch Nga gần như bằng 0. Một số công dân Thổ Nhĩ Kỳ đã bị trục xuất khỏi Nga, và các doanh nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ tại Nga cũng gặp nhiều khó khăn.

Cuộc gặp mặt hy vọng sẽ dẫn đến việc bình thường hóa toàn bộ mối quan hệ Nga-Thổ

Trong tháng 6, Erdogan viết một bức thư cho Putin, gần như là thể hiện sự xin lỗi về vụ việc. Ông cũng viết rằng Thổ Nhĩ Kỳ "không bao giờ có mong muốn hoặc có ý định cố tình bắn hạ máy bay của Nga", theo một tuyên bố của Điện Kremlin. Điện Kremlin chấp nhận thư của ông Erdogan như một lời xin lỗi và sau đó, nhanh chóng công bố cuộc gặp mặt giữa hai nước sẽ được diễn ra vào ngày 9.8.

"Tôi hy vọng cuộc gặp mặt sẽ dẫn đến việc bình thường hóa toàn bộ mối quan hệ của chúng tôi với Thổ Nhĩ Kỳ", cố vấn chính sách đối ngoại của Putin, ông Yuri Ushakov nói với hãng tin RIA Novosti.

Ushakov cho biết thực tế là ông Erdoğan đã rất nỗ lực để đến Nga gặp Putin, bất chấp tình hình nội bộ hiện nay ở Thổ Nhĩ Kỳ. Điều này là bằng chứng cho thấy phía Thổ Nhĩ Kỳ rất nghiêm túc về việc nối lại quan hệ tốt đẹp giữa hai nước.