Mỹ ra đòn hiểm với trực thăng Mi-17 Nga, ép Philippines phải mua UH-60 Black Hawk?

Mỹ “khuyên” Philippines nên từ bỏ hợp đồng mua 16 máy bay trực thăng đa năng Mi-17 của Nga và dạm bán trực thăng UH-60 Black Hawk của mình cho nước này.

Hôm 10/8, Thông tấn xã Philippines dẫn lời phát ngôn viên Arsenio Andolong cho biết, Bộ Quốc phòng Philippines xác nhận chấm dứt hợp đồng mua 16 máy bay trực thăng Mi-17 của Nga.

Ông Andolog nói: “Bộ Quốc phòng đã chính thức chấm dứt hợp đồng với công ty Nga Sovtechnoexport LLC về việc cung cấp 16 trực thăng Mi-17 cho Không quân Philippines”.

Mi-17 là loại trực thăng đa năng hạng trung được chế tạo từ thời Liên Xô, sau này được Nga nâng cấp thêm nhiều lần. Phiên bản vận tải được sử dụng để vận chuyển hành khách và hàng hóa, có khả năng chuyên chở lên đến 26 hành khách và 8 tấn hàng hóa.

Theo cựu Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana, hợp đồng trị giá 12,7 tỷ peso (khoảng 230 triệu USD) đã được ký vào tháng 11/2021, với một khoản thanh toán trước cho Nga được thực hiện vào tháng 1/2022, nhưng không nêu rõ con số cụ thể.

Ông Lorenzana nói thêm rằng, các nhà chức trách Philippines đang chuẩn bị cho một cuộc đối thoại ngoại giao với phía Nga về các vấn đề phát sinh liên quan đến việc hủy bỏ thỏa thuận mua máy bay trực thăng, mà trong đó chắc chắn là có những điều khoản đền bù do chấm dứt hợp đồng.

Trước đó, vào hồi tháng 3, truyền thông địa phương dẫn nguồn từ Bộ Quốc phòng Philippines đưa tin rằng, chính quyền Manila vẫn chưa từ bỏ thỏa thuận mua 17 trực thăng Mi-17 của Nga, bất chấp các lệnh trừng phạt nhằm vào Moscow xuất phát từ cuộc xung đột Nga-Ukraine.

Tuy nhiên, mới đây cựu Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delphine Lorenzana tiết lộ, ông đã hủy bỏ thỏa thuận với Nga trước khi kết thúc nhiệm kỳ vào ngày 30/6 và nhận được sự đồng ý của Tổng thống Rodrigo Duterte. Và chính quyền Manila hôm 10/8 đã chính thức xác nhận điều đó.

Theo Người phát ngôn của Bộ Quốc phòng Philippines Arsenio Andolong, lý do khiến chính quyền của nước này hủy bỏ thỏa thuận là do “sự thay đổi trong các ưu tiên xuất phát từ những thay đổi trong chính trị toàn cầu gây ra”.

Tuy nhiên, giới phân tích chỉ thẳng nguyên nhân khiến chính phủ Philippines hủy bỏ thỏa thuận mua 16 máy bay trực thăng Mi-17 của Nga do lo ngại Mỹ có thể áp lệnh trừng phạt theo Đạo luật Chống lại Kẻ thù của nước Mỹ thông qua trừng phạt (Countering America's Adversaries Through Sanctions Act – CAATSA).

Hôm 26/7, hãng tin Mỹ AP dẫn lời một số quan chức cho hay, chính quyền Manila lo sợ phải đối mặt với các lệnh trừng phạt của Washington áp đặt đối với các nước có quan hệ hợp tác với Nga, mà tấm gương nhãn tiền là việc Mỹ loại bỏ Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình F-35 Lightning II.

Mỹ đã nhiều lần bày tỏ sự không hài lòng với Philippines vì thỏa thuận mua máy bay Nga vẫn tiếp tục được thực hiện, bởi vì mối quan hệ giữa Washington với Moscow đang ngày càng xấu đi sau khi xung đột Nga-Ukraine bùng phát hôm 24/2/2022.

Washington cũng bắn tín hiệu rằng, nếu Manila quyết định hủy thỏa thuận mua máy bay Mi-17 với Moscow thì Mỹ có thể cung cấp các máy bay trực thăng vận tải có tính năng tương tự đáp ứng các nhu cầu quân sự của Philippines, ví dụ như trực thăng đa năng UH-60 Black Hawk.