Lịch sử xung đột Israel-Hezbollah và nguy cơ cuộc chiến mới

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Cuộc đổ bộ "hạn chế” của lực lượng Israel vào miền nam Lebanon làm dấy lên nguy cơ về một cuộc xung đột rộng lớn giữa Israel và Hezbollah.

Căng thẳng Israel-Hezbollah đã leo thang trong suốt một năm qua, kể từ sau khi cuộc chiến ở Gaza nổ ra hồi tháng 10-2023. Căng thẳng lên tới đỉnh điểm khi mới đây hôm 30-9 Lực lượng Phòng vệ Israel thông báo nước này đã mở cuộc đổ bộ hạn chế vào Lebanon nhằm tấn công các mục tiêu và cơ sở hạ tầng của lực lượng vũ trang Hezbollah.

Động thái của Israel làm dấy lên nguy cơ về một chiến toàn diện giữa Israel và Hezbollah.

Khói bốc lên sau cuộc không kích của Israel ở miền nam Lebanon hôm 23-9, trong bối cảnh đối đầu Israel và Hezbollah ngày càng tăng. Ảnh: AFP

Theo tờ The Washington Post, sự thù địch giữa Israel và Hezbollah bắt nguồn từ nhiều thập niên xung đột. Kể từ khi Israel được thành lập năm 1948, biên giới Israel-Lebanon đã chứng kiến một lịch sử bạo lực nhưng cũng xen kẽ với những giai đoạn tương đối yên bình kéo dài. Trong khi đó, xung đột giữa Israel và Hezbollah bắt đầu từ khi nhóm này được thành lập vào những năm 1980.

Từ năm 1982 - 2000

Israel tấn công Lebanon vào tháng 6-1982 giữa lúc Lebanon đang có nội chiến. Mục tiêu mà Israel tuyên bố là "đưa các cộng đồng ở miền bắc Israel ra khỏi tầm với của những kẻ khủng bố ở miền nam Lebanon bằng cách đẩy những kẻ này ra xa 40 km về phía bắc".

Lực lượng Israel chiếm đóng miền nam Lebanon và bao vây phía tây thủ đô Beirut trong nhiều tháng, buộc lực lượng của Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) rời khỏi Lebanon vào đầu tháng 9. Lực lượng PLO chuyển đến London vào những năm 1960.

Israel vẫn ở lại Lebanon, hỗ trợ các lực lượng ủy nhiệm địa phương trong cuộc nội chiến. Sau khi kiểm soát phía tây Beirut, Israel cho phép Lực lượng dân quân cánh hữu Lebanon có tên Phalange tấn công vào trại tị nạn Sabra và Shatila, giết chết từ 2.000 đến 3.500 người tị nạn Palestine và thường dân Lebanon trong hai ngày. Liên Hợp Quốc tuyên bố đây là hành động diệt chủng.

Lực lượng Israel rút khỏi phía tây Beirut vào cuối tháng 9-1982 nhưng vẫn tiếp tục chiếm đóng miền nam Lebanon.

Hezbollah, một nhóm chiến binh Hồi giáo Shiite và lực lượng chính trị của Lebanon, được thành lập vào năm 1982, được cho là có sự giúp đỡ của Iran.

Một đám cháy sau cuộc pháo kích của Israel vào một khu vực ở miền nam Lebanon hôm 30-9, trong bối cảnh đối đầu Israel và Hezbollah ngày càng tăng. Ảnh: AFP

Năm 1985, nhóm này công bố mục tiêu là hủy diệt Israel. Nhận được sự ủng hộ từ những thanh niên và cư dân ở Thung lũng Bekaa và vùng ngoại ô phía nam Beirut, Hezbollah nhanh chóng trở thành một thế lực đáng kể ở Lebanon, theo kênh Al Jazeera. Với sức mạnh tăng đáng kể, Hezbollah đã buộc lực lượng Israel phải rút lui về sông Litani ở miền nam Lebanon.

Tháng 7-1993, Israel phát động "Chiến dịch Trách nhiệm" - một cuộc tấn công kéo dài một tuần của Israel vào Lebanon. Israel cho biết mục đích là tấn công trực tiếp vào Hezbollah, khiến nhóm này khó có thể sử dụng miền nam Lebanon làm căn cứ để tấn công Israel và gây sức ép buộc chính phủ Lebanon can thiệp chống lại nhóm này, theo hãng tin Reuters.

Năm 1996, Israel mở cuộc tấn công kéo dài 17 ngày nhằm mục đích đẩy Hezbollah ra khỏi sông Litani và ra khỏi tầm tấn công các mục tiêu của Israel, sau khi Hezbollah thường xuyên tấn công lực lượng Israel ở phía nam và bắn tên lửa vào miền bắc Israel.

Năm 2000, Israel rút quân khỏi miền nam Lebanon sau khi Hezbollah liên tục tấn công vào các vị trí quân sự của Israel trên lãnh thổ Lebanon, chấm dứt 22 năm chiếm đóng.

Năm 2006

Lực lượng Hezbollah và Israel giao tranh dữ dội vào mùa hè năm 2006. Đến ngày 12-7, Hezbollah phóng rocket về phía các vị trí quân sự và làng biên giới của Israel, trong khi các chiến binh Hezbollah vượt biên vào Israel, giết chết 8 binh sĩ Israel và bắt 2 binh sĩ Israel.

Ngày hôm sau, Israel tấn công Lebanon bằng đường bộ, đường biển và đường không. Trong suốt cuộc chiến kéo dài một tháng, Hezbollah đã phóng gần 4.000 quả rocket vào Israel.

Cuộc chiến kết thúc mà Israel không đạt được các mục tiêu quân sự và phía Hezbollah tuyên bố đó là "chiến thắng thiêng liêng". Ít nhất 1.200 người ở Lebanon, chủ yếu là thường dân, và 158 người Israel, chủ yếu là binh sĩ, đã thiệt mạng.

Từ tháng 10-2023 đến nay

Sau khi cuộc xung đột giữa Israel và Hamas bùng nổ ở Gaza vào tháng 10 - 2023, Hezbollah đã phát động một chiến dịch bắn rocket vào Israel nhằm ủng hộ Hamas.

Khói bốc lên vùng ngoại ô phía nam Beirut (Lebanon) sau một cuộc không kích của Israel hôm 1-10, trong bối cảnh đối đầu Israel và Hezbollah ngày càng tăng. Ảnh: REUTERS

Tại Lebanon, 97.000 người đã phải rời bỏ nhà cửa và 66 người thiệt mạng trong các cuộc giao tranh giữa Israel và Hezbollah, theo Bộ Y tế Lebanon. Khoảng 60.000 người Israel đã được sơ tán khỏi khu vực biên giới phía bắc Israel.

Israel được cho là đã tiến hành các cuộc không kích và ám sát ở Lebanon và Syria, giết chết một số lãnh đạo cấp cao của Hezbollah và Hamas.

Ngày 23-9, Israel phát động "Chiến dịch Mũi tên phương Bắc" chống lại Hezbollah sau gần một năm giao tranh qua biên giới Lebanon-Israel song song với cuộc chiến ở Gaza. Chiến dịch này diễn ra chưa đầy một tuần sau vụ máy nhắn tin và bộ đàm do các chiến binh Hezbollah sử dụng phát nổ trên khắp Lebanon.

Nguồn: [Link nguồn]Nguồn: [Link nguồn]