Không quân Iran lần đầu nhận chiến đấu cơ mới từ Nga sau 30 năm

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Truyền thông Iran ngày 25/9 xác nhận không quân nước này đã tiếp nhận những chiếc MiG-29 thế hệ mới từ Nga, đánh dấu lần đầu tiên lực lượng vũ trang Iran mua sắm máy bay chiến đấu kể từ đầu thập niên 1990.

Chiến đấu cơ MiG-29UPG. Ảnh: Military Watch.

Các máy bay mới đã được đưa tới căn cứ không quân Shiraz, làm dấy lên suy đoán rằng Iran đã đặt hàng số lượng lớn MiG-29 từ Nga để cải tổ lực lượng không quân, tạp chí Military Watch đưa tin.

MiG-29 ban đầu không phải mẫu chiến đấu cơ Iran nhắm tới. Nước này từng đề cập sự quan tâm với dòng chiến đấu cơ Su-35.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng Iran đã quyết định mua MiG-29 với số lượng lớn do giá thành hợp lý và chi phí vận hành thấp, do đó được xem là giải pháp hiệu quả về kinh tế. Việc tiếp nhận diễn ra chỉ 3 tháng sau khi Iran hứng chịu một cuộc tập kích đường không quy mô lớn do Israel tiến hành với sự hỗ trợ của Mỹ. Không quân Iran bị đánh giá là hầu như không đóng vai trò đáng kể trong việc bảo vệ không phận.

Chiến đấu cơ MiG-29 phiên bản mới nhất được trang bị tên lửa đối không R-77. Ảnh: Military Watch.

Theo Military Watch, chiến đấu cơ MiG-29 vốn được phát triển vào cuối Chiến tranh Lạnh, thuộc thế hệ tiêm kích hạng trung thứ tư. Các biến thể hiện đại đã được nâng cấp lên chuẩn “4+” với radar mảng pha, buồng lái hiện đại, hệ thống điện tử tiên tiến cùng vũ khí nâng cấp.

Trong quá khứ, Iran từng mua hai phi đội MiG-29 vào những năm 1990. Trong 35 năm qua, MiG-29 vẫn là máy bay hiện đại nhất của Iran, song theo tiêu chuẩn hiện nay thì chúng đã lạc hậu. Nhiều khả năng những chiếc vừa bàn giao đã được hiện đại hóa để mang lại năng lực chiến đấu tốt hơn so với bản gốc thời Liên Xô, tạp chí Military Watch nhận định.

Quá trình để không quân Iran làm quen với MiG-29 phiên bản mới dự kiến không quá khó khăn. Từ tháng 9/2023, Iran đã nhận máy bay huấn luyện Yak-130 từ Nga – loại máy bay được đánh giá phù hợp để làm quen với tiêm kích thế hệ 4+ và thế hệ 5.

Công tác bảo dưỡng MiG-29 nâng cấp cũng tương tự bản cũ, nhờ hạ tầng hậu cần gần như không thay đổi. Lý do Nga có thể cung cấp nhanh chóng các chiến đấu cơ MiG-29 cho Iran dường như là nhờ còn lưu kho hàng trăm khung thân MiG-29 tương đối mới, phần lớn chưa lắp ráp, có thể nâng cấp lên chuẩn như MiG-29SMT hay MiG-29UPG mới nhất.

Iran từng mua hai phi đội MiG-29 vào những năm 1990 nhưng nay đã lỗi thời. Ảnh: Military Watch.

Chiến đấu cơ Su-35 tuy ưu việt hơn nhưng các đơn hàng vẫn đang được nhà sản xuất Sukhoi ưu tiên bàn giao cho quân đội Nga và Algeria.

MiG-29 thế hệ mới được cho là lựa chọn tối ưu để Iran sớm nâng cao năng lực không chiến. Các máy bay nhiều khả năng được trang bị radar Zhuk-ME hoặc Zhuk-A/AM tiên tiến. Nếu như MiG-29 cũ chỉ dùng tên lửa R-27 lỗi thời thì biến thể mới có thể mang R-77 và R-77M dẫn đường bằng radar chủ động, vốn ưu việt hơn nhiều loại tên lửa mà các nước trong khu vực đang sử dụng.

Có thể nói, dù thua kém Su-35 hoặc F-35I, MiG-29 mới vẫn đủ khả năng đối đầu trực tiếp với các mẫu chiến đấu cơ thế hệ 4 như F-16I hay F-15I của không quân Israel.

Nếu Iran có thể mua chiến đấu cơ MiG-29 với số lượng đáng kể thì loại máy bay này có thể trở thành yếu tố thay đổi cán cân sức mạnh trên không giữa Tehran và Tel Aviv, Military Watch nhận định.