Dòng vàng hàng trăm triệu USD chảy vào ngân quỹ Venezuela như thế nào?

Để không bị đánh bại trước sức ép từ Mỹ, chính quền Venezuela thực hiện các chương trình thu gom vàng trong dân. Ít người biết cách thức cụ thể của các chương trình này.

Dòng vàng hàng trăm triệu USD chảy vào ngân quỹ Venezuela như thế nào? - 1

Để không bị đánh bại trước sức ép từ Mỹ, nhà nước Venezuela đã thực hiện các chương trình mua vàng trong dân

Các hoạt động tài chính thành công nhất của Venezuela trong những năm gần đây không diễn ra ở Phố Wall, mà trong các mỏ khai thác vàng ở quốc gia này.

Từ khi khủng hoảng tài chính xảy ra, ước tính có khoảng 300.000 “thợ săn vàng” đã tìm đến những khu vực rừng rậm giàu khoáng sản để tìm kiếm vận may.

Kể từ năm 2016, chính quyền của tổng thống Nicolas Maduro đã mua 17 tấn vàng trị giá khoảng 650 triệu USD từ những người thợ đào vàng, theo dữ liệu gần đây nhất từ ngân hàng trung ương quốc gia.

Những người thợ này sau đó bán vàng cho chính phủ và nhận lại các tờ tiền giấy mất giá rất nhanh mà họ sử dụng để mua thực phẩm và các sản phẩm thiết yếu. Giao dịch vàng này là một đốm sáng trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, Mỹ đang sử dụng các biện pháp trừng phạt Venezuela vì những giao dịch này, trong nỗ lực ngăn chặn chính phủ nước này sử dụng vàng quốc gia để duy trì hoạt động.

Để không bị đánh bại trước sức ép từ Mỹ, chính quền Venezuela đã thực hiện các chương trình mua vàng trong dân. Tuy nhiên, ít người biết được cách thức cụ thể của chương trình này.

Để hiểu được điều đó, các phóng viên Reuters đã theo chân những người thợ đào vàng nghiệp dư đang dấn thân vào các cánh rừng mà ẩn bên dưới là những mỏ vàng với trữ lượng lên tới 8.000 tấn.

Jose Aular, một thanh niên 18 tuổi, nói rằng đã mắc bệnh sốt rét 5 lần tại một mỏ khai thác hoang gần biên giới Venezuela với Brazil. Aular làm việc 12 giờ mỗi ngày với công việc chính là vác các bao tải đất vào một nhà máy nhỏ sử dụng thủy ngân để tách các mảnh kim loại quý. Người công nhân cho biết những người thợ tại các mỏ khai thác thường xuyên phải đối mặt với nguy cơ tai nạn, các vụ nổ súng và cướp bóc.

“Chính phủ biết những gì xảy ra trong các mỏ này và họ được hưởng lợi từ nó. Vàng mà chúng tôi khai thác được rơi hết vào tay họ”, Aular nói.

Cơn sốt vàng bắt đầu ở những nơi như La Culebra, một khu vực rừng rậm cô lập ở miền nam Venezuela. Tại đây, hàng trăm người đàn ông làm việc trong các mỏ khai thác thô.

Thợ mỏ 47 tuổi Jose Rondon cùng với 2 con trai lớn đến từ vùng đông bắc Venezuela đã tìm đến khu mỏ năm 2016. Jose đã từng là một tài xế xe buýt nhưng mức lương nghèo nàn nhận được từ công việc này không thể giúp ông trang trải cuộc sống trong bối cảnh siêu lạm phát của đất nước.

Ba người đàn ông kiếm được khoảng 10 gram vàng hàng tháng từ công việc đào vàng. Dù không phải là nhiều nhưng vẫn tạo ra thu nhập gấp khoảng 20 lần so với trước kia.

Những người khai thác nghiệp dư sau đó mang vàng cám đến thị trấn El Callao để bán. Hầu hết những người mua đều không có giấy phép. Đó là những thương nhân nhỏ lẻ làm việc trong các cửa hàng chật chội được trang bị báo động và cửa thép.

“Tất cả mọi người đều đang mua vàng, nhà nước cũng vậy, vì đó là công việc tốt nhất hiện nay” Jhony Diaz, một người bán buôn được cấp phép ở Puerto Ordaz, cách El Callao 171 km nói. Diaz nói rằng anh ta mua vàng từ các thương nhân và bán lại cho ngân hàng trung ương 3 ngày một lần.

Bởi vì đồng tiền của Venezuela, đồng bolivar, đang mất giá từng giờ, nhà nước đã mua vàng với giá cao hơn giá quốc tế nhằm ngăn chặn tình trạng buôn lậu vàng ra khỏi đất nước để đổi lấy đôla.

Các thương nhân bán vàng cho Diaz sau đó nhận tiền mặt mang về El Callao và các thị trấn đào vàng khác để trả tiền cho những người khai thác. Các công nhân này dùng tiền kiếm được để mua thức ăn, nhu yếu phẩm và gửi bất cứ thứ gì có thể cho gia đình họ.

Một nhân viên cấp cao cho biết, vàng được mua bởi chính phủ sẽ được nung chảy trong các lò của Minerven, một công ty khai thác nhà nước. Số vàng này sau đó được vận chuyển đến tầng hầm của ngân hàng trung ương ở thủ đô Caracas.

Vàng được giữ ở đó không lâu. Dự trữ vàng của ngân hàng trung ương Venezuela đã giảm mạnh xuống mức thấp nhất trong 75 năm. Quốc gia này đang bán vàng mới được khai thác cũng như số lượng dự trữ hiện có để trả nợ, theo hai quan chức chính phủ cấp cao.

Phần lớn lượng vàng này được bán cho Thổ Nhĩ Kỳ, các quan chức giấu tên cho biết.

Báo cáo thương mại cho thấy những chuyến bay thương mại giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Venezuela không chỉ chở khách. Trong năm 2018, Venezuela đã vận chuyển lượng vàng trị giá 900 triệu USD đến Thổ Nhĩ Kỳ, theo dữ liệu thương mại và báo cáo của chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ.

Tiền bán vàng được Venezuela dùng để mua hàng tiêu dùng của Thổ Nhĩ Kỳ, trong đó mỳ ống và sữa bột là 2 mặt hàng chủ yếu, các quan chức cho biết.

Đầu tháng 12 năm ngoái, 54 container sữa bột Thổ Nhĩ Kỳ đã cập cảng La Guaira gần Caracas, theo Reuters.

Nhà kinh tế học người Venezuela Angel Alvarado, nhận định “các giao dịch trong bóng tối và cơ chế trao đổi thương mại bất thường là một trong số những cách mà Maduro sử dụng để duy trì quyền lực một cách tuyệt vọng”.