Năm 2013, thị trường xuất khẩu gạo sẽ bị thu hẹp

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), tính từ đầu năm đến tuần thứ hai của tháng 12 này, xuất khẩu (XK) gạo cả nước ước đã đạt trên 7,3 triệu tấn, vượt xa so với mức 7,105 triệu tấn của năm 2011.

Tuy nhiên, kim ngạch XK gạo đến thời điểm này thấp hơn năm ngoái khá nhiều. Giá trị gạo XK năm nay mới chỉ đạt khoảng 3,3 tỷ USD, trong khi năm ngoái, XK gạo đã đạt gần 3,7 tỷ USD.

Ông Trương Thanh Phong - Chủ tịch VFA nhận định, XK gạo năm 2013 sẽ khó lặp lại như năm 2012, mà có thể khó khăn hơn. Trước mắt, trong quý I.2013, giá gạo rất khó dự báo, có thể tăng hoặc giảm, nhưng gạo VN sẽ vấp phải sự cạnh tranh gay gắt hơn trong XK so với đầu năm 2012. Cụ thể, VN sẽ phải cạnh tranh với Myanmar trong XK gạo cấp thấp, với Thái Lan nếu nước này đẩy mạnh XK để giảm tồn kho...

Theo ông Phong, chưa kể, một số nước đang dự kiến giảm nhập khẩu gạo trong năm tới. Riêng Philippines đã tuyên bố có thể hủy các kế hoạch nhập gạo để giảm lượng gạo nhập khẩu trong năm tới, thậm chí không nhập gạo và đặt mục tiêu tự cung cấp đủ gạo vào cuối năm 2013. Indonesia cũng cho biết, nước này có thể không nhập khẩu gạo hoặc giảm lượng gạo nhập khẩu tối đa trong năm 2013, trong khi năm 2012 nước này đã nhập 1,7 triệu tấn. Malaysia đang tồn kho nhiều nên trong quý I tới chưa thể nhập gạo.

Chưa hết, Trung Quốc- thị trường mới vươn lên là số 1 của XK gạo VN đã ký một thỏa thuận gạo với Thái Lan. Điều này sẽ khiến việc nhập gạo VN của Trung Quốc sẽ khó dự báo và không ổn định. Chưa kể, các nước châu Phi do tồn kho nhiều nên cũng sẽ chậm nhập khẩu gạo trong năm tới...

Trước những diễn biến trên, đầu tuần này, một mặt Bộ trưởng Bộ NNPTNT đã yêu cầu Cục Chế biến, Thương mại nông lâm sản và thủy sản sớm lên kế hoạch thu mua tạm trữ gạo vụ đông xuân 2012-2013 để trình Chính phủ quyết định. Mặt khác, Bộ NNPTNT cũng đề nghị các địa phương ĐBSCL chủ động chuyển đổi cơ cấu mùa vụ theo hướng giảm diện tích vụ lúa hè thu, để đảm bảo cân đối cung - cầu nguồn lúa gạo.

Bộ Công Thương cho biết sẽ hỗ trợ doanh nghiệp trong việc thông tin về thị trường lúa gạo một cách kịp thời và phối hợp với các bộ, ngành tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp về cơ chế chính sách XK phù hợp... Theo kế hoạch, cả 2 vụ đông xuân và hè thu sắp tới, toàn ngành sẽ tạm trữ 2,5 triệu tấn gạo.