Ngân hàng tăng lãi suất tiền gửi dài hạn

Trong ngày đầu tiên áp dụng trần lãi suất ở mức 9%, các ngân hàng đã hạ lãi suất xuống bằng hoặc dưới mức này. Tuy nhiên, với việc bỏ trần lãi suất đối với tiền gửi dài hạn, nhiều ngân hàng đang niêm yết cao hơn mức 9%.

Cụ thể như tại Ngân hàng BIDV, trong ngày 11-6, lãi suất huy động các kỳ hạn từ 1 đến 9 tháng đều ở mức 9%/năm, trong khi các kỳ hạn dài từ 12 tháng trở lên là 10%. Tại Vietcombank, mức cao nhất của kỳ hạn dài là 9,5%. Tại Eximbank, lãi suất của kỳ hạn từ 12 tháng là 9,2-9,5%.

Việc các ngân hàng áp dụng mức lãi suất cao cho các khoản tiền gửi dài hạn là một điều khá lạ vì trong những tháng gần đây, lãi suất ở kỳ hạn dài bao giờ cũng thấp hơn vài điểm phần trăm so với kỳ hạn ngắn.

Trước đó, theo Thông tư 19/2012/TT-NHNN, Ngân hàng Nhà nước quy định lãi suất tiền gửi có kỳ hạn từ 12 tháng trở lên do tổ chức tín dụng ấn định trên cơ sở cung - cầu vốn thị trường. Theo lý giải của cơ quan này thì quy định như vậy nhằm tạo thuận lợi cho các ngân hàng cơ cấu lại nguồn vốn theo kỳ hạn theo hướng tích cực hơn. Và đây cũng là một bước đi để tiến tới dỡ bỏ trần lãi suất tiền gửi tối đa đối với tiền đồng trong thời gian tới.

Theo nhận xét của ông Phạm Linh, Phó tổng giám đốc Ngân hàng Phương Đông (OCB), huy động tiền gửi của các kỳ hạn dài mới chỉ xuống thấp hơn kỳ hạn ngắn trong vài tháng gần đây, do các ngân hàng dự báo lãi suất sẽ giảm tiếp nữa nên nếu huy động ở lãi suất cao, kỳ hạn quá dài thì không có lợi. Còn hiện tại lãi suất huy động có thể sẽ ổn định trong thời gian dài sắp tới, giúp ngân hàng mạnh tay hơn trong việc huy động kỳ hạn dài với lãi suất cao hơn.

Thực chất, ông Linh cho rằng đa phần các ngân hàng chỉ huy động được vốn kỳ hạn ngắn, trong khi với tỷ lệ chỉ 30% vốn ngắn hạn được cho vay trung dài hạn, thì cơ cấu nguồn vốn chưa cân xứng. Do vậy, ngân hàng cần bổ sung thêm nguồn vốn từ kỳ hạn dài để cho vay ra. Và vì vậy, các ngân hàng tăng lãi suất cho các kỳ hạn dài.

Lãi suất thị trường mở có thể sẽ giảm thêm

Ngày hôm nay, sau khi Ngân hàng Nhà nước cắt giảm một loạt các lãi suất chủ chốt, Ngân hàng HSBC đã đưa ra báo cáo phân tích nguyên nhân. Theo HSBC, đợt cắt giảm lãi suất lần thứ tư này đã được dự báo do tình hình tín dụng tiếp tục giảm sút từ đầu năm cho đến hết tháng 4 vừa qua và lạm phát đang trên đà suy giảm kể từ tháng 9 năm ngoái.

Hơn nữa, HSBC cho rằng áp lực tăng giá đã chậm lại đáng kể so với cuối năm, chỉ tăng 8,3% so với cùng kỳ năm trước và nhiều khả năng còn giảm thêm trong những tháng tới. Cùng với giá dầu thô trên thị trường thế giới giảm, Chính phủ tuần qua cũng đã giảm giá xăng dầu thêm 3,5%, tiếp tục làm giảm áp lực lạm phát.

HSBC nhận định mặc dù đã có loạt cắt giảm lãi suất gần đây nhưng nhu cầu nội địa tại Việt Nam vẫn còn yếu, bằng chứng là từ thời điểm cuối năm 2011 đến hết tháng 4, mức dư nợ tín dụng đã giảm 0,7%. Điều này cho thấy nhiều nguy cơ lạm phát nghiêng về hướng giảm.

“Trên thực tế, thời điểm tiến hành đợt cắt giảm lãi suất lần thứ tư này có thể hơi vội vàng. Nhưng lạm phát suy giảm nhanh chóng trong thời gian gần đây và các điều kiện tín dụng vẫn còn rất o ép thì việc cắt giảm lãi suất là điều nên làm. Ngay cả khi tác động của các biện pháp nới lỏng được mong đợi sẽ có hiệu quả trong quí 3 sắp tới thì lạm phát vẫn đang được dự kiến sẽ giảm xuống dưới 5% vào tháng 10. Chính vì vậy, chúng tôi hy vọng NHNN sẽ cắt giảm lãi suất trên thị trường mở thêm 2 điểm phần trăm nữa”, báo cáo của HSBC viết.

Theo HSBC, mức giảm đáng kể của trần lãi suất huy động điểm phần trăm là một phần nỗ lực của Chính phủ nhằm giảm lãi suất cho vay và hỗ trợ cho các doanh nghiệp. Tuy nhiên, sau động thái này lãi suất cho vay vẫn ở mức cao khoảng 15-17%, khiến các doanh nghiệp khó khăn khi tiếp cận nguồn vốn. Cùng với lãi suất cho vay cao, nhiều công ty vẫn còn thiếu tài sản thế chấp cần thiết để vay vốn an toàn - hậu quả của tình trạng vay quá nhiều từ các năm trước.

Với mức giảm lãi suất huy động kéo theo giảm lãi suất cho vay, HSBC cho rằng hoạt động kinh tế có thể sẽ phục hồi trong quí 3 và quý 4. Tuy nhiên, tăng trưởng tín dụng trong năm nay có khả năng còn khá khiêm tốn (khoảng 13%) so với mức tăng trung bình năm năm vừa qua (trên 30%). Tuy nhiên, trên thực tế, trong năm nay tín dụng vẫn được dự báo sẽ mở rộng so với mức giảm của năm ngoái.