Đào tạo ngành y: Không thể dễ dãi

Hàng loạt bất cập trong đào tạo y dược khiến chất lượng đào tạo ngành đặc thù này rơi vào tình trạng báo động. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã quyết định tạm dừng việc xem xét mở một số ngành thuộc lĩnh vực này.

Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) vừa quyết định tạm dừng việc xem xét mở ngành trình độ ĐH, CĐ các ngành y đa khoa, răng hàm mặt, y học cổ truyền và trình độ CĐ đối với ngành dược học tại các trường đa ngành không thuộc khối chuyên ngành y dược.

Nhan nhản trường đào tạo ngành y

Theo thống kê, ở trình độ ĐH hiện có khoảng 20 cơ sở đào tạo bác sĩ đa khoa, 23 cơ sở đào tạo dược; trình độ CĐ có 41 cơ sở đào tạo dược học, 62 cơ sở đào tạo điều dưỡng. Trong số này có rất nhiều trường dân lập. Với tình trạng tuyển sinh vô cùng khó khăn như những năm qua, chất lượng đầu vào của các trường ngoài công lập rất đáng báo động.

Sinh viên Trường ĐH Y Dược TP HCM trong giờ thực hành Ảnh: TẤN THẠNH

Với nhiều trường, thí sinh chỉ cần có điểm sàn hoặc cận sàn cũng có thể dễ dàng học ngành y, dược. Năm học 2013-2014, Trường ĐH Đại Nam tuyển sinh dược sĩ ĐH khóa đầu tiên trên cơ sở xét tuyển nguyện vọng 2 khối A và B, đạt từ 15 điểm trở lên. Trường ĐH Lạc Hồng xét tuyển ngành dược học khối A từ 14 điểm, khối B từ 15 điểm; Trường ĐH Nam Cần Thơ thậm chí tuyển ngành dược học khối A chỉ 13 điểm, hệ CĐ tuyển ở mức 10 điểm; Trường ĐH Tân Tạo tuyển sinh ngành y đa khoa ở mức 18 điểm…

Theo công văn mà Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Quang Cường gửi Bộ GD-ĐT cách đây chưa lâu, Bộ Y tế cho rằng việc mở ngành y mà giao sở GD-ĐT thẩm định về các điều kiện bảo đảm chất lượng là chưa đủ vì qua khảo sát có nhiều đơn vị không bảo đảm năng lực chuyên môn, không bảo đảm chất lượng, nhất là khối các trường ngoài công lập.

Hội đồng Hiệu trưởng các trường ĐH y dược Việt Nam cũng đã họp và phản ánh việc nhiều trường ngoài công lập có chỉ tiêu tuyển sinh lớn trong khi năng lực đào tạo và cơ sở thực hành hạn chế. Chỉ tiêu nhiều nên điểm tuyển sinh vào các trường ngoài công lập rất thấp so với trường công lập, không phù hợp với quy hoạch của ngành và ảnh hưởng lớn đến chất lượng.

Quy trình đào tạo phải hết sức nghiêm túc

TS Hoàng Bùi Hải, giảng viên Trường ĐH Y Hà Nội, thẳng thắn nói ngành y liên quan đến tính mạng con người nên muốn đào tạo ra những “sản phẩm” phù hợp thì không thể thiếu nguồn nhân lực giảng viên tốt, cơ sở nghiên cứu và cơ sở thực hành tương đương. Mở trường đào tạo nhân lực y tế chắc không thể dễ như mở trường kinh doanh được.

Hiệu trưởng một trường ĐH khối y dược nhấn mạnh: Nếu cứ lấy lý do thiếu bác sĩ để tiếp tục tình trạng đào tạo cán bộ y tế theo kiểu “trăm hoa đua nở” thì 10 năm nữa sẽ để lại hậu quả lớn cho đất nước. Sinh viên y khoa hệ chính quy được đánh giá là giỏi hoặc xuất sắc vì điểm đầu vào rất cao so với các ngành học khác. Tuy nhiên, trên thực tế, sau 6 năm đào tạo, đa số sinh viên chưa đủ năng lực để hành nghề độc lập. Trong khi đó, các trường ngoài công lập với điểm đầu vào rất thấp, quá trình đào tạo cũng không được quan tâm đúng mức thì các bác sĩ, dược sĩ tốt nghiệp hệ này khó đạt chuẩn tối thiểu đối với chuyên môn.

GS-TS Lê Quan Nghiệm, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Y Dược TP HCM, cho rằng Bộ GD-ĐT tạm dừng mở các ngành về sức khỏe là để siết chặt điều kiện mở ngành. Theo GS Nghiệm, những quy định về điều kiện mở ngành về sức khỏe thời gian qua quá lỏng lẻo, nhiều kẽ hở. Theo quy định hiện nay thì đội ngũ chỉ cần 1 tiến sĩ, 3 thạc sĩ là đủ nhưng thực tế đòi hỏi đội ngũ phải có chuyên môn khá sâu. Thêm nữa, cơ quan thẩm định là sở GD-ĐT địa phương nhiều khi cũng không hiểu hết chuyên môn, đặc thù và yêu cầu của ngành.

GS-TS Lê Quan Nghiệm cũng cho rằng thời gian qua, Bộ GD-ĐT cho các trường mở ngành về sức khỏe nhưng không kiểm soát được. Các trường thường tuyển sinh 500-700, thậm chí cả 1.000 chỉ tiêu, trong khi những trường truyền thống cũng chỉ tuyển vài ba trăm chỉ tiêu. Tuyển sinh vượt quá sức, đầu vào sinh viên chỉ 13-14 điểm (3 môn) thì không thể nào có chất lượng tốt. “Đội ngũ nhân lực của các trường y phải thật sự có năng lực; quy trình đào tạo và quản lý quy trình phải hết sức nghiêm túc; trang thiết bị và đầu vào sinh viên phải bảo đảm, ít nhất trung bình mỗi môn thi thí sinh phải đạt được từ 6-7 điểm” - GS Nghiệm nhấn mạnh.