Bản quyền nhạc Việt: Thích thì xài?

Trường hợp nhạc sĩ Nơi tình yêu bắt đầu tố chuyện ca khúc bị xài chùa tiếp tục làm nóng chủ đề bản quyền âm nhạc đang trở thành vấn nạn hiện nay.

Đau đầu chuyện “xài chùa” ca khúc

Sáng 15/8, một cuộc tọa đàm có chủ đề "Nhạc số Việt Nam - Thực trạng và giải pháp" được tổ chức tại TP.HCM để bàn chuyện liên quan đến bản quyền và thu phí đối với việc tải nhạc trực tuyến. Đây được coi là một động thái tích cực trong việc góp phần bảo vệ các nhà sản xuất, nhạc sĩ, nghệ sĩ… hoạt động trong lĩnh vực âm nhạc vốn phải chịu nhiều thiệt thòi.

Rất nhiều hãng băng đĩa lớn như: Hồ Gươm Audio, Bến Thành Audio.. cho rằng việc sản xuất băng đĩa của họ chỉ còn là cầm chừng và sụt giảm đáng kể. Trong khi đó, với các nghệ sĩ ra album không mấy người có thể hoàn vốn mà đơn giản chỉ để PR cho thương hiệu của bản thân.

Nhạc sĩ Tiến Minh cho hay Nơi tình yêu bắt đầu của anh bị nhiều ca sĩ hát mà không xin phép

 Việc 5 website âm nhạc lớn trong đó có www.nhac.vui.vn đồng ý kí thỏa thuận hợp tác về việc thu phí 1.000 đồng/lượt tải nhạc trực tuyến từ ngày 1/11 có thể là một cánh cửa mới, dù vẫn còn đó khoảng 145 các website âm nhạc hoạt động chui.

Câu chuyện bản quyền lại trở nên nóng hơn khi nhạc sĩ Tiến Minh – tác giả của ca khúc Nơi tình yêu bắt đầu lên tiếng về việc sáng tác này của anh bị thí sinh Bùi Anh Tuấn cùng nhiều ca khúc khác sài chùa mà không có xin phép.

Theo vị nhạc sĩ của Vệt nắng cuối trời thì ca khúc Nơi tình yêu bắt đầu được anh viết độc quyền cho bộ phim Siêu thị tình yêu từ năm 2009 (hiện vẫn chưa được phát sóng) nhưng sau đó được Bằng Kiều xin tác quyền biểu diễn trong chương trình Thúy Nga By Night 104.

Khi ca khúc này được phát tán, rất nhiều ca sĩ và nhóm nhạc như: Phương Anh Idol, Lê Thiên Bảo, Bảo Anh, nhóm Radio… đều đã hát lại và tải lên mạng. Đặc biệt, trên sân khấu của Giọng hát Việt, thí sinh Bùi Anh Tuấn cũng đem ca khúc này đi thi thố và sau đó trở thành một hiện tượng hit. Theo nhạc sĩ Tiến Minh thì chưa có bất kì ai xin phép anh về việc sử dụng ca khúc này trong chương trình.

Bùi Anh Tuấn gây sốt trên mạng khi hát ca khúc Nơi tình yêu bắt đầu

Khi nối máy với ca sĩ Bùi Anh Tuấn, người thể hiện ca khúc này anh cho hay: “Sau khi đăng kí ca khúc này với Ban tổ chức tôi nhận được sự đồng ý chứ không biết rõ về việc ca khúc đã được kí độc quyền như thế nào”.

Trong khi đó, khi liên hệ với phía Cát Tiên Sa, đơn vị sản xuất chương trình này, đại diện truyền thông của công ty cho hay phía họ cũng như VTV chủ yếu duyệt về nội dung ca khúc có vi phạm hay không. Tuy nhiên, rút kinh nghiệm từ sự việc này, họ sẽ kiểm tra kĩ hơn việc chọn bài dự thi của các thí sinh.

Ngay sau khi sự việc này diễn ra, phía Bùi Anh Tuấn đã liên hệ với nhạc sĩ Tiến Minh để xin lỗi. Đồng thời, anh cũng xin kí tác quyền ca khúc này và đã được nhạc sĩ đồng ý cho phép biểu diễn cũng như thu âm, phát hành.

Xài chùa: Câu chuyện muôn thuở

Không phải đến vụ việc của Bùi Anh Tuấn việc các ca khúc bị xài chùa trong các cuộc thi lớn mới là vấn nạn. Trước đó, hai cuộc thi về âm nhạc danh tiếng là Sao mai điểm hẹn 2012 và Vietnam Idol 2010 cũng đi vào vết xe đổ này.

Còn nhớ cách đây không lâu tại liveshow thứ 7 của Sao mai điểm hẹn 2012 nam ca sĩ Đông Hùng cũng bị nhạc sĩ Tạ Quang Thắng lên tiếng về việc hát ca khúc Ngây thơ của anh mà không xin phép.

Nhạc sĩ Tạ Quang Thắng không yên lặng về chuyện ca khúc của anh bị xài chùa

Anh chia sẻ trên trang cá nhân rằng: “Một chương trình lớn hát bài của mình mà không một lời xin phép” đồng thời đã có gọi điện cho BTC. Khi đó, bà Huyền Thanh – trưởng BTC chương trình cho hay ca khúc này không phải độc quyền mà ít nhất 2 lần đã phát sóng trên VTV1 và được trả tiền tác quyền. Bà cũng thừa nhận BTC đã sơ suất vì không biết đây là ca khúc trong dự án mới của Tạ Quang Thắng và yêu cầu thí sinh Đông Hùng liên hệ xin lỗi tác giả.

Ngay sau đó, chàng ca sĩ nhận giải triển vọng của Sao mai điểm hẹn 2012 đã công khai xin lỗi tác giả Tạ Quang Thắng. Theo Đông Hùng thì sau khi nghe trên mạng ca khúc Ngây thơ anh cảm thấy rất hay và muốn được thử sức. Anh cũng không hề hay biết nhạc sĩ đang có dự án riêng với sáng tác này và không muốn ai thể hiện. Đông Hùng cho hay dù được nhạc sĩ bỏ qua nhưng anh coi đó là một bài học lớn.

Đông Hùng đã công khai xin lỗi vì việc hát Ngây thơ không xin phép

Trước đó, vụ việc Uyên Linh hát Đường cong mà không xin phép cũng từng gây nhiều tranh luận tại cuộc thi Vietnam Idol 2010.

Tại đêm gala 8 của chương trình tìm kiếm Thần tượng âm nhạc Việt Nam 2010, Uyên Linh đã có một phần trình diễn xuất thần ca khúc Đường cong và từng được giám khảo Diễm Quỳnh nhận xét rằng: “Tôi nhìn thấy đường cong trong giọng hát của em”.

Tuy nhiên, ngay sau đó phía ca sỹ Thu Minh – người đã mua độc quyền ca khúc này từ nhạc sỹ Nguyễn Hải Phong cho rằng Uyên Linh thể hiện ca khúc này mà không xin phép. Không chỉ trên sân khấu của Vietnam Idol mà sau đó, cô còn đem ca khúc này đi biểu diễn ở một số địa điểm khác. Vụ việc cũng được đẩy lên đỉnh điểm khi ở thời điểm đó có một số thông tin cho hay nhạc sĩ Nguyễn Hải Phong hoàn toàn có thể khởi kiện Uyên Linh.

_{Vụ việc Uyên Linh - Thu Minh từng gây sốt vì chuyện bản quyền ca khúc Đường cong}

Khi sự việc đang ở thời điểm cao trào, Uyên Linh đã đưa ra lời xin lỗi công khai: “Linh đã có sai sót trong việc chưa liên lạc với nhạc sỹ Hải Phong về việc biểu diễn bài hát "Đường cong" khi đã kết thúc chương trình Vietnam Idol. Lúc đó, Linh cũng chưa biết bài này là độc quyền của ca sỹ Thu Minh. Khi được ban quản lý nhắc nhở, Linh đã xin lỗi chị Thu Minh và ban quản lý đã gửi lời xin lỗi anh Hải Phong về việc này”.

Về phía Thu Minh, người đại diện cho cô chia sẻ rằng sự việc nên dừng lại ở đó vì Uyên Linh đã biết tiếp thu và không hát ca khúc này nữa.

Trước đó hàng loạt các tên như: Vũ Quốc Việt, Thái Thùy Linh... cũng đều kiên quyết về chuyện bản quyền ca khúc.

Bản quyền âm nhạc vẫn là câu chuyện muôn thuở

Liên quan đến chuyện bản quyền ca khúc ở Việt Nam, nhạc sĩ Phó Đức Phương - Giám đốc Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam từng cho rằng chuyện bản quyền ở Việt Nam vô cùng phức tạp và không dễ để quản lí. Ca sĩ mà chưa được sự đồng ý của nhạc sĩ nhưng vẫn sử dụng ca khúc được xem là vi phạm bản quyền. Trên thực tế đã có nhiều vi phạm kiểu này và vấn đề chỉ được đưa ra khi tác giả ca khúc là người lên tiếng.

Thiết nghĩ, để làm sạch sự việc này không phải chuyện một sớm một chiều. Và ngay cả việc hu phí tải nhạc trực tuyến như quy định vừa được đưa ra của Hiệp hội Công nghiệp Ghi âm Việt Nam (RIAV) cũng chỉ là một động thái mở màn.