10 thói quen tiết kiệm của người giàu

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Các triệu phú tự thân dù giàu có vẫn tiết kiệm theo quy tắc 50/30/20, chi tiêu ít hơn số tiền kiếm được, không so sánh với người khác.

Ảnh minh họa: Pinterest

Học cách tiêu tiền, tiết kiệm như triệu phú tự thân sẽ thay đổi cuộc đời bạn. Nó giúp bạn từ chỗ lo lắng chuyện ăn mặc thành tự tin diện đồ; cho phép nghỉ hưu sớm để khám phá thế giới. Tiết kiệm cũng giúp hiện thực hóa ngôi nhà mơ ước; và quan trọng nhất, đảm bảo bạn luôn có tiền khi thực sự cần.

1. Triệu phú tự thân tuân theo quy tắc 50-30-20

Hãy quên đi việc lập ngân sách phức tạp hay thắt lưng buộc bụng khó chịu, bí quyết để tiết kiệm nhiều có thể tóm gọn lại thành ba con số đơn giản. Kimberly Palmer, chuyên gia tài chính cá nhân tại công ty NerdWallet, Mỹ cho biết nhiều triệu phú tự thân tuân theo quy tắc "50-30-20".

Với công thức này, 50% thu nhập được dành cho tiết kiệm và các chi phí thiết yếu như thuê nhà, thực phẩm; 30% chi tiêu cho lối sống (quần áo mới) và 20% để giải trí (hòa nhạc, ăn uống). Bằng cách kiên trì dành ra một khoản cố định như vậy, các triệu phú tự thân đã xây dựng được quỹ tiết kiệm nhanh chóng.

Để bắt đầu, hãy tải ngay một ứng dụng lập ngân sách để dễ dàng phân chia thu nhập. Palmer gợi ý: "Chỉ với vài điều chỉnh nhỏ như ưu tiên mua thực phẩm ở siêu thị thay vì ăn ngoài, hay cắt giảm các dịch vụ đăng ký hàng tháng, bạn sẽ thấy mình đang tiến những bước vững chắc đến mục tiêu làm giàu".

2. Tự động hóa tài chính

David Bach, tác giả sách bán chạy 9 lần của New York Times và người sáng lập FinishRich.com, cho hay lập ngân sách là cách thông minh nhưng đôi khi có thể phản tác dụng. Ông cho rằng chúng ta "quá bận rộn để theo dõi và sau đó cảm thấy thất vọng, thất bại".

Thay vào đó, các triệu phú tự thân chọn cách tự động hóa cuộc sống tài chính để không thể thất bại. Họ thiết lập các khoản gửi tiền định kỳ vào tài khoản tiết kiệm và cả khoản đóng góp quỹ hưu trí tự động trích từ lương. Bach cũng khuyến nghị sử dụng tính năng thanh toán tự động cho nhiều hóa đơn như tiền xe, thế chấp, hay thẻ tín dụng. Làm như vậy giúp bạn tránh bỏ lỡ các khoản thanh toán và không bị phạt phí trễ hạn, từ đó tiết kiệm tiền về lâu dài.

3. Chi tiêu ít hơn số tiền họ kiếm được

Theo Palmer, dù bạn có tin hay không, "những triệu phú tự thân không nhất thiết phải trông giống người có tiền ở ngoài đời". Thay vì vung tiền cho những kỳ nghỉ xa hoa hay quần áo mới, họ thường chi tiêu ít hơn số tiền kiếm được để có thể tiết kiệm và đầu tư, bà nói.

Để tối đa hóa khoản tiết kiệm của bạn như một triệu phú tự thân, Palmer khuyên nên kiểm kê chi tiêu cá nhân và cắt giảm các danh mục ít quan trọng với bạn. Ví dụ, nếu bạn thích đi nghỉ mát dài ngày mỗi năm, hãy cân nhắc nấu bữa trưa và bữa tối ở nhà để hạn chế chi tiêu tại nhà hàng. Mặt khác, có thể bạn nên lập ngân sách cho quần áo ít hơn.

4. Tránh chi tiêu theo ý muốn

Để tránh mua sắm vượt quá khả năng, các triệu phú tự thân không rơi vào bẫy chi tiêu theo ý muốn. Tom Corley, chuyên gia làm giàu và tác giả của cuốn sách Rich Habits, nói: "Khoảng 30 triệu người kiếm được nhiều hơn nhu cầu nhưng vẫn chỉ cách cảnh nghèo đói một kỳ lương, bởi họ chi tiêu theo ý muốn".

Bạn có phải là người chi tiêu theo ý muốn không? Nghiên cứu của Corley chỉ ra một số dấu hiệu:

- Ưu tiên thỏa mãn tức thời: Sẵn sàng rút tiền tiết kiệm để mua sắm ngay lập tức những thứ mình muốn như TV 60 inch, kỳ nghỉ, xe hơi sang trọng hay giày hiệu.

- Thường xuyên ăn ngoài hoặc gọi đồ ăn mang đi.

- Nợ nần để duy trì lối sống. Về cơ bản, những người này tự tạo ra cảnh nghèo đói bằng cách hợp lý hóa ham muốn chi tiêu, dù là dựa vào kế hoạch kiếm nhiều tiền hơn trong tương lai hay hy vọng kinh tế cải thiện. Đó là lý do vì sao các triệu phú tự thân luôn tránh chi tiền cho những thứ "muốn" và tập trung vào "nhu cầu" cùng khoản tiết kiệm. Dù vậy, nếu bạn thực sự muốn mua một thứ ngoài ngân sách, vẫn có vài cách để kiếm thêm tiền.

5. Chi tiêu thông minh

Ảnh minh họa: Pinterest

Ai trong chúng ta cũng có lúc mua sắm bốc đồng, như chiếc mũ lưỡi trai không cần thiết ở trạm xăng trong chuyến đi dài. Dù nhỏ, những thứ này, nếu thành thói quen, sẽ nhanh chóng cộng dồn. Để kiểm soát chi tiêu và tiết kiệm nhiều hơn, Corley chỉ ra các chiến lược mà triệu phú tự thân thường áp dụng:

- Mua sỉ. "Mua với số lượng lớn, đúng loại hàng không chỉ giúp tiết kiệm tiền mà còn giảm rác thải cho gia đình", Corley giải thích. Đặc biệt, các sản phẩm như giấy vệ sinh, xà phòng, bột giặt, khăn giấy hay dầu gội. Đồ ăn như sốt táo, đồ hộp, sữa chua cũng rất phù hợp để mua sỉ và chia nhỏ.

- Lên kế hoạch bữa ăn. "Khi bạn phác thảo thực đơn cả tuần, chuyến đi siêu thị sẽ hiệu quả hơn và lượng thức ăn bỏ đi cũng giảm đáng kể", Corley nói tiếp. Nỗ lực này không chỉ tiết kiệm tiền mà còn góp phần giảm lãng phí thực phẩm. Để tối ưu hóa chi tiêu, hãy luôn tuân thủ danh sách mua sắm và tìm kiếm phiếu giảm giá.

- Cắt giảm năng lượng: Giảm tiêu thụ năng lượng là một mục tiêu dễ đạt được để hạ chi phí hàng tháng. Đơn giản là thay thế bóng đèn sợi đốt bằng bóng đèn CFL hoặc LED để giảm hóa đơn điện.

6. Ngăn chặn lối sống xa hoa

Dù bạn vừa có thêm một khoản thu nhập từ công việc làm thêm hay thành công đàm phán mức lương cao hơn, hãy cẩn trọng. Chúng ta rất dễ sa vào cám dỗ phung phí tiền cho một ngôi nhà lớn hơn hoặc chiếc xe sang trọng khi thu nhập tăng. Corley nói: "Đó là thói quen phổ biến của nhiều người đột nhiên kiếm được nhiều tiền hơn". Tuy nhiên, các triệu phú tự thân lại tránh việc nâng cấp mức sống theo thu nhập.

Thực tế, nghiên cứu của Corley cho thấy 64% triệu phú tự thân sống trong những ngôi nhà trung lưu khiêm tốn; 44% mua ôtô đã qua sử dụng; 41% chi dưới 3.000 USD cho kỳ nghỉ hàng năm; và 28% tự cắt cỏ để tiết kiệm.

Corley lý giải tại sao lối sống xa hoa lại gây tổn hại tài chính: "Khi gặp trở ngại, như mất việc, bạn buộc phải bán tài sản. Nếu những món đồ bạn mua mất giá, bạn sẽ chỉ thu về được rất ít". Theo nguyên tắc chung, Corley khuyên bạn không nên chi quá 25% thu nhập ròng hàng năm cho nhà ở và 5% cho ôtô, dù bạn kiếm được bao nhiêu.

Thu nhập ròng (Net income) là số tiền còn lại sau khi đã trừ đi tất cả các chi phí, thuế, và khoản khấu trừ khác từ tổng thu nhập. Nó còn được gọi là "lợi nhuận ròng" đối với doanh nghiệp, hoặc "thu nhập khả dụng" đối với cá nhân.

7. Tiết kiệm nhờ không cho bạn bè hoặc gia đình vay tiền

Các triệu phú tự thân hiểu rằng tình yêu thương không nên đong đếm bằng sự hào phóng về tiền bạc. Tuy nhiên, việc cho bạn bè, người thân vay tiền lại thường đẩy bạn vào tình thế tiến thoái lưỡng nan: từ chối thì gây căng thẳng, nhưng cho vay lại có nguy cơ mất cả tiền lẫn tình bạn. David Bach cảnh báo: "Bạn sẽ mất cả bạn bè và tiền bạc. Vì bạn không phải là ngân hàng".

Nếu buộc phải cho vay, các triệu phú tự thân luôn đảm bảo đó không phải là khoản vay không thời hạn. David Bach khuyên bạn nên đưa ra một mốc thời gian cụ thể và tuân thủ nó.

8. Tiết kiệm nhưng mua đồ chất lượng

Thực tế, nghiên cứu của Corley cho thấy 66% người nghèo thừa nhận họ keo kiệt, theo nghĩa "chi tiền cho sản phẩm hoặc dịch vụ rẻ nhất". Tuy nhiên, sản phẩm rẻ thường hỏng hoặc xuống cấp nhanh chóng, khiến bạn phải chi nhiều hơn về lâu dài.

Ông cũng chỉ ra rằng, những nhà cung cấp dịch vụ giá rẻ thường thiếu kinh nghiệm hoặc không thực sự giỏi. "Nếu họ giỏi, họ sẽ có thể ra giá cao hơn", ông nói. Việc chọn dịch vụ rẻ có thể gây ra nhiều rắc rối, đặc biệt trong các lĩnh vực như thuế, pháp lý hay sửa chữa ô tô. Họ giữ mức phí thấp thường do trả lương nhân viên thấp, đồng nghĩa với việc không thu hút được đội ngũ giỏi nhất hoặc chấp nhận người thiếu kinh nghiệm.

Thói quen mua rẻ kiểu này không khiến bạn nghèo đi, nhưng lại làm giảm khả năng tiết kiệm thực sự vì bạn liên tục phải chi tiền thay thế các sản phẩm, dịch vụ kém chất lượng ban đầu. Triệu phú tự thân tập trung vào việc mua ít hơn, nhưng là những sản phẩm chất lượng cao và bền bỉ. Tất nhiên, vẫn có một vài trường hợp ngoại lệ cho quy tắc này, đó là những thứ họ thường chọn mua với giá rẻ.

9. Không so sánh

Việc chạy đua theo hàng xóm phổ biến hơn bạn tưởng. Theo khảo sát gần đây của NerdWallet, 83% người Mỹ thừa nhận chi tiêu quá mức vì áp lực xã hội, khi thấy người khác ăn tối ở nhà hàng sang trọng hay đi du lịch nước ngoài. Palmer nói: "Thật dễ bị cuốn vào việc chi tiêu quá mức, đặc biệt khi bạn thấy bạn bè hay hàng xóm sắm sửa ôtô, nhà cửa, đi nghỉ mát nhiều hơn mình".

Tuy nhiên, khi cảm thấy ghen tị, những người giàu lại nhìn nhận vấn đề một cách thực tế. Điều quan trọng là lùi lại một bước và nhận ra bạn có thể không muốn những thứ giống người khác; hoặc nhìn thấy mọi người có thể đang tự tạo ra căng thẳng tài chính cho chính mình bằng cách mua những hàng hóa không thực sự cần.

10. Trả tiền cho chính mình trước

Bằng cách dành ra một phần thu nhập mỗi ngày, mỗi tuần hoặc mỗi tháng, nói cách khác là trả tiền cho bản thân trước, các triệu phú tự thân thực hiện một trong những bước quan trọng nhất để xây dựng sự giàu có, theo David Bach. "Bạn sẽ làm việc 90.000 giờ trong suốt cuộc đời và nên giữ lại ít nhất một giờ thu nhập mỗi ngày", ông nói.

Ông khuyên bạn nên dành ra một giờ thu nhập mỗi ngày rồi tiết kiệm và đầu tư số tiền đó. Tốt nhất là làm mọi thứ tự động để bắt đầu kiếm được một khoản thu nhập thụ động và có cuộc sống thịnh vượng.