Vì sao kiểm lâm viên Quảng Nam không được công nhận liệt sĩ?

"Tai nạn của ông Trần Văn Quý (SN 1987) – kiểm lâm viên tỉnh Quảng Nam chỉ là yếu tố bất ngờ không thể biết trước, không phải là hành động dũng cảm, xả thân để cứu người, cứu tài sản của Nhà nước và Nhân dân nên không được công nhận là liệt sĩ", Phó cục trưởng Cục người có công (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết.

Theo báo cáo của cơ quan cảnh sát điều tra công an huyện Đại Lộc (Quảng Nam), sáng 15.5.2011, Đội Kiểm lâm cơ động và phòng cháy chữa cháy rừng số 2 thuộc Chi cục Kiểm lâm Quảng Nam phân công một tổ công tác 7 người gồm Đinh Anh Tuấn (tổ trưởng), Nguyễn Văn Sơn, Đồng Thanh Trung, Hồ Phước Thu, Lê Duy Phương, Phùng Bá Thắng, Trần Văn Quý đi tuần tra, kiểm soát lâm sản dọc tuyến sông Vu Gia.

Đến 10 giờ 15 phút, tổ công tác phát hiện một khối lượng gỗ lậu do lâm tặc cất giấu ở khu vực sông Mò O ( Đại Sơn, Đại Lộc, Quảng Nam). Ông Đinh Anh Tuấn – Tổ trưởng tổ tuần tra đã ra lệnh cho các cán bộ kiểm lâm viên trục vớt số gỗ này để làm bằng chứng cho điều tra, xử lý các đối tượng phá rừng.

Trước khi xuống sông trục vớt gỗ, tổ trưởng có yêu cầu mặc áo phao nhưng các kiểm lâm viên không mặc với lý do nước nông. Khi ông Trần Văn Quý lội xuống được khoảng 4-5m thì bị sụp hố nước sâu và có vòng xoáy nên bị nước cuốn trôi. Các đồng đội đã cố gắng cứu vớt nhưng không được.

Đến khoảng 13 giờ 10 phút cùng ngày, xác ông Quý được tìm thấy và đưa về quê thôn 1, xã Tam Phú, TP. Tam Kỳ, Quảng Nam để khám nghiệm tử thi và mai táng.

Ông Trần Đức Dũng bên bàn thờ con trai Trần Văn Quý. Ảnh Nguyễn Thành – Tiền Phong

Sau khi ông Trần Văn Quý hy sinh, chi cục kiểm lâm lập hồ sơ, gửi Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Lao động Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) để tham mưu UBND tỉnh đề nghị công nhận ông Trần Văn Quý là liệt sĩ.

Ngày 4.10.2013, UBND tỉnh Quảng Nam có công văn  gửi Bộ LĐ-TB&XH đề nghị công nhận Trần Văn Quý là liệt sĩ. Công văn khẳng định việc hy sinh tính mạng trong lúc vớt gỗ lậu dưới lòng sông của Quý là “hành động dũng cảm, góp phần bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên quốc gia”.

Tuy nhiên, ngày 4.6.2015, Bộ LĐ-TB&XH có công văn số 2110  trả lời UBND tỉnh Quảng Nam, trong đó không đồng ý công nhận ông Trần Văn Quý là liệt sĩ.

Công văn của Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp (Thứ trưởng Bộ LĐ TB&XH) về việc không xác nhận liệt sĩ đối với trường hợp của ông Trần Văn Quý.

Trao đổi với phóng viên, ông  Nguyễn Duy Kiên, Phó Cục trưởng Cục người có công (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết, căn cứ Điều 17 Nghị định số 31/2013/NĐ-CP ngày 9.4.2013 của Chính phủ về điều kiện xác nhận liệt sĩ và hồ sơ tài liệu kèm theo, ông Quý trong lúc làm nhiệm vụ trục vớt gỗ trái phép dưới lòng sông không mặc áo phao theo mệnh lệnh của tổ trưởng. Khi lội xuống sông được khoảng 4 - 5m thì bị sụt hố nước sâu, có vòng xoáy nên bị nước cuốn trôi và tử vong.

“Trong xác nhận liệt sĩ, dũng cảm là hành động xả thân của cá nhân, mặc dù biết trước là nguy hiểm đến tính mạng nhưng vẫn hành động để cứu người, cứu tài sản của Nhà nước và Nhân dân. Trường hợp của ông Quý là công tác giải quyết sự vụ của nhân viên kiểm lâm khi được giao, tai nạn xảy ra dẫn đến chết người là yếu tố bất ngờ không thể biết trước. Do đó, không thể xác nhận liệt sỹ cho ông Trần Văn Quý theo quy định”, ông Kiên nói.

Theo ông Kiên, trường hợp của ông Quý chỉ được coi là tai nạn lao động trong lúc làm nhiệm vụ. Công việc có nguy hiểm nhưng không mang tính cấp bách, không cần phải xả thân.

Lý giải về nguyên nhân mặc áo phao không thể lặn trong lúc trục vớt gỗ, ông Kiên cho hay, theo kết luận điều tra của cơ quan công an huyện Đại Lộc, số gỗ trái phép được phát hiện ở vị trí không sâu, nước chỉ tầm ngang lưng người. Ông Quý hy sinh trong quãng đường lội (bơi) từ bờ ra chỗ tập kết gỗ lậu do không mặc áo phao chứ không phải hy sinh trong lúc đang lặn vớt gỗ.

“Việc lội (bơi) và lặn là hoàn toàn khác nhau. Nếu ông Quý hy sinh trong lúc lặn làm nhiệm vụ thì chúng tôi sẽ xem xét để công nhận liệt sĩ. Tuy nhiên, đây là do tai nạn không lường trước vì ông Quý không tuân thủ mệnh lệnh của tổ trưởng về an toàn lao động”, ông Kiên cho hay.

Ông Kiên cũng cho biết, nếu trong thời gian tới, UBND tỉnh Quảng Nam hoặc người nhà ông Quý vẫn có phản hồi về trường hợp này, Cục người có công ( Bộ LĐ TB&XH) sẵn sàng cử người vào Quảng Nam để tiếp tục làm rõ vụ việc”.