Năm 2018, TPHCM chạy thử 2 tuyến metro

Cùng lúc với tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên, tuyến metro số 2 Thủ Thiêm - Bến xe Tây Ninh sẽ được vận hành thử vào năm 2018 ở TP HCM.

Dự án tuyến đường sắt đô thị (metro) số 2 Thủ Thiêm - Bến xe Tây Ninh đang bị chậm lại vì phải thay đổi ranh giải phóng mặt bằng (GPMB).

Hiện các quận đang xúc tiến công tác xác định hộ dân bị ảnh hưởng, đo đạc, kiểm điểm tài sản, khảo sát giá thị trường để chuẩn bị trình UBND TP HCM phê duyệt.

Tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên đang được xây dựng (Ảnh: Tấn Thạnh)

Xây trước đoạn Bến Thành - Tham Lương

Theo Ban Quản lý Đường sắt Đô thị TP HCM, quá trình thu xếp vốn cho tuyến metro số 2 rất khó khăn và phức tạp. Vì vậy, sau 6 năm kêu gọi đầu tư, khi được Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), Ngân hàng Tái thiết Đức (KfW) và Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB) đồng ý cho vay, UBND TP HCM đã yêu cầu các địa phương nhanh chóng bàn giao mặt bằng để thi công dự án.

Do không đủ vốn đầu tư nên tuyến metro số 2 được chia thành 2 giai đoạn. Trong giai đoạn 1, đoạn Bến Thành - Tham Lương dài 11,322 km được xây dựng trước. Trong đó, đoạn đi ngầm dài 9,315 km, đoạn chuyển tiếp 0,232 km, đoạn đi trên cao 0,778 km và một đường nhánh dài 0,997 km dẫn vào depot Tham Lương (quận 12, diện tích 26,6 ha). Tổng vốn dành cho giai đoạn này là 1.374,5 triệu USD (tương đương 26.100 tỉ đồng) từ nguồn hợp vốn của ADB (540 triệu USD), KfW (313 triệu USD), EIB (195 triệu USD) và vốn đối ứng của TP HCM là 326,5 triệu USD.

Đoạn đi ngầm kéo dài từ nhà ga Bến Thành đến nhà ga Phạm Văn Bạch (ngã ba Trường Chinh - Phạm Văn Bạch) được thi công bằng phương pháp khoan ngầm dưới các lòng đường Phạm Hồng Thái, Cách Mạng Tháng Tám, Trường Chinh với độ sâu 16-30 m. Sau đó, tuyến đi trên cao đến trước cầu Tham Lương rồi rẽ vào depot. Depot Tham Lương được dùng chung cho tuyến metro số 2 và tuyến metro số 6 Bà Quẹo - Vòng xoay Phú Lâm. Toàn tuyến có 10 ga ngầm, gồm: Bến Thành, Tao Đàn, Dân Chủ, Hòa Hưng, Lê Thị Riêng, Phạm Văn Hai, Bảy Hiền, Nguyễn Hồng Đào, Bà Quẹo, Phạm Văn Bạch và 1 ga trên cao Tân Bình. Các nhà ga dài khoảng 200 m, rộng 36-49 m.

Trong giai đoạn 2, 2 đầu tuyến sẽ được kéo dài ra. Theo đó, ở đầu ga Bến Thành, tuyến đi dưới lòng sông Sài Gòn sẽ qua khu đô thị mới Thủ Thiêm (quận 2). Ở phía Tham Lương, tuyến sẽ được kéo dài đến Bến xe An Sương và nối lên khu đô thị Tây Bắc Củ Chi.

Xây dựng tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên

Tuyến metro số 2 sử dụng đoàn tàu tự hành chạy bằng điện năng được cung cấp từ lưới điện TP, tốc độ tối đa 80 km/giờ. Thời gian đầu, đoàn tàu có 3 toa xe với sức chứa hơn 800 hành khách sẽ được sử dụng, dự kiến đến năm 2025 sẽ đưa đoàn tàu 6 toa có thể chở hơn 1.600 hành khách vào vận hành. Dự kiến, tàu dừng tại mỗi ga 25-30 giây, cứ 5-10 phút có 1 chuyến (sau này có thể rút ngắn khoảng 2 phút/chuyến).

Tư vấn thiết kế dự án là liên danh Metro Team Line 2 hiện đã cơ bản hoàn thành thiết kế nền tảng toàn bộ nhà ga và phần tuyến ngầm, depot. Ban Quản lý Đường sắt Đô thị TP HCM đang lập hồ sơ mời thầu các gói thầu xây dựng thuộc dự án. Dự kiến nhà thầu bắt đầu xây dựng từ năm 2014 và đưa vào vận hành thử vào năm 2018, cùng lúc với tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên.

Tăng 27% diện tích đất giải tỏa

Sau khi triển khai nghiên cứu thiết kế nền tảng tuyến metro số 2, tư vấn thực hiện dự án (IC) nhận thấy diện tích giải phóng mặt bằng không đủ bố trí các hạng mục công trình. Vì vậy, cần phải điều chỉnh ranh GPMB tại vị trí các nhà ga dự án.

Sau khi tính toán lại, tổng số hộ dân, tổ chức tại các quận mà dự án đi qua (gồm 1, 3, 10, 12, Tân Phú, Tân Bình) bị ảnh hưởng được xác định là 541 căn nhà. Trong đó, 296 trường hợp bị giải tỏa một phần và 245 giải tỏa trắng, tổng diện tích là 42.672 m2. Địa phương bị giải tỏa nhiều nhất là quận Tân Bình với 301 căn nhà (24.140 m2), tiếp theo lần lượt là quận 3: 104 căn, quận 10: 85 căn, quận 1: 35 căn, quận Tân Phú: 10 căn và quận 12: 6 căn.

Theo ranh GPMB trước đây, tổng diện tích bị giải tỏa là 33.600 m2 với khoảng 509 công trình kiến trúc bị ảnh hưởng. Như vậy, sau khi điều chỉnh ranh GPMB, diện tích bị ảnh hưởng tăng thêm 27% so với ban đầu. Theo Ban Quản lý Đường sắt Đô thị TP HCM, điều này là cần thiết vì nhà ga tập trung khoảng 3.000-4.000 người nên cần diện tích xây dựng rất lớn. Tư vấn đã tiết kiệm đất đai đến mức tối đa khi tích hợp nhiều công trình phụ trợ trong nhà ga.