Lịch vạn niên
Kỳ lạ ngôi làng ở ven sông, cứ đào xuống đất là gặp "quan tài" cây khổng lồ
Người dân đào ao, cải tạo sông… liên tục gặp phải những thân cây khổng lồ có chứa hài cốt bên trong.
Liên tiếp đào trúng "quan tài" cây
Tình cờ trong một lần nói chuyện với người bạn quê Hưng Yên, tôi được nghe kể về câu chuyện có ngôi làng rất kỳ lạ, liên tiếp đào được những thân cây khủng có chứa hài cốt bên trong. Đó là làng Động Xá, thị trấn Lương Bằng, huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên.
Người dân ở vùng này đào ao, vét mương hay cải tạo sông… đã rất nhiều lần phát hiện hài cốt, trong số đó, có những chiếc quan tài bằng thân cây nguyên khối, khoét rỗng bên trong, nặng cỡ chục người khiêng. Câu chuyện anh bạn tôi kể khá thú vị, khơi gợi trí tò mò trong tôi.
Sông Tính Linh, đoạn người dân làng Động Xá nhiều lần đào trúng mộ thân cây.
Những ngày cuối tháng 8, chúng tôi về làng Động Xá để bắt đầu hành trình tìm hiểu về những ngôi mộ bằng thân cây khổng lồ. Làng Động Xá nằm ngay sát với trung tâm thị trấn Lương Bằng, thế nhưng nơi đây vẫn giữ những nét mộc mạc của làng quê Bắc Bộ khi xưa.
Ngôi làng được bao bọc bởi những con sông, đó là sông Cửu An và sông Tính Linh. Sông Cửu An là con sông lớn, chia làng Đặng Xá làm đôi, 2 bên bờ người dân sinh sống đông đúc. Còn sông Tính Linh chạy vắt ngang nối từ sông Cửu An ra cánh đồng giữa làng, đồng thời cũng được coi là con mương dẫn nước với mục đích tưới tiêu cho người dân.
Ông Bồ Xuân Bắc-Bí thư thôn Động Xá từng dùng công nông chở quan tài bằng thân cây lên Bảo tàng tỉnh Hưng Yên.
Chúng tôi tìm đến nhà Bí thư thôn Động Xá Bồ Xuân Bắc khi đã quá trưa. Khi chúng tôi hỏi về chuyện đào được mộ thân cây, ông Bắc khá bất ngờ. Ông bất ngờ vì chuyện đã xảy ra hơn 20 năm, ít người còn nhắc đến. Thế nhưng, khi biết chúng tôi là phóng viên muốn tìm hiểu thông tin để viết bài, ông Bắc cởi mở hơn.
Theo ông Bắc, việc đào được mộ cổ ở Động Xá những năm trước đây là thường xuyên. Người dân đào ao, nạo vét kênh mương, thậm chí là đào huyệt chôn người chết… cũng trúng mộ cổ, có không ít lần là mộ thân cây. Tuy nhiên, do tâm linh nên hầu như cứ ai đào trúng thì người đó mang đi cải táng ở những chỗ cao ráo hơn, ít khi báo cơ quan chức năng hay các chuyên gia khảo cổ.
Chuyện chỉ rầm rộ khi khoảng những năm 96-97 của thế kỷ trước. Khi ấy, người dân làng Động Xá vận động cải tạo sông Tính Linh để dẫn nước tưới tiêu cho đồng ruộng. Thế nhưng, việc cải tạo liên tục phải dừng lại do gặp “sự cố” đào trúng mộ.
Hàng chục mộ thân cây phát lộ dưới lòng sông
Ông Bắc chia sẻ, cứ mỗi lần đào trúng mộ, công việc cải tạo sông Tính Linh lại phải tạm dừng để người dân đi cải táng cho những hài cốt còn sót lại. Có những chiếc quan tài bằng thân cây đã bị mục ruỗng, người dân phát hiện bên trong chứa nhiều đồ tùy táng bằng đồng, gốm.
Có lần, một nhóm người đang nạo vét lòng sông thì phát hiện 3 chiếc mộ thân cây nằm sát nhau ở vệ sông, trong đó có 1 chiếc còn khá nguyên vẹn, có cả xương bên trong.
Hàng chục chiếc quan tài bằng thân cây khủng phát lộ dưới lòng sông Tính Linh.
“Chính tôi hồi ấy cũng ra xem và chứng kiến người ta đào lên từ lòng đất 3 ngôi mộ hình thân cây rất lớn. Người ta còn thuê tôi dùng công nông chở chiếc nguyên vẹn nhất lên trên Bảo tàng tỉnh”, ông Bắc cho hay.
Ông Bắc miêu tả, chiếc quan tài bằng thân cây dài khoảng 2,5 mét, đường kính gần 2 mét. Thân cây được xẻ làm đôi, bên trong khoét rỗng, đủ để đặt vừa người cùng những đồ tùy táng. Chiếc quan tài rất nặng, cỡ hơn chục người khiêng mới đưa được lên xe để ông Bắc chở đi.
Tiếp sau này, người dân làng Động Xá thi thoảng đào ao, cải tạo sông… vẫn đào được những ngôi mộ thân cây. Đáng chú ý nhất, đó là trường hợp của gia đình ông Đào Xuân Phúc.
Gò Ma Việc – nơi người dân cải táng cho những hài cốt bên trong thân cây mỗi lần đào trúng.
Khoảng những năm 2008, khi đó ông Phúc đấu thầu của xã một đoạn sông Tính Linh để nuôi vịt. Số lượng vịt ông Phúc nuôi hàng trăm con, lúc nhiều lên đến hàng ngàn con. Lũ vịt rúc vào bờ kiếm ăn khiến một đoạn sông bị sạt lở, chính quyền xã yêu cầu ông Phúc phải khắc phục.
Chấp hành yêu cầu của xã, ông Phúc mang cuốc, xẻng ra cải tạo lại đoạn sông bị vịt rúc lở. Nào ngờ, vừa đào xới được một lúc thì ông Phúc gặp phải chiếc mộ thân cây, loại mà người dân Động Xá thi thoảng vẫn đào phải. Ông Phúc gọi vợ, rồi 2 vợ chồng ông mang hài cốt đi cải táng.
Ông Phúc quay về tiếp tục việc đắp bờ sông thì lại phát hiện thêm 2 chiếc thân cây nữa, trong đó, có một chiếc còn nguyên 2 chiếc đầu lâu một to, một nhỏ bên trong. Sợ quá, ông Phúc mang đi cải táng và không dám đào xuống lòng sông nữa, cũng bỏ luôn việc đào sông đắp bờ.
Bà Đào Thị Luân bên cạnh 3 ngôi mộ do gia đình bà cải táng khi đào trúng mộ thân cây.
Khi chúng tôi tìm đến nhà gặp ông Phúc, ông có vẻ không muốn nhắc lại chuyện cũ đã qua. Vợ ông, bà Đào Thị Luân dẫn chúng tôi ra gò Ma Việc, nơi gia đình ông bà cải táng cho 3 ngôi mộ đào trúng đợt cải tạo bờ sông Tính Linh.
“Có 3 ngôi mộ nhưng có 4 hài cốt, trong đó có một ngôi chứa 2 đầu lâu một to, một nhỏ, chúng tôi đoán rằng đó là 2 mẹ con hoặc 2 bố con nên chôn cất chung, còn 2 ngôi mộ kia chôn riêng.
Chúng tôi không biết họ là ai, tên tuổi, quê quán hay ngày mất nên chỉ biết xây dựng cho khang trang. Một năm tôi ra thắp hương 2 lần vào ngày thanh minh và ngày 30 Tết. Thỉnh thoảng, tôi đi qua xem có cỏ thì nhổ đi, dọn đất cát trên mộ cho sạch sẽ”, bà Luân chia sẻ.
Sau này, khi làng Động Xá nạo vét sông Tính Linh lần nữa, cũng phát hiện khoảng 40 ngôi mộ thân cây. Những người tham gia nạo vét sông sau khi gặp mộ thân cây đều mang đi cải táng ở gò Ma Việc.
---------------------------------
Khi nghe tin người dân Động Xá liên tiếp đào được mộ thân cây kỳ lạ, nhiều chuyên gia khảo cổ đã về tìm hiểu. Mời quý độc giả đón đọc kỳ 2: Bí ẩn nghĩa địa "quan tài" cây khổng lồ ở Hưng Yên còn nguyên vẹn sau 2.000 năm vào lúc 15h ngày 1/9/2019.
Một cây đào với vỏ cây Co liêng, thân lại là cây đào đang thu hút sự chú ý của nhiều người.
