Vì sao Su-34 được coi là 'xương sống' của Không quân Nga?

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Su-34 hiện giữ vị trí chủ lực trong không quân tấn công Nga, là loại máy bay được Moscow đặt mua nhiều nhất kể từ sau khi Liên Xô tan rã.

Chiếc Su-34 đầu tiên chính thức biên chế vào năm 2014, chỉ vài tháng sau khi tiêm kích chiếm ưu thế trên không Su-35 đi vào hoạt động.

Tiêm kích ném bom Su-34. (Nguồn: MW)

Nếu Su-35 là "phiên bản hoàn hảo" của dòng Su-27 Flanker, tập trung tối đa cho nhiệm vụ chiếm ưu thế trên không, thì Su-34 lại là một nhánh phát triển khác từ Su-27, được thiết kế chuyên biệt cho các nhiệm vụ tấn công, yểm trợ hỏa lực và ném bom chính xác.

Sau khi Liên Xô sụp đổ, Nga đã cho nghỉ hưu hầu hết các dòng máy bay tấn công từng là "xương sống" của không quân như MiG-27, Su-17, thu hẹp đáng kể số lượng Su-24M và loại bỏ các biến thể Su-24 cũ. Su-34 ra đời để thay thế toàn bộ chúng, trở thành máy bay tấn công chuyên dụng duy nhất của Nga.

Không chỉ kế nhiệm Su-24M, Su-34 còn được kỳ vọng thay thế cả Su-25 (loại tương tự A-10 Thunderbolt II của Mỹ) và thậm chí một phần vai trò của máy bay ném bom tầm xa Tu-22M3. Điểm nổi bật là Su-34 vẫn giữ năng lực không chiến thứ cấp từ "người anh" Su-27, đủ sức vượt trội so với nhiều tiêm kích Liên Xô cũ, dù không được thiết kế chuyên cho vai trò này.

Nhờ đó, Su-34 nhanh chóng trở thành một trong những dòng chiến đấu cơ quan trọng nhất mà Nga phát triển sau Liên Xô, chỉ đứng sau tiêm kích tàng hình thế hệ 5 Su-57. Khác biệt ở chỗ: số lượng Su-57 hiện mới chưa đến 40 chiếc, trong khi Su-34 đã đạt hơn 200 chiếc, với tốc độ sản xuất khoảng 30 máy bay mỗi năm kể từ 2022.

Kích thước lớn, tầm bay xa, hỏa lực mạnh

So với Su-27 nguyên bản, Su-34 nặng hơn khoảng 50%. Đây vốn đã là mẫu tiêm kích lớn nhất từng phục vụ trong không quân Nga hoặc bất kỳ lực lượng không quân NATO. Với kích thước tăng đáng kể, động cơ AL-31FM2 tiết kiệm nhiên liệu hơn và tỷ lệ vật liệu composite cao, Su-34 sở hữu tầm bay xa bậc nhất thế giới trong nhóm máy bay chiến đấu.

Cường kích Su-24M (trên) và tiêm kích ném bom Su-34 (dưới). (Nguồn: MW)

Khoang treo vũ khí của Su-34 có sức chứa cực lớn, cho phép mang không chỉ bom và tên lửa thông thường mà cả các loại vũ khí hạng nặng, như tên lửa đạn đạo Kh-47M2 Kinzhal hay bom lượn FAB-3000, cả hai đều đã được thử lửa tại chiến trường Ukraine.

Dù được thiết kế để triển khai các tên lửa hành trình tầm xa như Kh-65SE hay Kh-SD với tầm bắn 600 km, thực tế chiến sự tại Ukraine cho thấy Su-34 thường xuyên sử dụng bom lượn dẫn đường chính xác. Đây là giải pháp rẻ hơn nhưng tạo hiệu quả lớn, đồng thời hỗ trợ trực tiếp cho các đơn vị bộ binh tiền tuyến.

Biến thể Su-34M – Nâng cấp toàn diện

Năm 2020, Bộ Quốc phòng Nga ký hợp đồng sản xuất biến thể Su-34M cải tiến, được đánh giá có năng lực chiến đấu gấp đôi bản gốc. Không chỉ mạnh hơn ở vai trò tấn công, Su-34M còn cải thiện rõ rệt khả năng không chiến và trinh sát nhờ tích hợp nhiều cảm biến mới.

Máy bay có thể mang theo các pod chuyên dụng như UKR-RT (trinh sát điện tử), UKR-OE (trinh sát quang – điện tử), UKR-RL (radar khẩu độ tổng hợp). Từ năm 2025, hệ thống trinh sát đa năng Sych cho phép Su-34M mở rộng phạm vi nhiệm vụ, thu thập thông tin tình báo thời gian thực ngay cả khi vẫn mang vũ khí tấn công.

Điều này đặc biệt quan trọng bởi từ năm 2014, Nga vẫn duy trì hơn 130 chiếc Su-24MR trinh sát. Su-34M với các pod mới được kỳ vọng sẽ thay thế toàn bộ số máy bay này, đồng thời đảm nhiệm cả vai trò trinh sát cho không quân Nga trong tương lai.

Tương lai dài hạn

Su-34 hiện là máy bay chiến đấu chiến thuật được sản xuất nhiều nhất của Nga thời hậu Xô Viết. Việc tăng tốc sản xuất giúp bù đắp tổn thất trong chiến sự tại Ukraine, đồng thời nhanh chóng mở rộng lực lượng đối phó căng thẳng leo thang với NATO.

Khác với nhiều dòng tiêm kích thế hệ 4 khác, Su-34 nhiều khả năng vẫn tiếp tục được chế tạo đến cuối những năm 2030, song song với Su-57. Trong tương lai, dòng máy bay này có thể được tích hợp công nghệ chung với Su-57, thậm chí trang bị động cơ thế hệ mới AL-51F, giúp tăng tầm bay, khả năng mang tải và giảm chi phí bảo trì.

Đáng chú ý, Nga hiện là quốc gia duy nhất vẫn duy trì sản xuất máy bay tấn công chuyên dụng, thay vì tập trung vào tiêm kích đa năng như các nước NATO. Chính sự khác biệt này khiến Su-34 trở thành một mẫu chiến đấu cơ đặc biệt trong thế kỷ 21, được đánh giá ngang hàng MiG-31 về tầm quan trọng, vượt xa Su-27, Su-30 hay Su-35 trong không quân Nga.