Giằng co cuộc chiến giữ rừng

Sau khi Báo Công an TP Đà Nẵng phản ánh thực trạng Rừng đặc dụng Bà Nà - Núi Chúa (RĐDBN-NC) ở Tiểu khu 54 nằm trên địa bàn thôn Phú Túc (xã Hòa Phú, H. Hòa Vang, Đà Nẵng) giáp ranh với xã Ba (H. Đông Giang, Quảng Nam) bị xâm hại, ngày 26/10, Hạt Kiểm lâm RĐDBN-NC tiếp tục huy động lực lượng truy quét, phát hiện một nhóm đối tượng đang cưa xẻ gỗ tại rừng.

Tại hiện trường, Mai Văn Rin (1960), Mai Văn Yên (1981), Mai Văn Thành (1993, cùng trú thôn Dốc Kiền, xã Ba) bị bắt quả tang đang dùng cưa lốc “xẻ thịt” cây dỗi quạ đường kính 0,8m đã bị triệt hạ trước đó. Cùng lúc, Đinh Văn Ới (1960, trú cùng địa phương) bị bắt khi đang đưa trâu vào bãi chờ kéo gỗ. Lực lượng làm nhiệm vụ lập biên bản thu giữ 1 cưa lốc, nhiều sổ sách ghi chép và tiêu hủy 1,62m3 gỗ thành phẩm.

Được biết, ngoại trừ Thành đang theo học ở Trường Cao đẳng nghề TP Tam Kỳ (Quảng Nam), thỉnh thoảng về tham gia, các đối tượng còn lại đã có nhiều năm mưu sinh bằng cách khai thác gỗ trái phép. Theo khai nhận ban đầu, sau khi Quảng Nam kiên quyết “đóng” cửa rừng, từ đầu năm 2012, các đối tượng chuyển qua làm thuê cho một người tên Tường ở xã Hòa Phong (H. Hòa Vang) với giá 3,5 triệu đồng/m3 gỗ thành phẩm. Trong đó, công máy cưa được trả 800 ngàn đồng, chủ trâu kéo ra bãi tập kết gỗ được trả 900 ngàn đồng, chủ đầu tư hưởng 900 ngàn đồng; số tiền còn lại chia đều cho các lao động cưa xẻ gỗ tại hiện trường. Riêng việc vận chuyển gỗ tùy theo thời điểm, nếu người tiêu thụ làm “luật” được thì chạy thẳng ô-tô vào bãi vàng Tam Chinh (thôn Phú Son, xã Ba); còn không thì thuê người chở bằng xe máy xuống máng lao (Phú Túc) tập kết...

Lực lượng KL RĐDBN-NC tiêu hủy gỗ tại hiện trường

Món lợi kinh tế trước mắt từ các cánh rừng mang lại khiến cho nhiều người dân ở làng mới Dốc Kiền và các thôn lân cận ở xã Ba phớt lờ các quy định của Luật Bảo vệ và phát triển rừng, xâm nhập vùng giáp ranh khai thác, vận chuyển gỗ trái phép. Điều đó đã làm cho các làng quê vùng cao này ít có ngày im ắng. Một lao động thuê trú địa phương cho biết, ở làng anh có nhiều người qua bên kia làm thuê, sáng sớm, các anh đùm cơm lên núi, ăn cơm trưa xong xuống núi thì trời vừa tối. Tuy số tiền kiếm được không nhiều so với công sức đổ ra và biết phá rừng là phạm pháp nhưng nếu các anh không làm thì lấy gì lo cho vợ con. Khi chúng tôi đề cập đến việc thời gian các anh làm có bị các lực lượng chức năng kiểm tra hay không thì anh chỉ lắc đầu cười...

Rõ ràng, cuộc chiến bảo vệ rừng hiện nay đang diễn ra hết sức phức tạp, mặc cho từ đầu nguồn đến hạ lưu đều có các Trạm Kiểm lâm, các đơn vị chủ rừng chốt chặn, gỗ vẫn cứ tiếp tục về xuôi trong khi gỗ là vật liệu cồng kềnh và khó che giấu, muốn vận chuyển phải cần số đông. Họa hoằn lắm mới phát hiện được một vài vụ, song nhiều năm trở lại đây, vẫn chưa có đầu nậu nào bị các cơ quan chức năng “sờ gáy” về hành vi phá rừng. Trong khi đó theo định kỳ hoặc đột xuất, các lực lượng liên ngành vẫn thường xuyên truy quét nhưng hiệu quả lại không cao, khi lực lượng truy quét lên đến nơi thì dường như “lâm tặc” đã biết trước nên các “cội” vắng tanh, còn gỗ thì không đủ người thu gom nên chỉ biết tiêu hủy. Điều đó đã minh chứng phần nào, hoạt động phối hợp quản lý, bảo vệ rừng chưa cao, ngoài một bộ phận dân cư làm “vệ tinh” cho những đầu nậu gỗ thì công tác phối hợp vùng giáp ranh vẫn chưa được chặt chẽ.

Từ thực tế trên, theo chúng tôi, để nỗ lực giữ rừng hiệu quả, chính quyền các địa phương Quảng Nam, Đà Nẵng và các chủ rừng cần xây dựng mạng lưới bảo vệ rừng tại cơ sở vững mạnh. Chú trọng làm tốt hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật đến cộng đồng dân cư nhằm nâng cao nhận thức pháp luật về quản lý, bảo vệ rừng cho người dân trong công tác phát triển, bảo vệ nguồn lâm sản quý giá này... “Về dài lâu, các địa phương cần sớm có những giải pháp phát triển kinh tế bền vững cho các khu vực miền núi, nhằm giúp người dân xóa đói giảm nghèo, từ đó chuyển đổi sang nghề mới có thu nhập cao hơn nhằm hạn chế tình trạng phá rừng. Có như vậy việc quản lý, bảo vệ vùng rừng giáp ranh mới thực sự hiệu quả dài lâu” -ông Đặng Phương Trung, Hạt trưởng Hạt KL RĐDBN-NC đề nghị.