Trồng Phật thủ, kẻ tiền tỷ người trắng tay

Phật thủ đang vào mùa, có những quả giá tới hơn 10 triệu đồng. Tuy nhiên, để có những quả Phật thủ giá trị cao như vậy chủ vườn phải rất may mắn, nhiều kinh nghiệm và kỳ công trong việc chăm sóc. Đó cũng là lý do vì sao có những chủ vườn mỗi mùa kiếm tiền tỷ nhưng cũng có người vỡ nợ.

Từ 2,5 năm Phật thủ mới cho quả đẹp

Anh Long là người trồng Phật thủ lâu năm của nhà vườn Bá Đông, thôn Sơn Hà, xã Đắc Sở, huyện Hoài Đức, Hà Nội cho biết, vườn nhà anh rộng hơn 400m2, với thâm niên trồng Phật thủ hơn 10 năm. Nhưng cây để ra được những quả giá hơn chục triệu đồng thì chỉ có… may mắn. “Mỗi năm may thì được vài quả như vậy, không có quả nào đặc biệt cũng là chuyện bình thường. Mọi người cứ tưởng trồng Phật thủ là có tiền tỷ nhưng sự thật không phải vậy. Người trồng loại cây này cũng phải chịu rủi ro thất bại, thực tế đã nhiều người lỗ trắng tay vì Phật thủ”, anh Long cho hay.

Niềm vui người trồng Phật thủ. Ảnh: Thành An

Anh Thiên, một trong những người trồng Phật thủ lâu năm ở xã Đắc Sở cũng cho biết: “Muốn trồng loại cây này, đòi hỏi chủ vườn phải có tiền nhiều, mạnh dạn đầu tư và may mắn”. Hiện gia đình anh Thiên trồng hơn 1ha Phật thủ tại một ruộng thuê. Anh Thiên nhẩm tính, riêng tiền thuê đất 5 triệu đồng/sào, mua giống dao động 150.000 đồng/cây, tiền dựng giàn, tiền thuốc sâu, phân, công chăm sóc, tổng chi phí cũng lên đến 700 triệu đồng. Cây Phật thủ con trồng hơn 1 năm mới ra hoa kết quả, nhưng theo kinh nghiệm của những người trồng  thì Phật thủ phải có tuổi đời từ 2,5 năm trở lên mới cho quả to và đẹp.

“Trồng Phật thủ dễ thắng nhưng cũng dễ thua. Thắng là khi cây con không chết, ít sâu bệnh, ra nhiều quả và chín vào đúng vụ. Giá Phật thủ thường ngày dao động từ 30.000 – 50.000 đồng/quả, nếu vào đúng vụ lễ Tết, giá tăng lên gấp hơn 10 lần, dao động 150.000 – 200.000 đồng/quả. Cá biệt, loại to đẹp, lên đến 1 – 2 triệu/quả là chuyện thường”, anh Thiên chia sẻ.

Theo chia sẻ của anh Long, trồng Phật thủ cũng phải có bí quyết riêng, sở dĩ có vườn đậu nhiều quả, quả đẹp nhưng cũng có vườn ít quả, quả bé. Phật thủ khác với các giống cây khác, chúng có thể vừa ra hoa, vừa thành hình trái và nuôi chín quả trong cùng một lúc. “Nếu trồng có kỹ thuật, cây sẽ cho thu 4 – 6 lần/quả trong năm. Trung bình một cây Phật thủ cho khoảng 30 – 50 quả/vụ, bán giá đúng vụ 150.000 – 200.000 đồng/quả, cho thu lời được 4,5 – 10 triệu đồng/năm”, anh Long cho biết.

Suýt mất nhà sau 3 vụ trồng Phật thủ

Theo tìm hiểu của chúng tôi, huyện Hoài Đức là địa phương trồng nhiều cây Phật thủ nhất. Loại cây này ban đầu có xuất xứ từ Nhật Bản và Trung Quốc, sau đó du nhập về một số tỉnh miền núi phía Bắc, rồi mới về Hoài Đức. Hoài Đức có rất nhiều nhà vườn trồng thành công loại cây này, cho thu nhập tiền tỷ mỗi năm. Tuy nhiên, cũng có những người mất trắng, thậm chí phải bán đất, bán nhà vì trồng Phật thủ.

Ở “đất Phật thủ” Hoài Đức, nhiều người biết đến trường hợp của ông Nguyên từng trồng 3 vụ Phật thủ thua lỗ suýt phải bán nhà để trả nợ. Đó là năm 2010, thấy nhiều người trồng Phật thủ thu tiền tỷ, ông Nguyên quyết định thế chấp sổ đỏ đi vay ngân hàng làm vốn. Do nóng vội, kinh nghiệm trồng chưa có nên mới trồng được 7 tháng ông đã ép cây cho ra hoa. Năm ấy mưa nhiều, cây úng nước chết 1/3 vườn, số còn lại chậm sinh trưởng và cho ít quả. Do chăm không đúng kỹ thuật nên quả bé, xấu và chín trước vụ. Nhiều quả phải bán buôn để làm thuốc với giá 12.000 đồng/kg. Khi ấy, không những không thu hồi vốn mà ông Nguyên còn bị hụt mất mấy trăm triệu đồng.

Không riêng gì trường hợp của ông Nguyên mà ở Hoài Đức, nhiều gia đình sạt nghiệp vì Phật thủ. Anh Mạnh, chủ vườn trông phật thủ có tiếng ở Hoài Đức chia sẻ kinh nghiệm, đất trồng Phật thủ chỉ duy trì tối đa được 5 – 6 năm là cằn cỗi, Phật phủ phải chuyển sang vùng đất khác. Sau khi cải tạo bằng việc trồng đậu, hoa màu khác khoảng 5 năm sau mới có thể quay lại trồng. Theo đó, hầu hết đất trồng Phật thủ là đất đi thuê. Theo tính toán, tổng chi phí thuê đất, giống, phân lân, thuốc, lập giàn một cây Phật thủ mất khoảng 3 – 4 triệu đồng/năm.

Các chủ vườn ở Hoài Đức ví von rằng trồng Phật thủ cũng như “ván bài lật ngửa”. Trời thương, mưa thuận gió hòa thì có thể thu về tiền tỷ, nhưng cứ mưa nhiều, nắng to thất thường thì chỉ có nước sạt nghiệp. “Có năm chỉ còn hơn 1 tháng nữa là đến Tết Âm lịch, vườn Phật thủ đang rất đẹp, hi vọng thắng lớn. Ai ngờ, trời bắt đầu nắng to, rồi mưa lạnh đột ngột. Quả rụng nhiều, gốc bị ngập úng, vỏ quả xấu nên phải bán theo cân làm thuốc, lỗ nặng”, anh Mạnh chia sẻ.