Ai khiến giá lợn hơi đảo điên?

Giá lợn hơi như ẩn số, đang dưới đáy 18-20 nghìn đồng/kg, bỗng vọt lên 40-45 nghìn đồng/kg trong thời gian ngắn, rồi lại xuống còn 30-32 nghìn đồng/kg. Theo giới chăn nuôi, có sự can thiệp của các doanh nghiệp (DN) có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đến giá lợn trong nước.

Giá ảo, khó lường

Ông Hà Hữu Thưởng, chủ trang trại lợn ở xã Yên Tân (Ý Yên, Nam Định) cho biết, giá lợn hơi trên thị trường đang diễn biến rất khó lường, nhất là một tháng trở lại đây. Theo ông, từ đầu năm đến đầu tháng 7 vừa rồi, người nuôi “chết như ngả rạ” do giá xuống quá thấp, chỉ 18-19 nghìn đồng/kg. Tuy nhiên, từ khoảng gần giữa tháng 7, giá lợn bất ngờ tăng và trong khoảng 1 tuần đã vọt lên gấp đôi, hơn 40 nghìn đồng/kg.

“Giá lợn lên chóng mặt, không hiểu chuyện gì đang xảy ra, giống như ai đó đang điều khiển. Nhưng lúc giá lên đến 42-43 nghìn đông/kg, hầu như chỉ số ít nhà cầm cự được mới còn lợn để bán, còn lại phải bán tống, bán tháo trước đó. Giờ thì giá lợn tụt dần, chỉ còn khoảng 30-31 nghìn đồng/kg”- ông Thưởng nói. Ông Thưởng cũng cho rằng, đợt khủng hoảng giá lợn đầu năm đã đẩy nhiều trang trại đến cùng quẫn. Nhiều chủ đại lý cám phải dùng cả xã hội đen đi đòi nợ chủ trại lợn. Xã Yên Tân có 5-6 thôn nuôi lợn nhiều, nay chỉ nuôi cầm chừng 20-30% so với đầu năm.

Cho rằng giá lợn đang bị làm ảo, bất thường, ông Đỗ Quốc Gia, chủ trang trại lợn ở thôn Đan Nhiễm, thị trấn Văn Giang (Văn Giang, Hưng Yên) dẫn chứng: Khoảng gần một tháng trước, giá lợn mỗi ngày lên 1-2 giá, thậm chí có ngày lên 3-5 giá và lúc cao nhất đã lên 42-44 nghìn đồng/kg. Tuy nhiên, theo ông Gia, việc giá lợn tăng đột biến là do phía Trung Quốc “mở” biên. Mặt khác, giá lợn hơi trong nước thường phụ thuộc vào giá của các doanh nghiệp FDI lớn như C.P, Japfa… “C.P đưa ra giá nào, thị trường theo giá đó, còn họ bán tống bán tháo, dân mình cũng phải bán tống bán tháo thôi. Thị trường kiểu này, không biết giá thế nào mà lần”- ông Gia nói.

Theo các chủ trang trại, các DN FDI có tác động lớn đến giá lợn tăng, giảm trong nước. Ảnh: Bình Phương.

Trong khi đó, ông Nguyễn Trọng Long, chủ trang trại lợn hơn 4.000 con ở xã Tân Ước, huyện Thanh Oai (Hà Nội) lý giải, sau khi Trung Quốc “mở” biên một số ngày để nhập lợn, nguồn lợn xuất cũng cạn dần, nên giá bị đẩy lên. Cùng đó, cho rằng giá lợn sẽ tiếp tục tăng, một số trại nuôi găm lại chờ giá, tạo yếu tố khan ảo trên thị trường. Về khả năng DN FDI lớn như C.P tác động đến giá lợn thời gian qua, ông Long cho rằng: “Thị trường theo quy luật, bình thường C.P cũng chẳng có gì sai. Đương nhiên, giá lợn cũng ít nhiều có tác động của DN FDI, bởi trong kinh doanh ai chả muốn thâu tóm”.

Còn ông Võ Việt Dũng, Chủ tịch HĐQT Cty CP Tập đoàn chế biến thực phẩm Nam Hà Nội, đơn vị đang xây dựng liên kết theo chuỗi cho rằng, nếu nói các DN như C.P điều khiển giá, cần phải có căn cứ xác đáng. “Tuy nhiên, việc tăng giá bất thường như vừa qua, chắc chắn phải có những yếu tố không bình thường”- ông Dũng nói. Theo đó, sau khi lên hơn 40 nghìn đồng/kg, hiện giá lợn đã tụt dần về 31-32 nghìn đồng/kg và khó có thể giảm sâu, vì áp lực hàng tồn không lớn. Tuy nhiên, một trang trại lợn ở phía Bắc nhận định rằng: “Lợn trong dân ăn ít bữa thì cũng cạn dần. Khi đã hết, lại phải quay sang mua lợn của C.P thôi”.

Chiêu trò cạnh tranh?

Từ góc nhìn của người có nhiều năm gắn bó với ngành chăn nuôi lợn thời gian qua, ông Phạm Đức Bình, Chủ tịch HĐTV Cty TNHH Thanh Bình (Đồng Nai) cho rằng: “Nhiều người nói tránh, nhưng đó là do chiêu trò của các công ty FDI lớn, làm nhiễu loạn thị trường và người dân là nạn nhân”. Theo ông Bình, giá heo thịt chỉ là một vấn đề nhỏ, quan trọng DN lớn như C.P bán heo giống, heo hậu bị. “Lúc giá heo dưới đáy, heo giống, heo hậu bị ế tràn lan. Lúc ế, giá heo hậu bị được họ bán 2,5-3 triệu đồng/con, nay đã lên 5-6 triệu đồng/con. Đó là chiêu trò của họ”, ông Bình nói.

Ông Bình cũng cho rằng, trong kinh doanh, việc các DN FDI khai với cơ quan quản lý họ đang có bao nhiêu nái, heo thịt, theo giống… rất khó; vì đó là bí mật kinh doanh, phải chấp nhận.  “Tuy nhiên, phải dựa vào giấy phép đầu tư của họ. Chẳng hạn, cho phép họ nuôi, bán nội địa bao nhiêu %, xuất khẩu bao nhiêu… thì phải kiểm soát. Vừa rồi chỉ là một cú, sau này họ làm tiếp những cú khác thì sao…”, ông Bình phân tích.

Trao đổi với PV Tiền Phong, ông Hoàng Thanh Vân, Cục trưởng Chăn nuôi (Bộ NN&PTNT) cho biết, đợt tăng giá lợn hơi vừa rồi có yếu tốt bất thường. Có ngày “nhảy” 5-6 nghìn đồng/kg. Theo ông Vân, khoảng từ ngày 9-13/7 vừa rồi, có một số hộ nuôi thấy giá lên cao, nên găm hàng. “Thậm chí có một số trang trại, thương lái xếp hàng mua nhưng họ không bán, trong khi lợn trong dân vẫn còn nhiều. Người chăn nuôi với thương lái cứ chạy ngược, chạy xuôi, không rõ thực hư thế nào, tạo hiện tượng khan ảo”- ông Vân nói.

Liên quan việc kiểm soát của các doanh nghiệp FDI, đặc biệt là C.P, ông Vân cho rằng, tuỳ chiến lược kinh doanh của DN. Hiện lượng lợn hơi của C.P vẫn còn rất nhiều. “Bảo C.P hay các doanh nghiệp FDI thao túng giá thì không phải. Vì C.P có sản lượng chiếm 9% của cả nước, chưa phải tỷ lệ thao túng thị trường”.

Theo Cục trưởng Chăn nuôi, các DN FDI qua cơn khủng hoảng vừa rồi cũng bị lỗ nặng, nên họ cũng muốn giá ổn định để có thể kinh doanh được, vì lỗ mãi cũng nguy. Lãnh đạo Cục Chăn nuôi khuyến cáo, với người nuôi có lợn đến giai đoạn xuất chuồng nên bán, không găm lại.