Cửa liên thông sẽ hẹp hơn

Nhiều trường cho rằng những quy định trong dự thảo thông tư quy định đào tạo liên thông lên CĐ, ĐH vừa được Bộ GD-ĐT đưa ra khiến cánh cửa liên thông hẹp hơn bao giờ hết.

Theo đó, khi liên thông từ trình độ trung cấp nghề, trung cấp chuyên nghiệp lên trình độ ĐH, thí sinh dự thi tuyển hai môn văn hóa theo khối thi của ngành thí sinh dự định học liên thông trong kỳ thi tuyển sinh CĐ, ĐH hệ chính quy hằng năm do Bộ GD-ĐT tổ chức và một môn cơ sở ngành.

Liên thông từ trình độ trung cấp nghề, trung cấp chuyên nghiệp lên trình độ CĐ hoặc từ trình độ CĐ nghề, CĐ lên trình độ ĐH, thí sinh dự thi tuyển một môn văn hóa theo khối thi của ngành thí sinh dự định học liên thông trong kỳ thi tuyển sinh CĐ, ĐH hệ chính quy hằng năm do Bộ GD-ĐT tổ chức và hai môn cơ sở ngành. Tổng điểm ba môn tối thiểu phải đạt từ 15 điểm trở lên.

Một buổi học của sinh viên lớp 2011 hệ liên thông cao đẳng lên đại học ngành CNTT tại Trường ĐH Khoa học tự nhiên (ĐHQG TP.HCM)

Bất hợp lý

Trần Quang Minh (sinh viên Trường CĐ Xây dựng công trình đô thị) cho rằng nếu quy định này thành hiện thực thì coi như Minh chấm dứt giấc mơ liên thông lên ĐH. “Ba năm CĐ không được học quy củ các môn toán, lý, hóa như thời phổ thông nữa, làm sao tôi thi chung được?” - Minh than thở.

Hiệu trưởng một trường ĐH ví von: “Dễ thấy vô lý vì ngay cả yêu cầu người có trình độ tiến sĩ thi ĐH chưa chắc đã đỗ do bị ngắt quãng quá lâu việc thu nạp kiến thức các môn văn hóa thường xuyên. Hiển nhiên điều đó không có nghĩa là ông tiến sĩ ấy trình độ thấp. Cho nên yêu cầu thí sinh liên thông vừa học 2-3 năm trung cấp hay CĐ quay lại thi tuyển sinh chính quy không khác gì ngắt đầu vào của hệ đào tạo này”.

TS Nguyễn Tiến Dũng - trưởng phòng đào tạo Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM - cho rằng đứng trên quan điểm đảm bảo chất lượng, quy định như thế là phù hợp. Tuy nhiên thực tế lại khác hoàn toàn. Mục tiêu đào tạo của các trường trung cấp nghề, trung cấp chuyên nghiệp là nghiêng về đào tạo nghề nghiệp, không nặng về văn hóa. Do đó nếu yêu cầu đối tượng này thi đề chung của kỳ tuyển sinh ĐH, CĐ sẽ khó có ai đạt được. Hơn nữa, quy định điểm sàn 15 là bất khả thi bởi ngay cả điểm sàn kỳ thi tuyển sinh ĐH, CĐ cũng chưa với tới được mức điểm này.

Cùng quan điểm, TS Vũ Thị Phương Anh - Hiệp hội Các trường ĐH, CĐ ngoài công lập - cho rằng việc phải thi đầu vào hai môn văn hóa như thế là bất hợp lý, tạo ra rào cản quá lớn, khó có sinh viên đạt được. Đồng ý sinh viên phải có trình độ nhất định mới học tốt nhưng không nhất thiết là các môn văn hóa. Thực tế các môn văn hóa đó không liên quan đến chương trình đào tạo liên thông. Nếu ngành học thiên về tính toán trường có thể kiểm tra đầu vào bằng môn toán cơ sở chứ không phải toán phổ thông. Học sinh, sinh viên đã chọn cho mình đường vòng để vào ĐH, không nên đặt ra rào cản ngặt nghèo như thế.

Trong khi đó, phó hiệu trưởng một trường CĐ lại lo lắng: cả xã hội đang đẩy mạnh công tác phân luồng học sinh. Nếu thực hiện việc này thì kế hoạch đó coi như phá sản. Thí sinh dù đủ điểm học CĐ cũng sẽ không theo học mà tiếp tục ôn để năm sau thi ĐH tiếp bởi dù có học, tốt nghiệp CĐ sau đó vẫn phải thi lại từ đầu. Chúng ta không cổ xúy vào ĐH bằng mọi cách nhưng mong muốn được học lên, nâng cao trình độ là nguyện vọng chính đáng của người học.

Không nên đồng nhất yêu cầu

TS Vũ Thị Phương Anh đưa ra ví dụ: ở Mỹ, sinh viên theo học tại hệ thống trường CĐ cộng đồng, sau khi tốt nghiệp sẽ được học tiếp tại các trường ĐH. Điều này đòi hỏi các trường CĐ cộng đồng phải liên hệ với trường ĐH trong vùng địa lý hay có cùng ngành đào tạo để tham khảo và điều chỉnh chương trình của mình cho phù hợp với chương trình của trường ĐH. Khi đã thống nhất, sinh viên tốt nghiệp CĐ nếu đạt các điều kiện của trường ĐH sẽ được nhận vào học. Hai trường chia sẻ và chịu trách nhiệm về kết quả đào tạo. Ở VN có quá nhiều quy định, mà càng quy định càng dễ làm sai, tìm cách lách.

PGS-TS Nguyễn Thiện Tống - nguyên giảng viên Trường ĐH Bách khoa (ĐHQG TP.HCM) - cho rằng: thực tế liên thông ở VN chỉ thêm về mặt thời gian chứ kiến thức thêm không bao nhiêu bởi các môn học ở bậc thấp hơn không được chấp nhận, sinh viên phải học lại. Việc thi văn hóa không giải quyết được vấn đề chất lượng. Để đảm bảo mục đích của đào tạo liên thông, các trường có thể đặt ra các điều kiện tuyển sinh của riêng mình, có thể thi tuyển hoặc chỉ xét tuyển, phỏng vấn. Đây là cách mà nhiều trường ĐH ở các nước thực hiện.

Trong khi đó PGS.TS Lê Trọng Thắng, trưởng phòng đào tạo Trường ĐH Mỏ - địa chất, đặt vấn đề: Tại sao liên thông lại chuyển từ quyền tự chủ ở các trường sang nhập với môn thi của kỳ thi chung do bộ tổ chức? “Tôi phản đối việc một vài cơ sở đào tạo biến liên thông thành hình thức đào tạo na ná tại chức, nhưng không nên giải quyết bất cập đó theo hướng này. Bộ có thể yêu cầu thí sinh thi liên thông ngành kỹ thuật, công nghệ... phải thi thêm môn, nhưng không nhất thiết phải thi chung với chính quy, chỉ cần đề thi đó được lấy từ ngân hàng đề của Cục Khảo thí và kiểm định chất lượng giáo dục là đủ minh bạch” - PGS Thắng đề xuất.