Alen Stajcic: Huấn luyện viên người Úc đã giúp thay đổi bóng đá ở Philippines

Ít ai ngờ huấn luyện viên (HLV) 50 tuổi người Úc, Alen Stajcic đã làm nên lịch sử cho bóng đá Philippines chỉ với bản hợp đồng 10 tuần. Trong thời điểm được nhiều đội bóng săn đón, Alen Stajcic vẫn quyết định lựa chọn thử thách khó nhằn nhất, bởi lẽ ông cảm nhận được “điều gì đó đặc biệt” đang chờ đón bản thân.

Hai đầu gối hỏng và đam mê cháy bỏng

Alen Stajcic sinh năm 1973 tại Blacktown và người cha nhập cư của ông, Mile Stajcic là người yêu bóng đá cuồng nhiệt. Chính ông là người nuôi dưỡng niềm đam mê với trái bóng tròn của Alen Stajcic khi đưa ông đến các trận đấu ở giải vô địch quốc gia từ khi còn rất nhỏ.

Đến khi Alen Stajcic bước vào bóng đá với tư cách cầu thủ trẻ của đội địa phương, ông Mile Stajcic trở thành người chỉ đường dẫn lối, góp phần quan trọng định hình phong cách huấn luyện của con trai sau này.

Huấn luyện viên Alen Stajcic làm quen với bóng đá nữ từ khi còn rất trẻ.

“Ông ấy là mẫu phụ huynh sống chết với bóng đá, nhưng luôn biết điều gì là tốt nhất”, Alen Stajcic chia sẻ. “Khi tôi còn nhỏ và thi đấu với các bạn, ông ấy thường im lặng quan sát. Khi tôi lớn hơn một chút, ông ấy quyết liệt hơn và thường xuyên chỉ trích. Tôi từng nghĩ rằng thật dễ dàng để ngồi ngoài và nói này nói nọ, nhưng ông ấy cực kỳ trung thực”.

“Sự trung thực của ông ấy là điều tôi mang theo suốt cuộc đời, suốt sự nghiệp HLV. Tôi luôn giữ sự trung thực với các cầu thủ, khen ngợi khi họ làm tốt và ngược lại. Tất nhiên, tôi biết cách giao tiếp sao cho phù hợp, để các cầu thủ phản hồi lại theo hướng tích cực nhất”.

Bên cạnh tác động trực tiếp từ người cha, Alen Stajcic đã trở thành HLV như ngày nay nhờ 3 sự kiện quan trọng. Đầu tiên, cơ hội tiếp cận với nghề HLV của ông ấy đến sớm hơn hầu hết các đồng nghiệp - từ tuổi thiếu niên.

Alen Stajcic tiết lộ: “Đội bóng bang New South Wales mà tôi đã tham gia khi còn nhỏ tình cờ trở thành nơi thử nghiệm, kiểm tra bằng cấp HLV ở mọi cấp độ. Tôi thực sự may mắn. Từ năm 14 đến 17 tuổi, đội bóng của chúng tôi được chọn vào kỳ nghỉ hè với tư cách là những cầu thủ được sử dụng trong khóa đào tạo HLV ưu tú. Chúng tôi có nhiều trải nghiệm thú vị, đồng thời được lắng nghe và hiểu phần nào đó về cách thức một HLV được đào tạo ra sao”.

“Hầu hết các đồng đội của tôi không quan tâm về chương trình đào tạo HLV, nhưng tôi lại có ấn tượng đặc biệt. Khá thường xuyên, tôi cảm thấy mình có thể làm việc này hoặc việc kia tốt hơn các HLV đang được đào tạo”.

Alen Stajcic đưa tuyển nữ Úc lên vị trí cao nhất lịch sử.

Bẵng đi vài năm, sự nghiệp cầu thủ vốn không giàu tiềm năng của Alen Stajcic phải kết thúc sớm. Ở độ tuổi mới ngoài 20, hai đầu gối của ông xem như bị hỏng với các lần đứt dây chằng liên tiếp. Trong nghịch cảnh, Alen Stajcic tự tìm con đường riêng cho bản thân.

“Tôi còn khá trẻ khi đứt dây chằng, vào các năm 21 và 24 tuổi. Đầu gối tôi xem như bị hỏng, không thể hoạt động với cường độ cao”, Alen Stajcic cho biết. “Tôi cần làm việc gì đó để giết thời gian và nuôi dưỡng đam mê của mình. Cuối cùng, tôi quyết định theo học và nhận tất cả bằng huấn luyện viên có thể. Tôi đạt cấp 3 khi 23 tuổi và đủ giấy phép hành nghề khi 24 tuổi”.

Stajcic đã có 10 năm làm việc tại Học viện Thể thao New South Wales, sau đó là một vài năm với Trường Trung học Hills ở Sydney. Hành trình làm việc ở cấp độ trường học này chính là “sự kiện” thứ 3 định hình phong cách huấn luyện của Alen Stajcic.

“Tôi thích tập trung vào những thứ xung quanh chiến thắng”, Alen Stajcic khẳng định. “Nếu bạn chỉ nghĩ đến chiến thắng, nó sẽ lấn át các cảm xúc khác. Trong bóng đá trẻ, chiến thắng không phải lúc nào cũng có nghĩa là thắng trận đấu. Chiến thắng đôi khi là sự tiến bộ, chiến thắng là nhìn thấy một đứa trẻ làm được điều gì đó mà trước đây chúng không thể làm được. Tôi đã có khoảng 15 năm huấn luyện các cầu thủ từ 12 đến 17 tuổi. Kết quả thi đấu luôn quan trọng, nhưng sự phát triển của các cầu thủ quan trọng hơn, và với tôi, điều đó cũng là chiến thắng”.

Bản hợp đồng 10 tuần thay đổi bóng đá Philippines mãi mãi

Chuyện bắt đầu từ tháng 10/2021, khi Alen Stajcic nhận được cuộc gọi từ cựu thủ môn Socceroos Jim Fraser về một hợp đồng ngắn hạn. Đó là thời điểm HLV này vừa chia tay Central Coast Mariners vài tháng.

“Công việc bắt đầu trong một hoàn cảnh kỳ lạ. Tôi ở Sydney trong giai đoạn thành phố đang phong tỏa và Jim Fraser bất ngờ gọi điện hỏi tôi có muốn tiếp quản tuyển nữ Philippines hay không”, Alen Stajcic nhớ lại. “Về cơ bản, đó là một trại huấn luyện kéo dài 10 tuần ở Irvine, California để chuẩn bị cho đội tham dự Asian Cup nữ 2022. Một hợp đồng 3 tháng để đến đó và làm những gì tốt nhất và hy vọng mang lại cho đội cơ hội đủ điều kiện tham dự World Cup lần đầu tiên”.

Alen Stajcic chỉ mất 3 tháng để giúp Philippines giành vé dự World Cup nữ lần đầu tiên.

“Mọi chuyện rất khó khăn. Nhiều cầu thủ không thi đấu trong gần 2 năm vì dịch bệnh, nhưng tôi muốn thử sức. Tôi thuê trợ lý HLV và HLV thể lực từ Central Coast Mariners. 3 tháng sau, chúng tôi làm nên lịch sử. Không nghi ngờ gì nữa, đưa Philippines đến World Cup nữ là thành tích tốt nhất trong sự nghiệp của tôi đến thời điểm này”.

Chiến công của Alen Stajcic có thể xem là kỳ tích vì nhiều lý do. Như ông chia sẻ ở phía trên, rất nhiều cầu thủ nữ Philippines không đủ thể lực vì nghỉ thi đấu quá lâu. Đến tuần thứ 3 của chuyến tập huấn, các cầu thủ của ông mới chỉ có thể chơi... 20 phút. Hơn nữa, Philippines vốn là tuyển nữ không quá mạnh ngay ở khu vực Đông Nam Á, nơi họ thường xuyên đứng sau Việt Nam, Thái Lan và thậm chí cả Myanmar.

Không ai nghĩ họ sẽ lột xác tại Asian Cup nữ 2022, nhưng điều đó đã xảy ra. Tuyển nữ Philippines đánh bại Thái Lan 1-0, thua Úc 0-4 trước khi đè bẹp Indonesia 4-0 để giành vị trí nhì bảng và tấm vé vào tứ kết.

Ở tứ kết, tuyển nữ Philippines gặp Đài Bắc Trung Hoa, đối thủ vốn được đánh giá cao hơn họ. Dù vậy, các cô gái của Alen Stajcic thi đấu đầy quả cảm và vượt lên dẫn trước ở đầu hiệp 2. Cho dù bị Đài Bắc Trung Hoa gỡ hòa ở cuối trận nhưng tuyển nữ Philippines không đánh mất tinh thần. Họ đưa trận đấu vào loạt đá luân lưu 11m và giành chiến thắng 4-3 nhờ sự lì lợm do Alen Stajcic tôi luyện.

Với tấm vé vào bán kết, tuyển nữ Philippines chính thức giành vé dự World Cup nữ lần đầu tiên trong lịch sử. Chính lúc này, bản hợp đồng ngắn hạn của Alen Stajcic cũng đi đến hồi kết. Thành công vang dội cùng Philippines giúp ông nhận được đề nghị của một loạt CLB ở châu Âu cũng như nhiều đội tuyển khác trên thế giới. Nhưng rồi Alen Stajcic từ chối tất cả để ở lại và cùng Philippines đến New Zealand vào mùa hè này.

Tại Philippines, Alen Stajcic đã khám phá ra vinh dự được đại diện cho một quốc gia khác và điều mà anh ấy chưa từng thấy trước đây trong vai trò huấn luyện của mình ở Úc. “Chúng tôi bắt đầu cuộc hành trình này và tôi cảm thấy đủ điều kiện tham dự World Cup là không đủ. Tôi đã đến với một tập thể có tinh thần khiêm tốn và biết ơn, điều mà tôi chưa từng thấy ở một đội tuyển Úc nào”, Alen Stajcic khẳng định.

Các cầu thủ nữ Philippines luôn thoải mái khi làm việc cùng Alen Stajcic.

Thực tế chứng minh Alen Stajcic không nói suông. Sau khi giành vé dự World Cup nữ 2023, tuyển nữ Philippines tiến thêm một đẳng cấp mới nhờ các cầu thủ nhập tịch mang gốc gác quốc gia này. Nhưng, điều kỳ lạ nằm ở chỗ, chính HLV trưởng Alen Stajcic phải nhờ cậy các quan hệ của mình để tìm kiếm các cầu thủ nữ gốc Philippines trên khắp thế giới. Và cũng chính ông phải chạy đôn chạy đáo khắp nơi để các ngôi sao mới có hộ chiếu Philippines, điều kiện để đại diện cho đội tuyển quốc gia nước này.

Tất nhiên, Alen Stajcic hiểu rõ nhập tịch cầu thủ không phải là cách làm bóng đá bền vững. Ông muốn xây dựng một đội tuyển đủ mạnh để gây ấn tượng ở World Cup nữ, qua đó tạo ra hiệu ứng giúp bóng đá nữ Philippines phát triển từ cấp cơ sở. “Bạn phải tận dụng khoảnh khắc này. Bạn không thường xuyên có được những khoảnh khắc như thế này đâu”, ông nhấn mạnh.

Khởi đầu ấn tượng tại World Cup nữ 2023 của tuyển nữ Philippines tạo ra tiếng vang lớn ở quê nhà. HLV Alen Stajcic và các học trò của ông hứa hẹn sẽ được chào đón như người hùng khi trở về, bất kể kết quả ra sao. Và hiệu ứng đó chính là điều mà chiến lược gia này mong đợi, để bắt đầu một chương mới với bóng đá nữ Philippines.

Người xây dựng hình mẫu huấn luyện viên nam trong bóng đá nữ

Alen Stajcic có nền tảng kiến thức huấn luyện từ rất trẻ và ông là một trong những người tạo dựng hình mẫu HLV nam trong bóng đá nữ. Điều này thể hiện rõ qua các thành công ở CLB nữ Sydney, tuyển nữ Úc và tuyển nữ Philippines.

Mấu chốt giúp Alen Stajcic thành công cùng bóng đá nữ là sự lắng nghe và thấu hiểu. So với các cầu thủ nam, các cầu thủ nữ có nhiều chuyện tế nhị hơn, khó chia sẻ hơn và họ cần sự tin tưởng nhất định để giãy bày. Alen Stajcic hiểu rõ điều này. Đến đâu, ông cũng thu phục nhân tâm nhanh chóng và tạo ra sự khác biệt lớn cho đội bóng.

Tài năng trẻ của Philippines, Malea Cesa tiết lộ: “Đó không chỉ là về bóng đá, không chỉ về việc ông ấy là HLV của chúng tôi. Các cầu thủ có thể tìm đến ông ấy vì bất cứ điều gì, cho dù đó là cuộc sống cá nhân hay đơn giản là chúng tôi cần lời khuyên. Ông ấy luôn sát cánh và ủng hộ chúng tôi”.

Chiến thuật cũng là điểm mạnh của Alen Stajcic, bởi lẽ ông hiểu rõ chiến thuật cho các cầu thủ nữ như thế nào là phù hợp nhất. Chính sự thông thái của HLV 50 tuổi này đã giúp tuyển nữ Philippines giành vé dự World Cup chỉ sau 3 tháng huấn luyện.

Nguồn: [Link nguồn]Nguồn: [Link nguồn]