Phố chiều mưa, nhớ hương chuối nướng quê

Trong đời sống ẩm thực của người dân Việt, có những món trông thật “đời thường”, thật dung dị nhưng lại thật thơm ngon và đầy tinh tế, trong đó có món chuối nướng bọc xôi ăn với nước dừa bột báng.

Một món ăn thật dân dã, phổ thông, thường được bày bán trên những chiếc xe đẩy rong ruỗi khắp thành phố hay một góc nhỏ trong khu phố, khu dân cư tại các tỉnh, thành phía Nam.

Có lẽ người bán chuối nướng không cần tiếng “rao” mà chỉ có mùi thơm của chuối nướng thôi cũng đủ để đánh thức vị giác người đi đường.

Chuối chuẩn bị nướng

Đồ nghề nướng chuối gồm: một cái máng bằng tôn, chiều ngang độ 15 phân, chiều dài độ 80 phân và sâu 10 phân. Trong máng có chứa than đang đỏ để nướng chuối, một con dao nhỏ, một bát nước muối loãng, một nắm que bằng tre để xiên chuối.

Chuối nướng ngon nhất là chuối xiêm (giống chuối mốc miền Trung, nhưng trái nhỏ hơn). Khi chuối vừa bắt đầu chín (hườm hườm), đem lột vỏ, phơi cho được hai nắng thì khi nướng xong, ăn mới dẻo, ngọt, bùi, thơm ngon.

Ngoài ra, có loại chuối sứ nướng có bọc xôi bên ngoài và gói bằng lá chuối. Chuối bóc vỏ xong, bọc bên ngoài là cơm nếp nấu chín trộn dừa cán mỏng, sau đó lấy lá chuối bọc tiếp thêm hai lớp dọc và ngang bên ngoài. Người khéo tay và “bọc” quen để nếp chung quanh chuối không quá dày ăn dễ ngán, cũng không quá mỏng, ăn không đủ “đô”, mà lại phải bọc cho thật đều.

Khi nướng phải trở đều tay, thấy nếp hơi se mặt, vàng và giòn là được. Món này ăn tại chỗ sẽ ngon hơn, gỡ lớp lá chuối còn nóng hổi ra, chan nước dừa vào, rắc thêm ít đậu phộng rang giã nhỏ lên mặt. Nước dừa bột báng ăn chuối phải cô hơi  sền sệt, có vị hơi mặn một chút và không ngọt lắm thì khi ăn vào mới thấy được vị béo nhưng không ngán. Hương chuối nướng hoà quyện với dừa toả ra thơm ngát, khiến khách qua đường cũng phải ngập ngừng chân bước không đành, thôi thì “xơi” vài quả cho đỡ cái cơn thèm.

Chuối đang nướng

Từ hồi còn bé học tiểu học ở quê nhà, tôi vẫn thích nhất là cái món chuối nướng quê mùa và giản dị này, những trái chuối bọc nếp gói trong miếng lá chuối được nướng chín, bóc chầm chậm từng lớp lá chuối, mùi thơm của lá chuối chín, mùi thơm ngào ngạt của nếp lan tỏa... để vừa hít hà hương thơm của bánh, của lá cũng đã đủ “chín mùi” cơn thèm và chỉ muốn ăn ngay lập tức.

Những năm về trước cả làng quê tôi ai cũng nghèo, gia đình tôi cũng không mấy khá giả, nên những món quà ăn vặt đối với trẻ con trong làng thời đó quả là một... xa xỉ phẩm. Quê tôi trồng rất nhiều chuối, nên chỉ có chuối là loại trái cây hầu như ăn quanh năm, còn mấy thứ trái cây lặt vặt khác trong vườn như mít, ổi, mận, đào… nhưng cũng phải đến mùa mới có, cho nên con nít ở quê tôi chẳng có quà  vặt hay bánh trái gì, chỉ trừ khi trong nhà có giỗ chạp, lễ, tết hay có ai đó vừa đi đâu chơi xa về mang quà chia cho thì chị em tôi mới có mà “nhấm nháp”. Không  giống như trẻ con bây giờ chúng ăn đến “ngập cả miệng” mà cũng không muốn hết …

Ở quê tôi ngày ấy chuối rẻ như “bèo” bán chẳng được mấy đồng, thỉnh thoảng bố lại chặt về năm ba quày treo trên chạn bếp cho có hơi nóng của lửa chuối sẽ nhanh chín, những nhánh chuối chà, chuối xiêm, chuối xứ chín vàng ươm treo “đu lơ đủng lẳng” nhìn thật ngon mắt ăn mãi rồi cũng chán, vài ba ngày sau vỏ chuối bắt đầu thâm đen, trời nắng mẹ giao cho chị em tôi lột vỏ, trái nhỏ thì để nguyên, trái lớn thì cắt làm đôi, xếp vào “nia” đem phơi trên mái nhà, vừa mau khô lại không bị ruồi nhặng, sau khi chuối khô xếp hết vào bao bóng, lúc “buồn miệng” lôi ra cũng có cái mà nhai.

Chuối là một loại trái cây sạch rất bổ dưỡng, đã có rất nhiều món tráng miệng, món ăn vặt tuyệt ngon từ chuối. Những hôm trời mưa không đi làm đồng được, mẹ lại nghĩ ra cách chế biến các món ăn vặt từ chuối tươi như chuối chiên, chuối luộc, nấu chè chuối, bánh chuối hấp... hoặc chuối nướng bọc xôi chan nước dừa cũng khá hấp dẫn và thơm ngon, khi ăn rắc thêm chút lạc rang hay tý muối vừng càng thêm đậm đà, vừa bùi vừa béo.

Chuối sứ nướng mới ngon

 Mùa hè ở quê tôi vào buổi chiều trời cứ mưa liên miên, thế là mùi thơm chuối nướng “phát tỏa” không chỉ riêng gia đình tôi mà nhiều nhà trong xóm cũng làm món chuối nướng hoặc nấu chè chuối …

Muốn làm chuối nướng ngon, mẹ chọn những quả chuối sứ vừa chín tới, không quá xanh cũng không quá chín; Món chuối bọc nếp nướng có lớp vỏ nếp bên ngoài dai dai, giòn giòn, quả chuối bên trong mềm ngọt, thêm nước cốt dừa beo béo, thơm thơm thật hấp dẫn! Vị béo ngậy nước cốt dừa cùng kết hợp với bánh chuối nướng ngon ngọt đem lại cho những ai đã từng thưởng thức món bánh này một sự hấp dẫn thú vị khó quên.

Những hạt cơm nếp trắng bóc bọc bên ngoài trái chuối xứ với lớp lá chuối bao quanh nướng trên bếp than hồng đến khi lá chuối bắt đầu cháy “lém đém”, sau vài phút lớp xôi vàng giòn dẻo ngọt thơm mùi vị của nướng hẳn sẽ là một khám phá ẩm thực vô cùng thú vị.

Món bánh chuối do mẹ làm luôn hấp dẫn chị em tôi, mẹ phải liên tục trở đều tay để có mẻ chuối nếp nướng vàng rộm, không có phần nào cháy khét, mỗi lần mẹ nướng chuối chị em tôi cũng giành nhau cầm mỗi đứa một “xiên que” để nướng nhưng cuối cùng là những trái chuối nướng không đồng đều chỗ thì vàng giòn chỗ thì cháy đen. Chuối sau khi chín, cho ra đĩa, dùng kéo cắt thành từng miếng vừa ăn, bên trên chan nước cốt dừa và không quên rắc những hạt đậu phộng giòn tan béo bùi.

Chiều Sài thành trời kéo mưa dông, bên khung cửa sổ căn gác trọ, “văng vẳng” khúc nhạc Trịnh phát ra từ quán cà phê bên kia đường. Âm thanh như “mật rót” khẽ khàng chạm vào không gian, hòa quyện với mùi chuối nướng đâu đây thoảng về cái dư vị ngọt ngào của ngày xưa tấm bé lại có dịp bừng lên nỗi nhớ trong tôi,  thơm lừng như mùi khoai lang nướng lan toả.