Nhớ vị đọt sắn xào của quê nghèo đất sỏi

Thời mà nền kinh tế còn “tự túc tự cấp”, lại ở nơi quê nghèo đồng đất nhiều cát sỏi, món đọt sắn xào khi ấy sao mà ngon, bình dị và dân dã khiến lòng ta nhớ lâu đến thế. Nhưng có lẽ chỉ những ai sống trong những năm tháng nghèo khó ấy mới cảm nhận rõ được.

Tôi sinh ra và lớn lên ở một xã nghèo thuộc huyện Anh Sơn, Nghệ An. Vào những năm đầu 80 của thế kỷ trước, cây sắn ở quê tôi dường như vẫn là cây lương thực chủ yếu, giúp người dân vượt qua những tháng ngày nghèo đói.

Trên vùng đất khô cằn, hễ chỗ nào hở đất, đặt được cây là chỗ ấy người dân trồng ngay cây sắn. Cũng bởi thế mà trong những bữa ăn của các gia đình, gần như nhà ai cũng chỉ quanh quẩn với các món chế biến từ sắn như sắn luộc, canh sắn, bánh sắn… Ngoài ra còn tận dụng cả đọt sắn (còn gọi là ngọn sắn, rau sắn) để chế biến thành món đọt sắn xào độc đáo, thơm ngon.

Người dân quê tôi ai cũng biết làm những món ăn từ sắn. Nhưng để món đọt sắn có hương vị ngon, bùi và ăn được nhiều, trước tiên phải biết cách chọn đọt (ngọn) để chế biến.

Món đọt sắn xào dân dã, thơm ngon (ảnh: Võ Văn Thành)

Đọt sắn sau khi hái về phải ngâm trong nước một lúc cho ra hết nhựa. Tiếp đến rửa sạch cho vào nồi đổ ngập nước luộc khoảng 30 phút. Khi thấy đọt sắn luộc đã mềm thì vớt ra rổ vò cho hết chất đắng. Sau đó cho rau sắn vào chảo mỡ đã phi hành xào khoảng 20 phút cho mỡ ngấm đều, sau cùng chế thêm ít mắm, muối, bột ngọt với lượng vừa phải đảo đều thì tắt bếp, cho đọt sắn ra đĩa là có thể ăn được.

Món đọt sắn xào chỉ đơn giản là vậy, nhưng khi chế biến phải rất khéo tay để món ăn giữ được màu xanh đậm của rau, ăn có vị ngọt bùi của đọt sắn – như vậy mới được xem là đạt chất lượng thơm ngon. Món đọt sắn xào ăn được nhiều, không ngán, không say, có thể dùng ăn cùng với cơm như nhiều món ăn khác nên rất được nhiều người dân quê xứ Nghệ yêu thích. Ngoài món xào, đọt sắn còn được đem muối chua để ăn hoặc đem kho với cá cũng rất hấp dẫn.

Ngày nay, quê tôi đã đổi thay, kinh tế phát triển, đời sống người dân được nâng cao nên hầu như rất ít người còn trồng sắn. Nhưng đối với tôi, món đọt sắn xào đã trở thành kỷ niệm khó quên của tuổi thơ thời khốn khó. Bởi ngày ấy, tôi vẫn thường bảo mẹ chế biến món ăn này để nhờ đó mà lớn khôn thành người.