Dưa kèo nèo dân dã quê tôi

Ở quê tôi có một món kèo nèo ngon “nhức răng” là dưa kèo nèo.

Ai đã từng ăn lẩu mắm miền Tây sẽ biết kèo nèo là một loại rau mọc dưới ruộng hay trong ao nước không sâu, đất bùn ẩm thấp. Kèo nèo cùng họ với rau mác nhưng hấp dẫn hơn nhờ vị đắng nhân nhẫn nhẹ nhàng.

Cây cọng dài, xôm xốp, lựa khúc đọt lá còn cuộn, cắt thành đoạn vừa ăn đem nhúng lẩu mắm là nhất. Bông kèo nèo nấu canh chua với cá lóc là món đặc sản mà chỉ những người trồng chúng mới thường được ăn, vì bông kèo nèo không có nhiều. Ở quê tôi còn một món kèo nèo ngon “nhức răng” nữa, là dưa kèo nèo. Món này dễ làm, mau ăn, lỡ ăn không hết thì cất để dành trong tủ lạnh cũng được khá lâu.

Vào độ mưa già, kèo nèo gặp nước ngọt mọc tốt, ăn lẩu hoặc nấu canh chua hoài cũng ngán, thế là các chị, các mẹ vùng miệt thứ - Kiên Giang “sáng tác” ra món kèo nèo làm dưa. Không cần chọn cọng non, lựa những cọng đỏ chân, càng già càng tốt vì kèo nèo mọng nước, không nhiều xơ, phần đỏ này sẽ cho miếng dưa giòn, ngọt hơn phần trắng xanh, vốn có vị nhẫn một chút và kém giòn.

Bữa tiệc đầy gà luộc, vịt quay, giò chả, rượu bia... sẽ đỡ ngán và được “chữa lửa” rất hữu hiệu nếu kèm theo vài đĩa dưa kèo nèo. (Ảnh: Anh Thư)

Xuống ao cắt một thúng kèo nèo, hay ở thành thị thì đi mua chừng vài bó kèo nèo đêm về, rửa sạch, cắt khúc chừng lóng tay, xóc muối bọt mẳn mẳn để khoảng 1 giờ cho kèo nèo thấm muối, xẹp xuống. Công đoạn xóc muối này giúp cọng rau vốn giòn xốp sẽ không bị gãy nát khi chúng ta vắt sơ, xả qua vài lượt nước sạch cho hết chất muối rồi vắt lại thật ráo. Cho kèo nèo vào thau nhựa, trộn với giấm chua xâm xấp, để chừng 2-3 giờ cho thật thấm. Sau đó vắt ráo giấm, cho đường, muối, thích chua nhiều thì cho thêm nước cốt chanh, nếm thử thấy vừa chua ngọt thì bằm tỏi ớt vào cho thêm phần thơm tho hấp dẫn.
 
Bữa tiệc đầy gà luộc, vịt quay, giò chả, rượu bia... sẽ đỡ ngán và được “chữa lửa” rất hữu hiệu nếu kèm theo vài đĩa dưa kèo nèo. Ăn dưa kèo nèo càng yên tâm nữa là không sợ ngứa “tăng tăng” trong miệng như ăn dưa môn chưa “chín” kỹ, không có lẫn bất kỳ cọng xơ nào như khi ăn dưa bồn bồn, dưa sen. Nhìn dĩa dưa còn thấy một nét bắt mắt là cọng dưa xanh rờn lẫn với cọng dưa hồng hồng, nổi lấm tấm màu trắng đỏ của tỏi ớt băm. Mùi thơm của món dưa thúc đẩy cơn đói càng thêm cồn cào...
 
Món dưa này trộn với ít thịt, tép luộc, rau răm, đậu phộng là thành món gỏi; hoặc ăn với cơm, cá kho lạt, thịt kho nước dừa. Hay đơn giản chỉ một chén nước mắm tỏi ớt, mấy con tôm rang với tô canh rau tập tàng, đĩa dưa xanh xanh hồng hồng là ai cũng có thể ăn hết vài chén cơm mà không thấy no ngấy.