Mỹ không chấp nhận TQ "xây gì thì xây" ở Biển Đông

Mỹ quyết tâm gây sức ép để Trung Quốc chấm dứt các hành động làm thay đổi hiện trạng ở Biển Đông.

Trong hội nghị với các quốc gia Đông Nam Á diễn ra vào cuối tuần này, Bộ Ngoại giao Mỹ cho hay Ngoại trưởng John Kery sẽ tiếp tục gây sức ép để các bên ngừng mọi hoạt động làm phức tạp hóa tình hình tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông bất chấp sự phản đối của Trung Quốc.

Phát biểu trước khi ông Kerry tới dự Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF), ông Daniel Russel, trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách Đông Á cho biết ưu tiên của Mỹ trong hội nghị lần này là hạ nhiệt căng thẳng ở Biển Đông, nơi Trung Quốc đang có những động thái làm thay đổi hiện trạng, đe dọa đến hòa bình và ổn định trong khu vực.

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách Đông Á Daniel Russel

Ông Russel tuyên bố: “Nền kinh tế khu vực quá quan trọng và quá mong manh để bất cứ quốc gia nào có thể sử dụng lực lượng quân sự hay bán quân sự để trả đũa, để bắt nạt và ép buộc các nước khác”.

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ khẳng định các bên tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông có điều kiện để “thực hiện những bước đi tự nguyện, để xác định những hành vi mà họ cho là khiêu khích của các nước khác, và để yêu cầu từ bỏ các hành vi đó”.

Để thực hiện được các bước này, ông Russel cho rằng cần phải có sự ràng buộc giữa các nước tuyên bố chủ quyền với một thỏa thuận đã ký kết về việc không chiếm giữ những hòn đảo không người, và quan trọng hơn là chấm dứt các hoạt động đào đắp nhằm thay đổi hiện trạng ở các hòn đảo đó.

Trước đó, hôm thứ Hai, Trung Quốc đã lên tiếng bác bỏ đề xuất ngừng mọi hoạt động thay đổi hiện trạng trên Biển Đông và ngang nhiên tuyên bố rằng họ “thích xây gì thì xây” trên các hòn đảo trong khu vực.

Trung Quốc đang có nhiều hoạt động đào đắp nhằm thay đổi hiện trạng trên Biển Đông

Yi Xianliang, Phó Chủ tịch Ủy ban Biên giới và Đại dương thuộc Bộ Ngoại giao Trung Quốc tỏ vẻ thách thức đề xuất của Mỹ khi khẳng định: “Những gì Trung Quốc làm hay không chỉ tùy thuộc vào chính phủ Trung Quốc”.

Ông Yi cũng bác bỏ sự tham gia của Mỹ vào vấn đề Biển Đông, đồng thời nhấn mạnh chỉ có “người châu Á mới giải quyết vấn đề của người châu Á”.

Trong khi đó, Philippines khẳng định họ cũng sẽ nêu đề xuất “đóng băng” mọi hoạt động thay đổi hiện trạng trên Biển Đông tại diễn đàn ARF, đồng thời yêu cầu các bên thực hiện bộ quy tắc ứng xử (COC) nhằm giải quyết tranh chấp trên vùng biển chiến lược này.

Trung Quốc đang ngày càng tỏ ra hung hăng hơn trong các tuyên bố chủ quyền của mình trên Biển Đông, và Mỹ lo ngại rằng những sự hiểu nhầm có thể dẫn đến sự cố bất ngờ và làm leo thang căng thẳng trong khu vực thành một cuộc xung đột.

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Russel khẳng định Washington mong muốn ASEAN và Trung Quốc đẩy nhanh tiến độ thực thi COC trên Biển Đông, bởi những gì Trung Quốc đã và đang làm trên vùng biển này để lại “nỗi giận dữ và những câu hỏi về chiến lược dài hạn của Bắc Kinh” trong các quốc gia láng giềng.