Dân đóng vai quan, uống rượu thề không tham nhũng

Các vị cao niên trong làng Hoà Liễu đóng vai quan lại thời xưa cùng uống rượu, lập lời thề không vụ lợi của công, làm việc chí công vô tư.

Theo tục lệ xưa, các quan từ chánh tổng, lý trưởng, trương tuần... trong vùng sẽ phải tham dự nghi lễ thề này. Tuy nhiên, ngày nay chỉ có trưởng làng, các vị bộ lão trong làng thực hiện lễ thề.

Sáng 21.2, (tức ngày 14 tháng Giêng âm lịch), tại khu di tích quốc gia Đền chùa Hòa Liễu (thôn Hòa Liễu, xã Thuận Thiên, huyện Kiến Thụy, Hải Phòng) đã diễn ra lễ hội Minh thề. Các vị cao niên lập lời thề không tham nhũng, không lấy của công dùng làm của riêng.

Từ sáng sớm, người dân đã tụ họp trước sân đình để dự lễ hội. Nhiều lãnh đạo xã, huyện cũng đến tham dự.

Theo các vị bô lão của làng, trong lễ hội xưa, những người uống rượu tiết gà tuyên thề phải là các vị có chức sắc của vùng như chánh tổng, lý trưởng, trương tuần… Người dân đứng ngoài quan sát và cùng hô vang “y như thề”.

Sau nhiều năm gián đoạn bởi chiến tranh, lễ hội được phục dụng lại cách đây 13 năm. Tuy nhiên, ngày nay những người uống rượu thề lại là trưởng làng và 12 cụ cao niên trong làng.

Từ sáng sớm, người dân đã tụ họp về sân đền Hoà Liễu để xem nghi lễ Minh thề

Nhiều người băn khoăn khi năm nào lãnh đạo xã, huyện cũng có mặt nhưng chỉ chứng kiến chứ không tham gia hội thề.

Ông Phạm Đăng Khoa, 80 tuổi, một trong những người góp công khôi phục lễ hội cho hay, cách đây 5 năm, làng mời được ông Phạm Văn Đới, chủ tịch huyện Kiến Thuỵ uống rượu thề vì ông Đới là người gốc làng Hoà Liễu.

“Hội thề mang ý nghĩa tốt đẹp, nhắc nhở những người làm quan chức vì việc công mà dốc sức, không tư lợi cá nhân. Nhưng quy mô của lễ hội mới dừng ở phạm vi của làng, lãnh đạo các cấp tới dự là điều đáng quý. Vị nào tự nguyện tham gia hội thề thì chúng tôi hoan nghênh, chứ không mời ép được. Việc này khá tế nhị nên chúng tôi đang cân nhắc”, ông Khoa chia sẻ.

Khi được hỏi về việc hiệu quả của hội thề không tham nhũng ra sao, ông Khoa cười đáp: “Người có chức sắc cao nhất tuyên thề là trưởng thôn, cùng các vị cao niên. Họ có chút phụ cấp lại không tham gia gỉải quyết công việc hành chính, lấy đâu ra mà tham nhũng”.

Trong khi đó, ông Chử Ngọc Minh, Trưởng phòng văn hoá thông tin huyện Kiến Thuỵ đến tham dự hội thề cho rằng, sở dĩ các lãnh đạo chỉ đến chứng kiến mà không trực tiếp uống rượu thề vì làng “không mời”.

“Nếu làng mời lãnh đạo huyện xã cùng uống rượu thề thì cá nhân tôi và các lãnh đạo khác cũng sẽ uống. Nghi lễ uống rượu thề mở rộng thì lễ hội càng có giá trị hơn, tạo ý thức cho các vị lãnh đạo, quan khách dám uống rượu thề, dám thể hiện tư tưởng của mình”, ông Minh nói.

Ông Phạm Phú Oanh, trưởng làng Hoà Liễu được chọn làm chủ lễ 13 năm liên tiếp bước ra trước đài thề thực hiện nghi lễ.

Chủ lễ nhận một con dao nhọn được thờ trên đài thề.

Trước đài thề có một vòng tròn bằng vôi trắng đường kính khoảng 2 m, ở giữa có một ô đất trống, gọi là vòng thiêng.

Chủ tế cắm mạnh con dao vào “tử địa” vòng thiêng rồi rút nó lên, vẽ một vòng tròn theo hình vòng vôi trắng, rồi lại cắm xuống “tử địa”.

Con dao cắm sâu xuống biểu trưng cho sự trừng phạt của thần linh với những kẻ dùng của công để tư lợi.

Hịch Minh thề được đưa từ đài thề xuống, người có giọng to khoẻ, oai hùng được chọn để đọc hịch.

Lời hịch mạnh mẽ vang lên: “Ai dùng của công xây dựng việc công xin thần linh ủng hộ; ai lấy của công làm của tư xin thần linh đả tử...”. Những vị bô lão mặc áo theo khăn xếp, đóng vai các vị quan đồng thanh hô vang: “Y như thề”.

Một con gà trống được cúng tế được đưa ra trường đài thề.

Vị chủ tế nhấc con dao từ vòng tròn lên để cắt tiết gà cho vào chum rượu đặt trước đài thề.

Rượu máu gà được chuyển cho các bô lão.

 Các vị bô lão đứng vào vòng tròn để uống rượu thề.