Chấn thương vùng đầu dễ thành tội phạm?

Hệ thống pháp luật tại Anh cũng như nhiều nước khác trên thế giới có lẽ sẽ phải xem xét lại sau khi các nhà khoa học khẳng định về mối quan hệ giữa hành vi phạm tội ở nhóm người trẻ tuổi với tình trạng tổn thương do chấn thương sọ não.

Một báo cáo được công bố cuối tuần trước đã đưa ra con số gây ngạc nhiên và đáng báo động: 60% phạm nhân trẻ tuổi đang bị giam giữ trong các trại giam cho biết họ từng bị chấn thương não. Trước đây chúng ta vẫn biết tỷ lệ đó ở nhóm dân số dưới 25 tuổi lớn hơn so với nhóm người cao tuổi và giờ đây, nghiên cứu này còn cho thấy nó đặc biệt cao trong nhóm tội phạm dưới 25 tuổi.

Tác giả của bản báo cáo “Tổn thương não và ảnh hưởng của nó đối với hành vi trái pháp luật” là Giáo sư Huw Williams thuộc liên minh The Transition to Adulthood (T2A) – liên minh bao gồm 12 tổ chức trợ giúp pháp lý và bảo vệ sức khỏe cho thanh thiếu niên. Một trong những mục đích của T2A là “thúc đẩy cách tiếp cận hiệu quả cho thanh thiếu niên trong giai đoạn “quá độ” sang tuổi trưởng thành (16-25 tuổi) về vấn đề tư pháp”.

Chấn thương não được xem là yếu tố làm gia tăng các hành vi chống đối xã hội ở nhóm vị thành niên. (Ảnh: Guardian)

Các nghiên cứu gần đây về sự phát triển não bộ sau tuổi vị thành niên của Đại học Birmingham cho thấy bộ não con người vẫn tiếp tục phát triển tốt ở độ tuổi 20 và đây chính là giai đoạn liên quan tới phát triển những khả năng phức tạp như chức năng điều hành và kiềm chế, giúp con người có thể điều tiết cảm xúc, bỏ qua những hành động bốc đồng. Đây mới là dấu hiệu của sự trưởng thành.

Tất nhiên, điều này chỉ áp dụng đối với thanh thiếu niên “bình thường”, chưa từng trải qua những yếu tố ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển nhận thức và hành vi mà điển hình là chấn thương não.

Chấn thương đầu là loại chấn thương vô cùng nghiêm trọng. Bất kỳ thương tích vùng đầu nào gây bất tỉnh trong khoảng thời gian dù ngắn hay dài thì cũng đều cần phải lưu ý một cách nghiêm túc vì nó có thể dẫn đến chấn thương lâu dài. Do tính chất phức tạp của não bộ, chấn thương sọ não rất dễ gây nên hậu quả khác nhau trong đó có rối loạn nghiêm trọng như tâm thần phân liệt.

Tổn thương não đặc biệt nguy hiểm ở những người trẻ vì nó sẽ làm gián đoạn quá trình phát triển của nhận thức. Theo báo cáo, những gián đoạn này khả năng dẫn đến xu hướng gia tăng các hành vi tội phạm.

Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là tất cả những người trẻ từng bị chấn thương sọ não đều dễ trở thành tội phạm. Thông thường, hành vi tội phạm dễ dẫn đến tổn thương não chứ không theo chiều ngược lại. Với người trẻ, đây được xem là một yếu tố làm tăng khả năng xảy ra hành vi tội phạm cuối cùng ở nhóm người vốn có hành vi nguy cơ cao chứ hoàn toàn không phải là nguyên nhân.

Nhìn chung, các bằng chứng cho thấy rằng tổn thương não có thể là một biến số đáng kể trong việc nghiên cứu hành vi phạm tội và như vậy cũng cần được xem xét trước khi đưa ra quyết định về hình phạt hay phục hồi chức năng.

Mặc dù vậy, hiện nay, những người trẻ tuổi hầu như không được kiểm tra chấn thương sọ não và do đó hiếm khi được áp dụng những biện pháp khôi phục cần thiết – một cách tiếp cận góp phần cắt giảm tỷ lệ tái phạm.