Trump sẽ phải "đau đầu" giữa kinh doanh và làm tổng thống

Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump liệu có đặt mục đích kinh doanh của công ty gia đình lên trên lợi ích quốc gia hay không, đang là điều cựu quan chức chính quyền Mỹ lo ngại.

Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump.

Hồi tháng 10, ông trùm bất động sản Philippines E. B Antonio là một trong những người thuộc phái đoàn Philippines đến Mỹ. Ông Antonio sắp hoàn thiện công tác xây dựng tòa tháp 150 triệu USD tại khu trung tâm tài chính ở Manila. Đối tác của dự án xây tòa tháp 57 tầng này chính là Donald Trump, Tổng thống Mỹ đắc cử.

Sau bầu cử, ông Antonio một lần nữa đến New York. Ông có cuộc gặp riêng tại tòa Tháp Trump với những người con của Tổng thống Mỹ đắc cử, liên quan đến dự án xây dựng ở Manila. Ngoài ra, ông Trump và gia đình Antonio còn có nhiều mối liên hệ khác, bao gồm khu nghỉ dưỡng mang thương hiệu Trump ở Philippines.

Ông Antonio vừa là đối tác kinh doanh với Donald Trump vừa đại diện cho Philippines trong mối quan hệ với Mỹ được cho là sẽ đem đến nhiều vấn đề rắc rối trên phương diện ngoại giao, theo New York Times.

Nguy cơ xung đột lợi ích

Các cựu quan chức Mỹ đã bày tỏ lo ngại rằng liệu chính sách của Mỹ đối với các vấn đề toàn cầu có bị xóa mờ, đặc biệt trong bối cảnh quan hệ tài chính giữa gia đình Trump và đối tác nước ngoài.

“Đây là vấn đề chưa từng có tiền lệ trong lịch sử Mỹ. Chúng ta chưa từng có một tổng thống có đế chế kinh doanh bất động sản lớn như vậy trên toàn cầu”, Michael J. Green, người từng làm việc trong Hội đồng An ninh Quốc gia trong chính quyền George W. Bush nói.

Tòa Tháp Trump ở Manila, Philippines.

Theo New York Times, ông Trump có mạng lưới công ty hoạt động thương mại ở ít nhất 20 quốc gia, chủ yếu là các nước dang phát triển như Ấn Độ, Indonesia, Uruguay.

Trả lời phỏng vấn trên tờ The Times hồi đầu tuần, ông Trump tin tưởng vào khả năng xoay xở của gia đình khi ông chính thức trở thành tổng thống. “Tôi đã xây dựng công ty lớn mạnh, ở khắp mọi nơi trên thế giới. Các con tôi giờ đây sẽ điều hành công ty”.

Phát ngôn viên của ông Trump, Hope Hicks khẳng định, tỷ phú Mỹ và gia đình sẽ giải thích tất cả những vấn đề liên quan đến hoạt động kinh doanh.

Nhưng mối lo ngại về những mâu thuẫn lợi ích khi ông Trump làm tổng thống và vận hành công ty vẫn còn đó.

Ở Brazil, khách sạn Trump Rio de Janeiro hướng ra bãi biển, một trong những thương vụ vay mượn thương hiệu, đang là mục tiêu điều tra của các công tố viên liên bang.

Một vài dự án bất động sản của ông Trump ở Ấn Độ đang được xây dựng thông qua công ty gia đình, có mối quan hệ với đảng phái chính trị quan trọng nhất tại quốc gia này. Có khả năng, quan chức Ấn Độ sẽ làm lợi cho dự án của ông Trump, như gây sức ép với ngân hàng nhà nước để mở rộng cho vay ưu đãi.

Khách sạn Trump ở Rio de Jainero đang làm tâm điểm của các nhà điều tra Brazil.

Ở Ailen và Scotland, giám đốc điều hành hai sân golf của ông Trump đang gây chiến với quan chức địa phương. Công ty Trump có kế hoạch xây dựng bức tường ngăn lũ ở bờ biển Ailen. Kế hoạch này bị các nhà hoạt động môi trường chỉ trích dữ dội vì có thể phá hủy môi trường sống của loài ốc, vốn đang có nguy cơ tuyệt chủng. Tranh chấp như vậy sớm muộn cũng sẽ liên quan đến Tổng thống Mỹ.

Ở Thổ Nhĩ Kỳ, quan chức và cả Tổng thống Recep Tayyip Erdogan đã yêu cầu xóa tên Trump khỏi tòa tháp ở Istanbul. Thông điệp đưa ra sau khi ông Trump kêu gọi cấm người Hồi giáo nhập cảnh vào Mỹ.

Tuy nhiên, khi ông Trump lên tiếng bảo vệ quyết định đàn áp sau đảo chính của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ thì lời kêu gọi xóa tên Trump tại Istanbul cũng biến mất. Điều này dấy lên những lo ngại rằng chính sách của ông Trump ở Thổ Nhĩ kỳ sẽ dựa trên lợi ích thương mại của cá nhân Donald Trump, theo New York Times.

Những hệ lụy khó lường

Một số thành viên Quốc hội Mỹ đã yêu cầu ông Trump công bố thêm thông tin về các dự án kinh doanh ở nước ngoài. “Ông có quyền chỉ trích Quỹ Clinton. Nhưng nếu ông bí mật đàm phán với chính phủ nước ngoài thì đó là vấn đề nghiêm trọng”, nghị sĩ đảng Cộng hòa ở bang Michigan, Justin Amash nói.

Donald Trump hiện có nhiều dự án đầu tư, xây dựng ở Ấn Độ.

David J. Kramer, cựu quan chức trong chính quyền Bush bày tỏ lo ngại, rắc rối xung quanh vấn đề kinh doanh của ông Trump sẽ làm suy yếu nỗ lực hàng thập kỷ, trong việc thúc đẩy tính minh bạch của chính phủ Mỹ, đặc biệt là vấn đề nhận hối lộ.

Ngay cả khi ông Trump và gia đình không tận dụng đặc quyền của chính phủ nước ngoài, các quan chức vẫn có thể bí mật giúp đỡ gia đình Trump, bằng cách đẩy nhanh tiến độ xây dựng dự án mới của Trump ở nước sở tại.

“Quan chức nước ngoài có thể cảm thấy cần phải lấy lòng chính quyền Trump, bằng việc sử dụng quyền hạn để giúp đỡ công ty gia đình Trump. Điều này sẽ làm phức tạp thêm chính sách ngoại giao và quan hệ của Mỹ với các nước trên thế giới”, Michael H. Fuchs, người gần đây còn là Phó trợ lý thư ký tại văn phòng các vấn đề Đông Á-Thái Bình Dương nhận định.

Tháp Trump ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ.

Ngoài ra, vấn đề an ninh tại các tòa Tháp Trump trên khắp thế giới cũng sẽ là thách thức lớn, đặc biệt ở khu vực Trung Đông. Chủ nghĩa khủng bố có thể sẽ bị thu hút bởi tòa tháp chọc trời mang tên Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Trả lời phỏng vấn hồi đầu tuần này, ông Trump thừa nhận việc đắc cử tổng thống đã giúp ông làm giàu cho gia đình. Donald Trump mới khai trương khách sạn mới gần Nhà Trắng. Công ty Trump hối thúc các nhà ngoại giao cân nhắc sử dụng khách sạn này, khi đến New York để gặp tổng thống Mỹ.

Robert D. Blackwill, cựu quan chức Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ trong chính quyền Bush cho rằng, ông Trump vẫn cần được trao cơ hội để giải quyết những thách thức này. “Hãy lắng nghe và không vội vàng đi đến kết luận”, ông Blackwill nói. “Tôi muốn chờ xem ông ấy sẽ làm gì khi trở thành tổng thống”.