Lịch vạn niên
Tình cảnh khó xử của phi hành gia Mỹ trên trạm ISS giữa căng thẳng Nga – Mỹ leo thang
Phi hành gia Mỹ Mark Vande Hei đã có gần một năm làm việc trên trạm vũ trụ ISS và sắp quay trở về Trái đất. Kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine, Vande Hei nói mình đã phải tránh nhắc đến vấn đề Ukraine khi trò chuyện với các phi hành gia Nga.
Phi hành gia Mỹ Vande Hei hiện đang làm việc trên trạm ISS cùng các đồng nghiệp bên phía Nga.
Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) ngày 14.3 khẳng định kế hoạch quay trở về Trái đất của phi hành gia Vande Hei sẽ không thay đổi, dù Mỹ đã áp đặt một loạt các lệnh trừng phạt và ngừng hợp tác với Nga trong nhiều lĩnh vực.
Vande Hei hiện là phi hành gia Mỹ có thời gian ở lại trên trạm ISS dài nhất. Phi hành gia này sẽ hoàn thành 355 ngày làm việc trên ISS, khi trở về Trái đất vào ngày 30.3. Kỷ lục thế giới hiện tại thuộc về phi hành gia Nga, với 438 ngày làm việc liên tục trong vũ trụ.
Hoạt động khám phá không gian là một trong những lĩnh vực hiếm hoi mà Mỹ vẫn đang hợp tác với Nga. Cựu phi hành gia Mỹ Scott Kelly nói: “Chúng ta cần một ví dụ về việc hai quốc gia đang không có quan hệ thân thiện, vẫn có thể làm việc ở đâu đó một cách hòa bình. Và ở đây là trạm vũ trụ quốc tế. Đó là lý do tại sao chúng ta cần đấu tranh để giữ lấy điều này”.
NASA muốn trạm ISS tiếp tục vận hành đến năm 2030, trong khi Nga ngỏ ý kết thúc hợp tác như theo thời hạn ban đầu là vào năm 2024.
Trong 21 năm qua, Mỹ và Nga đã cùng hợp tác, chia sẻ quyền sử dụng và luân phiên đưa phi hành gia lên trạm ISS. Vài năm gần đây, Mỹ bắt đầu sử dụng tàu vũ trụ của hãng SpaceX để đưa phi hành gia lên trạm ISS, bên cạnh việc thuê chỗ ngồi trị giá hàng chục triệu USD trên tàu Soyuz của Nga.
Tàu vũ trụ Soyuz của Nga đưa phi hành gia Vande Hei lên trạm ISS vào năm ngoái.
Phi hành gia Vande Hei, 55 tuổi, đã lên trạm ISS từ tháng 4.2021, trên tàu vũ trụ Soyuz của Nga, khởi hành tại bãi phóng ở Kazakhstan. Phi hành gia Mỹ làm nhiệm vụ cùng phi hành gia Nga Pyotr Dubrov và một người khác.
Thời gian qua, Vande Hei nói mình tránh phải đề cập đến vấn đề Ukraine với phi hành gia Nga Dubrov và Anton Shkaplerov, cấp trên của Dubrov.
NASA khẳng định sẽ tiếp tục các sứ mệnh quốc tế trên trạm ISS một cách hòa bình cùng cơ quan vũ trụ Nga Roscosmos.
NASA không muốn làm phức tạp thêm tình hình bởi phi hành gia Vande Hei lên trạm ISS bằng tàu vũ trụ Nga, và do đó cũng nên trở về bằng tàu Nga. NASA sẽ cử một đội ngũ tới Kazakhstan để đón phi hành gia Vande Hei như theo thông lệ, cơ quan này cho biết.
Cựu phi hành gia Mỹ Heidemarie Stefanyshyn-Piper, người có cha sinh ra ở Ukraine, nói tình hình hiện tại hết sức phức tạp.
“Mỹ áp đặt các lệnh trừng phạt Nga, các công ty lần lượt rút khỏi Nga. Nhưng vẫn còn cơ quan chính phủ Mỹ là NASA hợp tác với Nga. Không thể đơn giản bấm một nút là có thể chia tách trạm ISS làm đôi”, Heidemarie nói.
Nguồn: [Link nguồn]
Trong quá trình tiếp quản thành phố cảng Berdyansk, tỉnh Zaporizhzhia, bên bờ biển Azov, các binh sĩ Nga phát hiện quân đội Ukraine bỏ lại một số tàu hải quân còn nguyên vẹn.
