Nước cờ của Israel giúp tránh xung đột toàn diện

Việc Israel lựa chọn địa điểm tấn công Iran hôm 19-4 cho thấy nước này vừa muốn thể hiện khả năng răn đe, vừa muốn tránh xung đột toàn diện.

Kể từ khi Iran phóng một loạt tên lửa và máy bay không người lái vào Israel hôm 13-4, Thủ tướng Israel – ông Benjamin Netanyahu đã phải đối mặt với quyết định quan trọng nhất trong sự nghiệp của ông. Đó là làm thế nào để đáp trả cuộc tấn công trực tiếp đầu tiên của Iran vào Israel mà không gây ra một cuộc chiến tranh tổng lực giữa hai quốc gia có nền quân sự hùng mạnh này, theo tờ Financial Times.

Tuy nhiên, các cuộc thảo luận giữa thủ tướng Israel và nội các chiến tranh nước này đã đi đến một quyết định rõ ràng. Theo các quan chức phương Tây và Israel, rạng sáng 19-4, Israel đã thực hiện một cuộc tấn công vào Iran. Vụ tấn công khiến Iran phải kích hoạt hệ thống phòng không gần các TP Isfahan (miền trung Iran) và Tabriz (tây bắc Iran).

Một cuộc họp của nội các chiến tranh Israel sau vụ tấn công của Iran hôm 13-4. Ảnh: ANADOLU AGENCY

Theo Financial Times, nước đi này của Israel dường như đã đạt được kết quả. Dù trước đó, phía Iran đã cảnh báo rằng dù cuộc tấn công “nhẹ nhất” của Israel đối với Iran cũng sẽ gây ra phản ứng “nghiêm trọng”, nhưng khi cuộc tấn công của Israel xảy ra, các quan chức Iran đã cho rằng đây không phải tình huống nghiêm trọng và không đề cập khả năng trả đũa.

Ông Amos Yadlin – cựu giám đốc cơ quan tình báo quân sự Israel – cho biết Israel đã cố gắng "tái thiết lập khả năng răn đe mà không làm leo thang căng thẳng”.

“Đó là một điều khó thay đổi và sẽ phụ thuộc vào việc người Iran có phân tích và hiểu chính xác những gì đã xảy ra hay không. [Nhưng] hy vọng giờ đây cả hai bên sẽ dễ dàng hơn để xuống thang” – Ông Yadlin nói.

Phản ứng hạn chế

Phía Israel không bình luận về cuộc tấn công này. Tuy nhiên, một số nguồn tin cho biết Israel đã nhắm vào một mục tiêu quân sự được Iran sử dụng trong cuộc tấn công vào Israel hôm 13-4.

Nguồn tin này cũng cho biết có cuộc tấn công ở miền nam Syria vào đầu ngày 19-4. Hãng thông tấn Sana của Syria đưa tin tên lửa của Israel đã nhắm mục tiêu vào các vị trí phòng không ở khu vực phía nam nước này.

Một cựu quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ cho rằng cuộc tấn công vào Iran dường như là một cuộc tấn công tầm xa từ các máy bay chiến đấu của Israel, vốn hoạt động bên ngoài không phận Iran.

“Có vẻ như họ đã dọn sạch hành lang trên không ở Syria để chuẩn bị cho một cuộc tấn công” – vị quan chức này cho biết.

Các nguồn tin cũng cho hay máy bay của Israel có thể đến đủ gần để tấn công lãnh thổ Iran từ trên không, mà không cần phải đi vào không phận Iran hoặc kích hoạt hệ thống phòng không của đối phương.

Các cựu quan chức và nhà phân tích an ninh cho rằng Israel đã chọn cách phản ứng nhẹ, đó là không gây thương vong và chỉ tấn công các mục tiêu quân sự. Điều này cho phép Israel báo hiệu cho Iran rằng Iran đã vượt qua lằn ranh đỏ.

“Đó là một phản ứng khá hạn chế của Israel. Và do đó, nó không buộc Iran phải leo thang xung đột hơn nữa” – ông Raz Zimmt, cựu phân tích tình báo Israel về Iran, nêu quan điểm.

Ngoài ra, cuộc tấn công đã chỉ ra rằng Israel có khả năng thực hiện các cuộc tấn công gây thiệt hại nhiều hơn, nếu cần thiết trong tương lai.

Vỏ của một tên lửa của Iran, được lực lượng Israel tìm thấy. Ảnh: REUTERS

Ông Jonathan Panikoff – nhà nghiên cứu về Trung Đông – cho rằng việc chọn địa điểm tấn công nhằm chứng minh rằng Israel có khả năng tấn công chương trình hạt nhân của Iran.

“Israel đã không tấn công vào những nơi có thể gây leo thang xung đột. Cách nơi xảy ra cuộc tấn công không xa là một cơ sở chuyển đổi uranium và Trung tâm Công nghệ Hạt nhân Isfahan – một trong những cơ sở hạt nhân quan trọng nhất của Iran. Nơi chứa đựng những nỗ lực không ngừng của Iran nhằm phát triển vũ khí hạt nhân” – ông Panikoff nói.

Bước đi thận trọng

Để đi đến quyết định thực hiện cuộc tấn công hôm 19-4, Financial Times cho rằng Israel cũng đã phải cân nhắc phản ứng quốc tế.

Theo đó, sau khi Mỹ và các đồng minh phương Tây hỗ trợ Israel khi nước này bị Iran tấn công, các nước này đã gây áp lực mạnh mẽ lên ông Netanyahu. Các nước này đề nghị Israel kiềm chế, cảnh báo về những hậu quả tai hại nếu Israel trả đũa mạnh tay và gây ra một cuộc xung đột tổng lực.

Kể từ khi Iran tung ra đòn tấn công vào Israel, ông Netanyahu đã chịu áp lực từ những người theo đường lối cứng rắn trong chính phủ của ông. Bộ trưởng An ninh Quốc gia Israel – ông Itamar Ben-Gvir thậm chí còn kêu gọi chính phủ thực hiện một phản ứng “nghiền nát” chống lại Iran.

Theo ông Jeremy Issacharoff – cựu quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Israel, quyết định của chính phủ Israel về cách phản ứng đối với Iran đã khiến nhiều người hài lòng.

“Phần lớn người dân Israel sẽ coi đây là một phản ứng rất thận trọng và có tính toán, đồng thời là một minh chứng rõ ràng cho quyết tâm của Israel trong việc duy trì khả năng răn đe và đảm bảo an ninh quốc gia của chúng tôi” – ông Issacharoff nói.

Tuy nhiên, việc Iran không phản ứng mạnh sau cuộc tấn công của Israel không có nghĩa là tình hình khu vực đã ổn định trở lại.

Israel vẫn tham gia vào các cuộc đấu súng gần như hàng ngày với nhóm vũ trang Hezbollah được Iran hậu thuẫn ở Lebanon. Ngoài ra, Israel cũng đang vướng vào cuộc chiến với Hamas ở Gaza. Do đó, các cuộc giao tranh gần đây giữa Israel và Iran có thể mở ra một mặt trận mới.

Truyền thông nhà nước Iran chiếu hình ảnh trực tiếp của TP Isfahan yên bình vào sáng 19-4, sau cuộc tấn công của Israel. Ảnh: GETTY IMAGES

“Điều này đã vượt quá giới hạn. Một tiền lệ mới đã được thiết lập. Nếu có một cuộc tấn công khác giữa Israel và Iran, tình hình có nguy cơ quay lại mức độ rủi ro cao” – Financal Times dẫn lời một quan chức ngoại giao phương Tây cho biết.

Ông Zimmt cũng bày tỏ lo ngại tương tự. Ông cho rằng cuộc chiến bóng tối kéo dài 3 thập niên qua giữa Israel và Iran đã bước vào một giai đoạn mới. Trong đó, hai nước cho thấy họ sẵn sàng nhắm mục tiêu trực tiếp vào nhau.

“Thực tế là chúng tôi đã chuyển sang cuộc đối đầu không chỉ thông qua các lực lượng ủy nhiệm và không chỉ trên lãnh thổ Syria. Điều này chắc chắn phản ánh một giai đoạn mới. Đây là sự vượt qua ranh giới. Và khi nó đã xảy ra một lần, chúng tôi chắc chắn nó có thể xảy ra lần nữa” – ông Zimmt nói.

Nguồn: [Link nguồn]Nguồn: [Link nguồn]